Budowa atomu. Układ okresowy.

Alternatywny zapis:

o charakterze elek tromagnetycznym (promieniowanie widzialne) ale o bardzo dużej energii. Ma największy zasięg (kilkadziesiąt cm) oraz największą przenikliwość (zatrzymuje je kilkucentymetrowa warstwa ołowiu). +. Czas połowicznego rozpadu jest to czas po upływie którego masa (ilość jąder, aktywność) preparatu promieniotwórczego zmniejsza się o połowę. T T T T1/ + ४ Knertaina more 4 25% Zjawisko promieniotwórczości sztucznej ¹N + ₁₂×<=> n F. m₂ T ²1/₁ 8 12,5% ➜ 16 6,25% promieniotwórczy izotop flooru (wykazuje promieniotwarczość pozytonową Bt) itd. masa początkowa izotopu promieniotwarczego m= masa pozostałego po vospadzie Isotopu pomieniotwarczego mo 2n cylli verpadowycho Pozyton jest antycząstką elektronu, posiada taką samą masę jak elektron ale przeciwny ładunek. ^X→→ B+ + ^y +1 "FB +0 *N(*<, n) "F Reguła przesunięć (reguła Soddy'ego) - jeżeli promieniotwórcze jądro emituje cząstkę alfa to nowo powstałe w stosunku do macierzystego jest przesunięte o 2 miejsca w lewo. Jeśli jądro emituje elektron to nowo powstałe jest przesunięte o 1 miejsce w prawo, a przy emisji pozytonu o 1 miejsce w lewo w UOP. in P/H H/³D/²d [z. 1] Oblicz masę atomu tlenu (w gramach), wiedząc, że masa atomowa tlenu wynosi 15,9994 u. mo = 15,9994 Au -1,66 10-24, g 15,994 - x 15,994 1,66-10-24 व x = 2,6550 10-23 g mo= ³T/³t -24 1 u = 1,66 10 g = 1,66 10-27 kg • [Z. 3] Oblicz masę cząsteczkową glukozy C6H₁2O6 mc=12u =1u MH mo = 16u MC6H1206 = mc² 6 + m², -12 + Mg M6H₁206 = 12u⋅6 +1u⋅ 12 +16 u⋅ 6 = 180u "~/" He B/ e² B² / B² [z. 2] Oblicz masę atomową węgla, wiedząc, że masa atomu węgla wynosi 19,9378-10-24g. m₁ = ? m₁ = 19,9378-10-24 g 1u - 1,66-10-²8 x x = 19,9378-10-24 g 1u 19,9378 10-²4 g 1,66-10-24 8 x = 12,0107 u [Z. 4] Oblicz masę cząsteczkową gipsu CaSO₂-2 H₂O Mca=40u mg = 32u mo=16u m₁=1u +2. M H₂0 = m casou ‚= 40v +32u+ 16v •4 +2·(10+2·16)= =1724 M м сасон-2њ20 Mca CO₂.2H₂O Elektrony: - walencyjne - elektrony o najniższej energii w atomie, biorą udział w tworzeniu wiązań chemicznych i decydują o właściwościach chemicznych pierwiastka - niewalencyjne - nie biorą udziału w tworzeniu wiązań chemicznych, są składnikiem rdzenia atomowego, decydują o właściwościach fizycznych pierwiastka. Rdzeń (zrąb) atomowy Elektrony niewalencyjne Jądro Atom- Elektrony walencyjne Mechanika kwantowa Liczby kwantowe służą do jak najdokładniejszego określenia położenia elektronów (energii) w chmurze elektronowej. 