Dysocjacja jonowa kwasów
Czy zastanawiałeś się kiedyś, dlaczego roztwór kwasu przewodzi prąd elektryczny? Odpowiedzią jest dysocjacja elektrolityczna - proces rozpadu cząsteczek kwasów na jony pod wpływem wody. Kwasy rozpadają się na kationy wodoru (H⁺) i aniony reszty kwasowej.
Każdy kwas w wodzie dysocjuje według ogólnego schematu. Weźmy na przykład kwas chlorowodorowy (HCl), który dysocjuje całkowicie: HCl ⇄ H⁺ + Cl⁻. To przykład dysocjacji jonowej kwasów, gdzie powstają kationy wodoru i aniony chlorkowe.
Niektóre kwasy dysocjują stopniowo. Na przykład dysocjacja kwasu siarkowego(VI) (H₂SO₄) przebiega w dwóch etapach: najpierw H₂SO₄ ⇄ H⁺ + HSO₄⁻, a następnie HSO₄⁻ ⇄ H⁺ + SO₄²⁻. Podobnie zachowują się kwas węglowy czy siarkowodorowy. Dysocjacja kwasu fosforowego(V) (H₃PO₄) zachodzi nawet w trzech etapach, uwalniając kolejno trzy kationy wodoru.
Warto wiedzieć! Kiedy dysocjacja jest odwracalna? Większość słabych kwasów (np. kwasy karboksylowe) dysocjuje w sposób odwracalny - w roztworze istnieje równowaga między cząsteczkami kwasu a powstałymi jonami, co oznaczamy symbolem ⇄.
Dysocjacja kwasów wyjaśnia ich kwaśny odczyn - im więcej jonów H⁺ uwalnia kwas, tym niższe pH roztworu. Dlatego kwas siarkowy(VI) czy fosforowy(V) są silniejsze niż jednoprotowe kwasy. Teraz już wiesz, jak się dysocjuje kwasy i dlaczego mają one takie właściwości!