Elektrostatyka - podstawy
Każdy atom składa się z elektronów (ładunek ujemny), protonów (ładunek dodatni) i neutronów (brak ładunku). Gdy atom ma nadmiar elektronów, staje się jonem ujemnym, a gdy ma ich niedomiar - jonem dodatnim.
Podstawowa zasada brzmi: ładunki jednoimienne się odpychają, a różnoimienne się przyciągają. To właśnie dlatego naelektryzowane ciała mogą się przyciągać lub odpychać.
Elektryzowanie przez tarcie polega na przejściu elektronów z jednego ciała na drugie. Ciało, które oddało elektrony, staje się dodatnio naładowane, a to które je przyjęło - ujemnie naładowane.
Jednostką ładunku elektrycznego jest kulomb (C). W praktyce często używamy mniejszych jednostek: milikulomb mC=0,001C i mikrokulomb μC=10−6C. Siła między ładunkami zależy od ich wielkości i odległości między nimi.
💡 Pamiętaj: Im większe ładunki i im bliżej siebie, tym silniejsze oddziaływanie!
Przewodniki i izolatory
Przewodniki to materiały zawierające nośniki ładunków, które mogą się swobodnie przemieszczać. Należą do nich metale, elektrolity (roztwory soli), organizmy żywe i zjonizowane gazy. Nośnikami mogą być elektrony swobodne lub jony dodatnie i ujemne.
Izolatory nie mają w swojej budowie swobodnych nośników ładunków. To głównie tworzywa sztuczne, szkło i próżnia - przez nie prąd praktycznie nie przepływa.
Pole elektryczne
Pole elektryczne to obszar wokół naładowanego ciała, w którym działają siły elektryczne. Wyobraź sobie niewidzialną "strefę wpływu" każdego ładunku.
Pole centralne powstaje wokół pojedynczego ładunku punktowego. Linie pola rozchodzą się promieniście we wszystkich kierunkach.
Gdy mamy układ dwóch ładunków różnoimiennych, linie pola biegną od ładunku dodatniego do ujemnego. W przypadku ładunków jednoimiennych, linie się "odpychają" i nigdy się nie przecinają.
Pole jednorodne tworzy się między dwiema płytami naładowanymi różnoimiennie. Linie pola są wtedy równoległe i jednakowo rozłożone.