Przedmioty

Przedmioty

Więcej

Warstwy atmosfery Ziemi: Budowa, Skład i Stężenie Tlenku Węgla

Zobacz

Warstwy atmosfery Ziemi: Budowa, Skład i Stężenie Tlenku Węgla
user profile picture

Milena Janus

@milenajanus_097

·

25 Obserwujących

Obserwuj

Zweryfikowana notatka

Atmosfera Ziemi stanowi złożoną powłokę gazową otaczającą naszą planetę, która jest kluczowa dla życia na Ziemi.

Warstwy atmosfery układają się w charakterystyczną strukturę, gdzie każda warstwa pełni istotną funkcję. Od powierzchni Ziemi kolejno występują: troposfera (do 10-12 km), stratosfera (do 50 km), mezosfera (do 80 km), termosfera (do 800 km) i egzosfera (powyżej 800 km). Troposfera jest najbardziej istotna dla życia, ponieważ zawiera około 75% całkowitej masy atmosfery i w niej zachodzą najważniejsze zjawiska pogodowe.

Skład atmosfery jest kluczowy dla utrzymania życia na Ziemi. Azot stanowi około 78%, a stężenie procentowe tlenu w atmosferze Ziemi wynosi około 21%. Zawartość CO2 w powietrzu na przestrzeni lat systematycznie wzrasta - obecnie wynosi około 0,04% (400 ppm) i jest to wartość znacznie wyższa niż w czasach przedindustrialnych. Dopuszczalne stężenie CO2 w pomieszczeniu nie powinno przekraczać 1000 ppm, gdyż wyższe wartości mogą negatywnie wpływać na samopoczucie i koncentrację. Budowa atmosfery ziemskiej jest rezultatem długotrwałej ewolucji naszej planety i obecnie zapewnia idealne warunki dla życia poprzez ochronę przed szkodliwym promieniowaniem UV, regulację temperatury i umożliwienie cyrkulacji powietrza i wody. Szczególnie ważna jest warstwa ozonowa znajdująca się w stratosferze, która absorbuje większość szkodliwego promieniowania UV-B i UV-C.

28.01.2023

5019

Shired buds waathostery
house of skills
ATMOSFERA- powłoka Ziemi stanowiąca mieszaminę gazow
Twana powietrzem atmosferycznym nie me zmienia

Zobacz

Budowa i znaczenie atmosfery ziemskiej

Atmosfera Ziemi to złożona powłoka gazowa otaczająca naszą planetę. Budowa atmosfery składa się z kilku kluczowych elementów, które możemy podzielić na składniki stałe i zmienne. Do składników stałych, których stężenie pozostaje względnie niezmienne do wysokości około 100 km, należą azot, tlen, argon oraz gazy szlachetne. Skład atmosfery zmienia się wraz z wysokością, a stężenie procentowe tlenu w atmosferze Ziemi wynosi około 21%.

Warstwy atmosfery w kolejności od powierzchni Ziemi to: troposfera, stratosfera, mezosfera, termosfera i egzosfera. Każda z tych warstw pełni istotne funkcje w ochronie życia na Ziemi. Główne warstwy atmosfery charakteryzują się różnymi właściwościami fizycznymi i chemicznymi, które wpływają na procesy zachodzące w atmosferze.

Definicja: Atmosfera Ziemi to gazowa powłoka otaczająca planetę, składająca się z mieszaniny gazów utrzymywanych przez siłę grawitacji.

Znaczenie atmosfery jest kluczowe dla życia na Ziemi. Chroni ona powierzchnię planety przed szkodliwym promieniowaniem kosmicznym, reguluje temperaturę poprzez efekt cieplarniany i umożliwia cyrkulację powietrza i wody. Aktualne stężenie CO2 w powietrzu jest przedmiotem intensywnych badań ze względu na jego wpływ na zmiany klimatyczne.