1) główna liczba kwantowa n określa powłokę w chmurze elektronowej (energię elektronu w atomie). n=1,2,3,4,5,6,7,... KL MNO PQ Każda powłoka ma swoją tzw. pojemność elektronową tzn. maksymalną ilość elektronów jaką może pomieścić. Obliczamy ją ze wzoru: n-numer powłoki 111) RE₂--<E₂=<< Energia elektronu rośnie gdy oddalamy się od jądra. Najwyższą energię w chmurze mają elektrony na ostatniej powłoce tzw. elektrony walencyjne 2) Poboczna (orbitalna) liczba kwantowa I określa podpowłoke (kształt) w danej powłoce 0< | <n-1 OS n=1k → 1=0 (s) + 1 = 0 (s) →→ (= 1 (p) ·n= 2 L· n=3M < n=4 N₁ + 1 = 0.(s). →l=1 (p) * (= 2 (d). l=0(s) +(= 1 (p) → L = 2 (d) ~ 1=3 (4) Ex=R Ем podpowłoko 2 podpowłoki 3 podpowłoki 4 podpowłoki s1 p3 d5 f7 P d elektron niesparowany telektron sparowany Py różnią się W S→ L=0 P→ L = 1 d→ L=2 f→ L=3 przestrzeni 2 ułożeniem 3) magnetyczna liczba kwantowa m określa orbital w danej podpowłoce, na której znajduje się elektron (liczbę poziomów orbitalnych) -l≤m<l L = 0.(s) ms 1 (= 16) = = H L = 2 (d)< He (=3 (1) -m=0 m = 0 *M=-1 *m=1 2 m=-2 →→M=-1 *M = 0 *M = 1 m=2 >M=-3 m=-2 +m=0. *M=1 m=2 ·m² 3 4) magnetyczna spinowa liczba kwantowa mokreśla spin elektronu % W orbitalu mogą znajdować się maksymalnie 2 elektrony. Orbital jest najmniejszą częścią przestrzeni, w chmurze elektronowej, w której występuje największe prawdopodobienstwo znalezienia elektronu. 1 orbital 3 orbitale 7 -3-2-10 ܢܐܠܝ ܐ ܐ ܫ ܐ ܐܦ 111 T↓ TATA TA 5 orbitali nir. powloki Zakaz Pauliego: - w atomie nie może być 2 elektronów opisanych takimi samymi 4 liczbami kwantowymi. - w orbitalu mogą znajdować się 2 elektrony różniące się spinem (muszą obracać się w przeciwne strony) orbitali 4 140 14 14 14 14 14 maksymalna liczba elektronów ilość elektronów podpowłoka 4dª0 14 14 14 14 TA = elektron niesparowany elektrony sparowane 2n² K غاني 3 Be 4 ¿B ₂N 7 ₂0 F 10 Ne 2 4 6C 15² 25² 2p² K²L" 1s² 2 s² 2p³ K² L 15² 2s²2p²4 15 ² 2s1 1s² 2s² 1s² 2 s² 2p ² 12 Mg AL K² L^ 2 K² L² Na [Ne] 3s¹ K² L&M₁ [Ne] 35² K²L&M² [Ne] 35² 31 K²L²M³ 2 3 K² L³ 14 Si 4P 15² 25² 2₂5 K² L² 8 15² 2s ² 2p6K² L³ N NNN Reguła Hunda - orbitale zapełniają się najpierw pojedynczymi elektronami, a dopiero później występuje ich parowanie 2 K²³ L² mtu m Zapis uproszczony wykorzystuje strukturę elektronową gazu szlachetnego, który bezpośrednio poprzedza pierwiastek w układzie okresowym. 