Skład i właściwości powietrza
Powietrze to mieszanina gazów o kluczowym znaczeniu dla życia na Ziemi. Jego główne składniki to:
- Azot - około 78%
- Tlen - około 21%
- Gazy szlachetne - około 0,9%
- Dwutlenek węgla - 0,04%
- Pozostałe składniki - 0,06%
Definition: Procent objętościowy to wyrażona w procentach objętość danej substancji w stosunku do objętości całej mieszaniny, np. powietrza.
Właściwości fizyczne powietrza obejmują:
- Bezbarwność
- Brak zapachu
- Brak smaku
- Gęstość wynoszącą 1,28 g/dm³
- Słabą rozpuszczalność w wodzie
Interesującą cechą powietrza jest możliwość jego skroplenia, czyli zmiany stanu skupienia z gazowego na ciekły.
Tlen jako najważniejszy składnik powietrza charakteryzuje się następującymi właściwościami:
Fizycznymi:
- Jest gazem bezbarwnym
- Słabo rozpuszcza się w wodzie
- Ma gęstość większą od gęstości powietrza
Chemicznymi:
- Jest bezwonny
- Łączy się z niemetalami i metalami, tworząc tlenki
- Podtrzymuje spalanie, ale sam się nie pali
Highlight: Tlen jest kluczowy dla procesów życiowych większości organizmów na Ziemi, umożliwiając oddychanie tlenowe.
Dwutlenek węgla to kolejny ważny składnik powietrza. Jego właściwości fizyczne i chemiczne obejmują:
Fizyczne:
- Jest gazem bezbarwnym
- Rozpuszcza się w wodzie
- Ma gęstość około 1,5 razy większą od gęstości powietrza
Chemiczne:
- Jest bezwonny
- Nie pali się i nie podtrzymuje spalania
Zastosowanie dwutlenku węgla jest szerokie:
- W przemyśle spożywczym do mrożenia i produkcji napojów gazowanych
- W ogrodnictwie jako suchy lód do przedłużania trwałości żywności
- W medycynie do krioterapii
- W ochronie przeciwpożarowej jako wypełnienie gaśnic
Example: Suchy lód, czyli zestalony dwutlenek węgla, wykorzystuje się w transporcie żywności do utrzymania niskiej temperatury bez pozostawiania wilgoci.
Tlenki metali i niemetali to ważna grupa związków chemicznych powstających w reakcji syntezy między tlenem a innymi pierwiastkami. Przykładowe reakcje tworzenia tlenków to:
- metal + tlen → tlenek metalu
- niemetal + tlen → tlenek niemetalu
Vocabulary: Synteza - reakcja chemiczna, w której z prostszych substancji powstają bardziej złożone związki chemiczne.