Shired buds waathostery
house of skills
ATMOSFERA- powłoka Ziemi stanowiąca mieszaminę gazow
Twana powietrzem atmosferycznym nie me zmienia

Zobacz

Szczegółowa charakterystyka warstw atmosfery

Warstwy atmosfery ziemskiej posiadają unikalne cechy i właściwości. Troposfera, najbliższa powierzchni Ziemi warstwa, sięga do wysokości 8-18 km i zawiera około 80% masy atmosfery. To w niej zachodzą najważniejsze zjawiska pogodowe.

Stratosfera, rozciągająca się do wysokości około 50 km, zawiera warstwę ozonową chroniącą życie na Ziemi przed szkodliwym promieniowaniem UV. Mezosfera charakteryzuje się najniższymi temperaturami w atmosferze, sięgającymi -90°C.

Przykład: W troposferze temperatura spada o około 0,65°C na każde 100 metrów wysokości, co nazywamy gradientem termicznym.

Termosfera i egzosfera to najwyższe warstwy atmosfery, gdzie temperatura może wzrastać do ponad 1000°C, a cząsteczki gazów są bardzo rozrzedzone. W termosferze występuje zjawisko zorzy polarnej i krążą satelity.

Shired buds waathostery
house of skills
ATMOSFERA- powłoka Ziemi stanowiąca mieszaminę gazow
Twana powietrzem atmosferycznym nie me zmienia

Zobacz

Procesy atmosferyczne i wymiana energii

Atmosfera uczestniczy w złożonym systemie wymiany energii między Słońcem a Ziemią. Promieniowanie słoneczne przechodzi przez atmosferę, gdzie część jest odbijana (albedo), a część absorbowana. Prawidłowe stężenie procentowe tlenu w atmosferze Ziemi jest kluczowe dla procesów życiowych.

Turbulencja i konwekcja w troposferze odpowiadają za mieszanie się mas powietrza i transport ciepła. Gradient temperatury w troposferze wpływa na stabilność atmosfery i rozwój zjawisk pogodowych.

Wskazówka: Albedo to stosunek promieniowania odbitego do padającego, wyrażony w procentach. Śnieg ma wysokie albedo (około 90%), podczas gdy ocean niskie (około 10%).

Shired buds waathostery
house of skills
ATMOSFERA- powłoka Ziemi stanowiąca mieszaminę gazow
Twana powietrzem atmosferycznym nie me zmienia

Zobacz

Masy powietrza i ich wpływ na klimat

Masy powietrza to rozległe objętości troposfery o określonych właściwościach fizycznych. Rozróżniamy masy powietrza arktycznego (PA), polarnego (PP) i zwrotnikowego (PZ), które mogą być morskie lub kontynentalne.

Właściwości mas powietrza zależą od miejsca ich powstania i trasy przemieszczania. Masy morskie charakteryzują się większą wilgotnością i łagodniejszymi amplitudami temperatur, podczas gdy masy kontynentalne są suchsze i mają większe amplitudy temperatur.

Definicja: Masa powietrza to rozległa objętość troposfery o jednolitych właściwościach fizycznych, szczególnie temperaturze i wilgotności.

Przemieszczanie się mas powietrza wpływa na pogodę i klimat danego obszaru. W Polsce występują głównie masy powietrza polarnego morskiego i kontynentalnego, co przekłada się na zmienność warunków pogodowych w ciągu roku.

Shired buds waathostery
house of skills
ATMOSFERA- powłoka Ziemi stanowiąca mieszaminę gazow
Twana powietrzem atmosferycznym nie me zmienia

Zobacz

Ciśnienie atmosferyczne i układy baryczne

Atmosfera Ziemi podlega różnym zjawiskom fizycznym, z których jednym z najważniejszych jest ciśnienie atmosferyczne. Jest to siła, z jaką słup powietrza naciska na powierzchnię Ziemi. Standardowa wartość ciśnienia atmosferycznego na poziomie morza wynosi 1013,25 hPa, jednak zmienia się ona wraz z wysokością - im wyżej, tym ciśnienie jest niższe.

W atmosferze ziemskiej występują dwa podstawowe układy baryczne: niż baryczny (cyklon) oraz wyż baryczny (antycyklon). Podczas wyżu obserwujemy słoneczną pogodę z wysokimi amplitudami temperatur. W tym układzie chłodne cząsteczki powietrza opadają i ogrzewają się. Z kolei w niżu mamy do czynienia z pochmurną pogodą i niskimi amplitudami temperatur, gdzie ciepłe cząsteczki powietrza unoszą się i ulegają ochłodzeniu.

