Życie i metoda Sokratesa
Sokrates, jeden z najważniejszych filozofów starożytnej Grecji, znany jest głównie z przekazów innych myślicieli, gdyż sam nie pozostawił po sobie żadnych pism. Sokrates poglądy filozoficzne poznajemy przede wszystkim z dzieł Platona, komedii Arystofanesa "Chmury" oraz pism Ksenofonta.
Życie Sokratesa było ściśle związane z jego filozofią. Nie głosił on określonych poglądów ani nie wykładał filozofii w tradycyjny sposób. Zamiast tego, stosował metodę dialogu, która sama w sobie stała się sposobem filozofowania. Ta metoda, znana jako metoda majeutyczna, polegała na prowadzeniu rozmowy w celu dojścia do prawdy.
Highlight: Sokrates koncentrował swoje życie wokół filozofii, używając dialogu jako głównego narzędzia do poszukiwania mądrości.
Jego podejście do filozofii i życia spotkało się z krytyką. Oskarżono go o nieuznawanie bogów polis i wprowadzanie nowych bóstw, a także o psucie młodzieży. Te zarzuty doprowadziły do procesu sądowego, podczas którego Sokrates wygłosił słynną mowę obronną.
Quote: "Sokrates zastaje wierny swoim ideałom -> wygłasza mowę obronną, która jest prowokująca; stara się odeprzeć wszystkie zarzuty, sprowadza je wręcz do absurdu"
Obrona Sokratesa streszczenie pokazuje, że filozof, mimo możliwości uniknięcia kary śmierci poprzez wygnanie, zdecydował się pozostać wierny swoim przekonaniom. Dlaczego Sokrates wybrał karę śmierci? Postrzegał wygnanie jako porzucenie swoich ideałów.
Highlight: Sokrates nie bał się śmierci i w spokojny sposób podporządkował się wyrokowi, wierząc w obowiązek uznania go za prawomocny, nawet jeśli był niesprawiedliwy.
Kluczowe pojęcia w filozofii Sokratesa
- Psyche (gr. psyche - dusza, umysł): W myśli greckiej oznaczało duszę, umysł lub jaźń. Było to najbardziej wewnętrzna strefa naszego "ja", odpowiedzialna za myślenie, odczuwanie i doznawanie świata.
Vocabulary: Psyche - termin, od którego pochodzą współczesne pojęcia psychika i psychologia.
-
Daimonion (gr. daimonion - bóg, bóstwo, demon): W kontekście filozofii Sokratesa, daimonion oznaczało wewnętrzny głos rozsądku lub sumienie, które odradza pewnych czynów i chroni człowieka przed błędnymi decyzjami.
-
Areté (gr. areté, łac. virtus - cnota): Kluczowe pojęcie w etyce, oznaczające trwałą dyspozycję do czynienia dobra. Realizacja cnoty prowadzi do życia zgodnego z konkretną koncepcją etyczną.
Definition: Areté - cnota, której przeciwieństwem jest występek (gr. kakija). W mitologii i sztuce greckiej Arete i Kakyja występują jako piękne siostry, wskazujące odmienne drogi życia.
