Tlenki i wodorotlenki - podstawy chemii
Tlenki to związki tlenu z innymi pierwiastkami. Mają one proste wzory, ale ogromne znaczenie w codziennym życiu. Na przykład woda (H₂O) to tlenek wodoru, a piasek (SiO₂) to tlenek krzemu (IV).
Każdy tlenek ma swój wzór sumaryczny, który pokazuje liczbę i rodzaj atomów w cząsteczce. Na przykład H₂O zawiera 2 atomy wodoru i 1 atom tlenu. Inne popularne tlenki to: dwutlenek węgla (CO₂), tlenek miedzi (II) (CuO) czy tlenek wapnia (CaO) znany jako wapno palone.
Tlenki możemy otrzymać w różnych reakcjach chemicznych. Najczęściej powstają przez bezpośrednie łączenie pierwiastków z tlenem, na przykład: C + O₂ → CO₂ lub 2H₂ + O₂ → 2H₂O. Tlenki dzielimy głównie na tlenki metali i tlenki niemetali.
💡 Ciekawostka: Woda, którą pijesz codziennie, to tak naprawdę tlenek wodoru! Chemia jest bliżej ciebie, niż myślisz.
Z kolei wodorotlenki to związki zbudowane z atomów metali i grup wodorotlenowych −OH. Grupa wodorotlenowa zawsze składa się z atomu tlenu i atomu wodoru i jest jednowartościowa. Przykłady wodorotlenków to: NaOH (wodorotlenek sodu) czy Mg(OH)₂ (wodorotlenek magnezu).
Nazwy wodorotlenków tworzymy bardzo prosto - dodając do słowa "wodorotlenek" nazwę metalu. Jeśli metal może przyjmować różne wartościowości, zaznaczamy to w nazwie, np. wodorotlenek żelaza(II) czy wodorotlenek żelaza(III).