Definicja: Ciśnienie atmosferyczne to siła nacisku słupa powietrza na jednostkę powierzchni. Jest ono kluczowym parametrem meteorologicznym wpływającym na pogodę.

Szczególnie istotna jest cyrkulacja powietrza w atmosferze, która tworzy charakterystyczne komórki: Hadleya, Ferrela i polarną. W strefie międzyzwrotnikowej znajduje się komórka Hadleya, gdzie powietrze jest silnie nagrzane i lekkie. Powyżej występuje komórka Ferrela, a w obszarach polarnych - komórka polarna z chłodnym, suchym powietrzem.

Shired buds waathostery
house of skills
ATMOSFERA- powłoka Ziemi stanowiąca mieszaminę gazow
Twana powietrzem atmosferycznym nie me zmienia

Zobacz

Systemy wiatrów w atmosferze

Warstwy atmosfery są areną różnorodnych systemów wiatrów, z których najważniejsze to pasaty, monsuny i bryzy. Pasaty to stałe wiatry wiejące od zwrotników do równika - na północy jako północno-wschodnie, a na południu jako południowo-wschodnie. Powstają one w wyniku różnicy ciśnienia między strefami wyżów zwrotnikowych a niżem równikowym.

Monsun jest charakterystyczny dla klimatów zwrotnikowych i podzwrotnikowych, powstający wskutek nierównomiernego nagrzewania się obszarów lądowych i oceanicznych. Wyróżniamy monsun letni (od połowy maja do połowy września) oraz zimowy (od połowy listopada do połowy lutego).

Przykład: Bryza to lokalny wiatr występujący na wybrzeżach, zmieniający kierunek w cyklu dobowym. W dzień wieje od morza (bryza morska), a w nocy od lądu (bryza lądowa).

Szczególnym rodzajem wiatru jest fen - ciepły, suchy wiatr występujący po zawietrznej stronie gór. Podczas jego występowania temperatura powietrza wzrasta, a wilgotność spada. Na przeciwnym biegunie znajduje się bora - zimny, porywisty wiatr spływający z gór do dolin.

Shired buds waathostery
house of skills
ATMOSFERA- powłoka Ziemi stanowiąca mieszaminę gazow
Twana powietrzem atmosferycznym nie me zmienia

Zobacz

Opady i wilgotność atmosferyczna

Skład atmosfery ma kluczowe znaczenie dla powstawania opadów atmosferycznych. Wilgotność powietrza, czyli zawartość pary wodnej, zależy głównie od temperatury - im cieplejsze powietrze, tym więcej pary wodnej może pomieścić. Wyróżniamy trzy główne rodzaje opadów: konwekcyjne, orograficzne i frontalne.

Opady konwekcyjne są charakterystyczne dla terenów o dużym nasłonecznieniu. Opady orograficzne powstają przy przeszkodach terenowych, takich jak góry. Opady frontalne występują na styku różnych mas powietrza i są najczęstsze w Polsce.

Highlight: Największe sumy opadów występują w strefie klimatów równikowych, monsunowych oraz zwrotnikowych, podczas gdy najmniejsze obserwuje się w obszarach z zimnymi prądami morskimi.

Osady atmosferyczne to inne formy kondensacji pary wodnej, takie jak rosa, szron (powstający w wyniku resublimacji), szadź (zamarzanie kropel mgły) oraz gołoledź (zamarzanie kropel opadu). Mgły dzielą się na radiacyjne (powstające w wyniku wypromieniowania ciepła), adwekcyjne (przy napływie różnych mas powietrza), frontalne i zboczowe.

Shired buds waathostery
house of skills
ATMOSFERA- powłoka Ziemi stanowiąca mieszaminę gazow
Twana powietrzem atmosferycznym nie me zmienia

Zobacz

Rodzaje chmur i ich charakterystyka

Budowa atmosfery wpływa na formowanie się różnych rodzajów chmur, które są skupiskami produktów kondensacji i resublimacji pary wodnej. Chmury dzielą się na trzy podstawowe piętra: wysokie, średnie i niskie.