15² 25² 2p 3s¹. [Ne] 35² 3p4 3p² |†↓| 2 [Ne] 35² 3,² K²L³M² [Ne] 35² 3,³ K²L³M² 16S K²L³M² ↓↑↑ 17 [Ne] 35² 3,5 K²L³M² ↑↓ ↑↓↑↓↑ 18 Ar [Ne] 35² 3p6 K²L³M² + NNN ↑↓ ↑↓ ↑↓↑↓↑ M W bloku d (grupa od 3 do 12) występuje zjawisko tzw. inwersji inaczej promocji. Związane jest to z przeskokiem elektronu z podpowłoki s na podpowłokę d. 21.H Li "Be ben #glu Na sod 37HD Rb Mg 1 Ca 12, Sc wap skand 40,078 44,95€ yan Sr 13 y 14 Zr S stort cyrkon Cs Ba La Hf an Fr Ra Ac metal Mn [Ar] 45² 3d 25 26 Fe [Ar] 45² 32² 2₂60 [Ar] 45² 3√² Ni [Ar] 45² 38 tatomowe ta po napewa chemicznego K [Ar]4s₁ la [Ar] 4s ² Sc [Ar] 45² 3d₁ Ti [Ar] 45² 3d² 23V [Ar] 45² 3d³ * + Cr [Ar] 4s^ 3dM=5 24 Zn [Ar] 45² 3⁰ [Ar] 4s^ 3 d 9+1=10 s 10 "V Cr Mn Fe Co Ni Ga [Ar] 45² 31⁰ 4,² 31 Ge [Ar] 45² 3√¹0 4p² 33 As [Ar] 45² 3j ₁0 4 3 *Se [Ar] 45² 3jo 44. Br [Ar] 4² 3 ¹⁰ 4p5 Kr [Ar] 45² 311⁰ 4p² H wanachrom mangan 54,938 Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Ta W www 190.23 TREAT Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg After meter damdad med 2701 Re Os Ir Pt Au Hg Tl AlSi Zn Ga Ge As Se Br arenselen Cd In Sn Sb Te THE 20 ****** 20B C N O Th Pa U Np Pu Am Cm Bk neptun 238.009 237,049 247070 247070 L³M³+ Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu prodym neodym 140,116 140,908 144,242 promet 8+3 K² L³M³+ ³ N² 8+10 200.59 Cn Nh FI McLVTS Og nhonium from moscovium vemorum tennessine oganesson K²L³M³ N² K²L³M³N² [+] 8+1 K²L³M³*¹ N² [+] + 8+2 K² L³M³+² N² [!] Pb Bi Po At Rn okow but 2012 8+5 K²L³M³*5 N₁ 18+5 ↑↓ K² L³M³*5 N² k²L³M³*6N² ↑↓ 12.500 164330 167,259 174047 Cf Es Fm Md No Lr 251,000 252,043 intin fermende be lorens K² L² M²*² N² + 8+8 K²L³M³*² N² + K²L³M ¹8N³ 18 He ↑↓↑↑ Xe K²L²M²N₁ATATATA ↑ ↑↓ K²L³M¹8N" K²L³M₁³ N² K²L³M ₁8 N² K² L³ M₁8 N²³² K² L³² M ₁³ N ² ↑↓↑↑↑↑ turn it in PUTITAN T 8+10 K²L³M³N² TUTATA + + ] ↓ ↓ ↓ N 2₂R6 [kr] 5s¹ 28 Sr [kr] 55² 38 Y [kr] 5s²4.d₁ 402r [kr] 5s²4.d² Nb [kr] 5s¹ 4 14 (361) 41 * * 4₂ Mo [kr] 5s¹ 45(4+0) 43 Tc [Kr] 5s²4d5 +Ru [Kr] 55¹ 4√7 (60) Rh [kr] 55¹ 4√8 (2+0) 45 Pd [kr] 5s4d98²) 46 5s¹ 4 110 (36²) 47 Ag [kr] ngCd [kr] 5,² 4,110 4g/m [kr] 5s²4²⁰ 5p ng/n [Kr] 55² 40 5₂² [kr] 55² 440 5³ [kr] 5²4 5² 3 [kr] 55² 4⁰ 5,³ 54Xe [kr] 55² 4²0 5p 50 Sn Sb Te Rdzeń atomowy (zrem atomowy) jest to jądro atomowe z powłokami wewnętrznymi. 