Promieniowanie jonizujące i jego zastosowania

Promieniowanie jonizujące to rodzaj promieniowania, które powoduje powstawanie jonów w materii, przez którą przechodzi. Może mieć zarówno pozytywne, jak i negatywne skutki dla organizmów żywych.

Highlight: Skutki jonizacji w organizmie mogą obejmować śmierć komórki, upośledzenie jej funkcjonowania, uszkodzenie materiału genetycznego czy wypadanie włosów.

Zastosowanie promieniowania jonizującego jest szerokie i obejmuje:

1. Medycynę:

   • Leczenie nowotworów (radioterapia)
   • Diagnostyka (tomografia, scyntygrafia)

2. Technikę i przemysł:

   • Źródło energii elektrycznej (rozpad uranu)
   • Aparaty kontrolno-pomiarowe

3. Naukę:

   • Datowanie szczątków (węgiel-14)
   • Wprowadzanie genów w biologii

4. Życie codzienne:

   • Czujniki dymu
   • Sterylizacja i pasteryzacja żywności

Vocabulary: Helowce to pierwiastki, których atomy mają maksymalną liczbę elektronów na ostatniej powłoce (2 lub 8).

Przykład: Uproszczony model atomu magnezu (Mg): 1s² 2s² 2p⁶ 3s²

Masa cząsteczkowa związku chemicznego obliczana jest przez zsumowanie mas atomowych wszystkich atomów wchodzących w jego skład.

Highlight: Jony to naładowane elektrycznie atomy lub cząsteczki, które powstają przez oddanie lub przyjęcie elektronów.