W piętrze wysokim znajdują się cirrusy (chmury pierzaste), cirrocumulusy (kłębiasto-pierzaste) oraz cirrostratusy (warstwowo-pierzaste). Są one zbudowane głównie z kryształków lodu i często zapowiadają zmiany pogody. Piętro średnie zajmują altocumulusy (średnie kłębiaste) i altostratusy (średnie warstwowe), zbudowane z kropelek wody lub kryształków lodu.

Słownictwo: Chmury niskiego piętra to stratusy (warstwowe), nimbostratusy (warstwowo-deszczowe) oraz stratocumulusy (kłębiasto-warstwowe). Są one odpowiedzialne za większość opadów docierających do powierzchni Ziemi.

Każdy rodzaj chmur ma charakterystyczny wygląd i strukturę, co pozwala na ich identyfikację i przewidywanie związanych z nimi zjawisk atmosferycznych. Znajomość typów chmur jest kluczowa dla prognozowania pogody i zrozumienia procesów zachodzących w atmosferze.

Shired buds waathostery
house of skills
ATMOSFERA- powłoka Ziemi stanowiąca mieszaminę gazow
Twana powietrzem atmosferycznym nie me zmienia

Zobacz

Rodzaje Chmur o Budowie Pionowej: Cumulus i Cumulonimbus

Budowa atmosfery ziemskiej obejmuje różne rodzaje chmur, wśród których szczególnie interesujące są chmury o budowie pionowej. Dwa najważniejsze typy takich chmur to Cumulus (Cu) i Cumulonimbus (Cb), które odgrywają kluczową rolę w kształtowaniu lokalnych warunków pogodowych.

Cumulus, znana również jako chmura kłębiasta, charakteryzuje się wyraźną, kopulastą strukturą z płaską, ciemniejszą podstawą. Te chmury mogą występować pojedynczo lub w ławicach, a ich górna część jest zazwyczaj wyraźnie zaokrąglona, choć może być postrzępiona. Zbudowane są głównie z kropelek wody i zwykle nie przynoszą opadów, towarzysząc raczej pięknej, słonecznej pogodzie.

Cumulonimbus, czyli chmura kłębiasto-deszczowa, jest znacznie bardziej imponująca i potężna. To pojedyncza, silnie rozbudowana w pionie struktura, często przypominająca kształtem ogromne kalafiory lub wieże. Jej charakterystyczną cechą jest ciemna podstawa i znaczna wysokość, sięgająca nawet kilku kilometrów. W przeciwieństwie do swojego "spokojniejszego" kuzyna Cumulusa, Cumulonimbus przynosi intensywne opady i często towarzyszy burzom.

Definicja: Chmury o budowie pionowej to struktury atmosferyczne charakteryzujące się znacznym rozwojem wertykalnym, powstające na skutek silnych prądów wznoszących w atmosferze.

Shired buds waathostery
house of skills
ATMOSFERA- powłoka Ziemi stanowiąca mieszaminę gazow
Twana powietrzem atmosferycznym nie me zmienia

Zobacz

Znaczenie Chmur w Atmosferze Ziemskiej

Warstwy atmosfery i występujące w nich chmury mają fundamentalne znaczenie dla ziemskiego klimatu. Chmury o budowie pionowej są szczególnie istotne, gdyż uczestniczą w procesach wymiany ciepła i wilgoci między różnymi warstwami atmosfery.

Skład atmosfery w obszarze występowania tych chmur ulega ciągłym zmianom. W dolnej części chmur Cumulonimbus znajdują się głównie kropelki wody, podczas gdy w górnych partiach dominują kryształki lodu. Ta różnorodność wpływa na stężenie procentowe tlenu w atmosferze Ziemi w danym miejscu i czasie.

Obecność chmur Cumulus i Cumulonimbus ma istotny wpływ na lokalne stężenie CO2 w atmosferze. Podczas intensywnych opadów związanych z chmurami Cumulonimbus następuje naturalne oczyszczanie powietrza, co wpływa na zawartość CO2 w powietrzu na przestrzeni krótkiego czasu.

