Napięcie powierzchniowe
Napięcie powierzchniowe to zjawisko tworzenia się cienkiej błony na powierzchni cieczy. Wyobraź sobie, że ciecz pokrywa się niewidzialną "skórką", która utrzymuje razem jej cząsteczki. Dzięki temu zjawisku możesz delikatnie położyć spinacz na powierzchni wody i będzie on pływał!
Gdy dodamy do wody detergent (np. płyn do mycia naczyń), cząsteczki detergentu wnikają między cząsteczki wody, tworząc w nich wyrwy. Przez to napięcie powierzchniowe maleje - dlatego mydło pomaga w usuwaniu brudu, zmniejszając "przyleganie" cząsteczek wody do siebie.
Napięcie powierzchniowe możemy zmniejszyć na kilka sposobów: dodając detergent lub podgrzewając ciecz. Wysoka temperatura sprawia, że cząsteczki poruszają się szybciej i siły między nimi słabną.
Ciekawostka: Dzięki napięciu powierzchniowemu niektóre owady, jak nartniki, mogą chodzić po wodzie. Ich ciężar jest tak mały, że nie przebijają tej "niewidzialnej błony" na powierzchni.
Wzajemne oddziaływanie między siłami przylegania (przyciąganie między różnymi substancjami) i spójności (przyciąganie między cząsteczkami tej samej substancji) prowadzi do powstania menisku. Menisk wklęsły powstaje, gdy siła przylegania jest większa niż siła spójności - tak dzieje się np. w przypadku wody w szklanym naczyniu.