2¹,H Li Be bery 9,012 Na Mg Rb Sr Y nbid stront 85,458 87,62 lantan 138.905 tytan 47,867 cyrkon niob 88,906 91,224 92.906 KLM NO L K²L³M™³N³O² … [¹] gay sachetne KLMN¹0² K²Ľ²³ M¹³ №⁰*¹0² K²L M¹⁰ N³ ²0² K²L³ M¹³ №* “0¹ K²L³ M₁³ №³50¹ KLM¹²N²50²*** 22,99 24,305 5 6 8 9 K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co skand wanad potas belazo chrom mangan 51,996 54,938 44,966 KLMN0¹ KLMN0¹ KLMN0¹ K²LM³N²0¹ KLMN0² K²L³M ¹³ N¹³0³ KLMN0" czba atomowa czba porządkowa) nazwa pierwiastka chemicanego 268,7 18+5 KLM N¹³0 K²LM¹N²³06 telt it 18 K²LM¹³ N²³ 0² A1.H₂ Pag/woor symbol perwa chemiego ¹4 Zr Nb Mo Tc Ru Rh techner ↑↓↑↓↑ 18 KL MN¹08 enero tartal wolham 18384 180,948 kryd 192.217 Pd 238,029 palad 10642 13 "B bor 1,5 Al ↑ . 69723 LRT T ratat TANATAT NIIN TITAN neptun pluton ameryk Ku 237,048 244,064 243.001 247,070 TE 16 25 C 10N 35.0 35,45 10 11 12 Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr aren 74.922 brom 79.904 114,818 118.710 126,904 Cs Ba La Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn polon 208,982 astat radon 222,018 209.987 va con 158,925 157,25 beke 247,070 t olw 207,2 195,084 196,967 206.59 204.38 P 63.546 65.38 83.798 Ag Cd In Sn Sb Te so ske antimon 121.760 bizmut 208980 Si P S Cl Ar fosfor 30.974 F 132,905 137,327 178,49 186,207 190,23 Fr Ra MAC Rf Db Sg 107Bh 10Hs 10Mt Ds Rg Cn Nh FI MC LVTS Og aktyn rutherford 223,000 226,025 227,028 267,1 darmstadt roentgen kopemik nihonium ferovium moscovium livermorium tennessine oganesson seaborg 270,1 selen 78.96 He hel 4,003 Ne Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu cer praneodym neodym 140,116 140,908 144,242 144,913 150,36 europ gadolin 151,964 164,900 162,500 167,259 168,934 ¹2Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf 99ES 100 Fm 101 Md 10 No 108 Lr prakty kalon 251,000 einstein form mendelew nobel 252.083 257,095 259,101 262,110 258095 232.004 Herb 173,064 Kation 6 Na 15² 2s ² 2p 3s* Na+ 6 Mg 15² 25² 2p 3s Mg²+ AL 15² 2₁²¹ 2₂² 3s* 3p* 6 P Al3+ Atom Fe [Ar] 4₂² 3d6 ↑↓ ↑↓↑↑↑↑ 24 Fe 2+ [Ar]3d6 3+ Fe³+ [Ar]3ds Anion ATOMOWEJ 482217 ELEKTRONOWYCH. PROMIEN ATOMU ROŚNIE WRAZ ZE WZROSTEM ROŚNIE 2017 MALEJE ELEKTROUJEMNOŚĆ PROMIEN ATOMU MALEJE W OKRESIE WRAZ ZE WZROSTEM LICZBY ATOMOWES LICZBA POWTOK NIE ZMIENIA SIĘ, ROŚNIE ZADUNEK JĄDRA ATOMOWEGO ELEKTROUTEMNOSE ROSNE MALEJE JONIZACJI ENERGIA ROŚNIE CHARAKTER METALICZNY, MALESE NIEMETALICZNY ROŚNIE CHARAKTER ZASADOWY, MALEJE KWASOWY I POWINOWACTWO ELEKTRONOWE ROŚNIE ENERGIA JONIZACJI ROŚNIE ROŚNIE CHARAKTER NIE METALICZNY, MALESE METALICZNY ROŚNIE CHARAKTER KWASOWY, MALEJE ZASADOWY czba łomowa deco (wg Padaingay ទ! $ 13 →nie dotyczy helowców - promien atomu helowca większy od promienia atomu poprzedzającego go fluorocco