Przykład: Chmura Cumulonimbus może osiągać wysokość nawet 12-16 km, przechodząc przez kilka warstw atmosfery ziemskiej, od troposfery aż po dolną stratosferę. To sprawia, że jest ona jednym z najbardziej imponujących zjawisk meteorologicznych.

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

Knowunity zostało wyróżnione przez Apple i widnieje się na szczycie listy w sklepie z aplikacjami w kategorii edukacja w takich krajach jak Polska, Niemcy, Włochy, Francje, Szwajcaria i Wielka Brytania. Dołącz do Knowunity już dziś i pomóż milionom uczniów na całym świecie.

Ranked #1 Education App

Pobierz z

Google Play

Pobierz z

App Store

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

4.9+

Średnia ocena aplikacji

15 M

Uczniowie korzystają z Knowunity

#1

W rankingach aplikacji edukacyjnych w 12 krajach

950 K+

Uczniowie, którzy przesłali notatki

Nadal nie jesteś pewien? Zobacz, co mówią inni uczniowie...

Użytkownik iOS

Tak bardzo kocham tę aplikację [...] Polecam Knowunity każdemu!!! Moje oceny poprawiły się dzięki tej aplikacji :D

Filip, użytkownik iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze zaprojektowana. Do tej pory zawsze znajdowałam wszystko, czego szukałam :D

Zuzia, użytkownik iOS

Uwielbiam tę aplikację ❤️ właściwie używam jej za każdym razem, gdy się uczę.

Warstwy atmosfery Ziemi: Budowa, Skład i Stężenie Tlenku Węgla

user profile picture

Milena Janus

@milenajanus_097

·

25 Obserwujących

Obserwuj

Zweryfikowana notatka

Atmosfera Ziemi stanowi złożoną powłokę gazową otaczającą naszą planetę, która jest kluczowa dla życia na Ziemi.

Warstwy atmosfery układają się w charakterystyczną strukturę, gdzie każda warstwa pełni istotną funkcję. Od powierzchni Ziemi kolejno występują: troposfera (do 10-12 km), stratosfera (do 50 km), mezosfera (do 80 km), termosfera (do 800 km) i egzosfera (powyżej 800 km). Troposfera jest najbardziej istotna dla życia, ponieważ zawiera około 75% całkowitej masy atmosfery i w niej zachodzą najważniejsze zjawiska pogodowe.

Skład atmosfery jest kluczowy dla utrzymania życia na Ziemi. Azot stanowi około 78%, a stężenie procentowe tlenu w atmosferze Ziemi wynosi około 21%. Zawartość CO2 w powietrzu na przestrzeni lat systematycznie wzrasta - obecnie wynosi około 0,04% (400 ppm) i jest to wartość znacznie wyższa niż w czasach przedindustrialnych. Dopuszczalne stężenie CO2 w pomieszczeniu nie powinno przekraczać 1000 ppm, gdyż wyższe wartości mogą negatywnie wpływać na samopoczucie i koncentrację. Budowa atmosfery ziemskiej jest rezultatem długotrwałej ewolucji naszej planety i obecnie zapewnia idealne warunki dla życia poprzez ochronę przed szkodliwym promieniowaniem UV, regulację temperatury i umożliwienie cyrkulacji powietrza i wody. Szczególnie ważna jest warstwa ozonowa znajdująca się w stratosferze, która absorbuje większość szkodliwego promieniowania UV-B i UV-C.

28.01.2023

5019

 

1

 

Geografia

161

Shired buds waathostery
house of skills
ATMOSFERA- powłoka Ziemi stanowiąca mieszaminę gazow
Twana powietrzem atmosferycznym nie me zmienia

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Budowa i znaczenie atmosfery ziemskiej

Atmosfera Ziemi to złożona powłoka gazowa otaczająca naszą planetę. Budowa atmosfery składa się z kilku kluczowych elementów, które możemy podzielić na składniki stałe i zmienne. Do składników stałych, których stężenie pozostaje względnie niezmienne do wysokości około 100 km, należą azot, tlen, argon oraz gazy szlachetne. Skład atmosfery zmienia się wraz z wysokością, a stężenie procentowe tlenu w atmosferze Ziemi wynosi około 21%.

Warstwy atmosfery w kolejności od powierzchni Ziemi to: troposfera, stratosfera, mezosfera, termosfera i egzosfera. Każda z tych warstw pełni istotne funkcje w ochronie życia na Ziemi. Główne warstwy atmosfery charakteryzują się różnymi właściwościami fizycznymi i chemicznymi, które wpływają na procesy zachodzące w atmosferze.

Definicja: Atmosfera Ziemi to gazowa powłoka otaczająca planetę, składająca się z mieszaniny gazów utrzymywanych przez siłę grawitacji.

Znaczenie atmosfery jest kluczowe dla życia na Ziemi. Chroni ona powierzchnię planety przed szkodliwym promieniowaniem kosmicznym, reguluje temperaturę poprzez efekt cieplarniany i umożliwia cyrkulację powietrza i wody. Aktualne stężenie CO2 w powietrzu jest przedmiotem intensywnych badań ze względu na jego wpływ na zmiany klimatyczne.

Shired buds waathostery
house of skills
ATMOSFERA- powłoka Ziemi stanowiąca mieszaminę gazow
Twana powietrzem atmosferycznym nie me zmienia

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Szczegółowa charakterystyka warstw atmosfery

Warstwy atmosfery ziemskiej posiadają unikalne cechy i właściwości. Troposfera, najbliższa powierzchni Ziemi warstwa, sięga do wysokości 8-18 km i zawiera około 80% masy atmosfery. To w niej zachodzą najważniejsze zjawiska pogodowe.

Stratosfera, rozciągająca się do wysokości około 50 km, zawiera warstwę ozonową chroniącą życie na Ziemi przed szkodliwym promieniowaniem UV. Mezosfera charakteryzuje się najniższymi temperaturami w atmosferze, sięgającymi -90°C.

Przykład: W troposferze temperatura spada o około 0,65°C na każde 100 metrów wysokości, co nazywamy gradientem termicznym.

Termosfera i egzosfera to najwyższe warstwy atmosfery, gdzie temperatura może wzrastać do ponad 1000°C, a cząsteczki gazów są bardzo rozrzedzone. W termosferze występuje zjawisko zorzy polarnej i krążą satelity.

Shired buds waathostery
house of skills
ATMOSFERA- powłoka Ziemi stanowiąca mieszaminę gazow
Twana powietrzem atmosferycznym nie me zmienia

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Procesy atmosferyczne i wymiana energii

Atmosfera uczestniczy w złożonym systemie wymiany energii między Słońcem a Ziemią. Promieniowanie słoneczne przechodzi przez atmosferę, gdzie część jest odbijana (albedo), a część absorbowana. Prawidłowe stężenie procentowe tlenu w atmosferze Ziemi jest kluczowe dla procesów życiowych.

Turbulencja i konwekcja w troposferze odpowiadają za mieszanie się mas powietrza i transport ciepła. Gradient temperatury w troposferze wpływa na stabilność atmosfery i rozwój zjawisk pogodowych.

Wskazówka: Albedo to stosunek promieniowania odbitego do padającego, wyrażony w procentach. Śnieg ma wysokie albedo (około 90%), podczas gdy ocean niskie (około 10%).

Shired buds waathostery
house of skills
ATMOSFERA- powłoka Ziemi stanowiąca mieszaminę gazow
Twana powietrzem atmosferycznym nie me zmienia

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Masy powietrza i ich wpływ na klimat

Masy powietrza to rozległe objętości troposfery o określonych właściwościach fizycznych. Rozróżniamy masy powietrza arktycznego (PA), polarnego (PP) i zwrotnikowego (PZ), które mogą być morskie lub kontynentalne.

Właściwości mas powietrza zależą od miejsca ich powstania i trasy przemieszczania. Masy morskie charakteryzują się większą wilgotnością i łagodniejszymi amplitudami temperatur, podczas gdy masy kontynentalne są suchsze i mają większe amplitudy temperatur.

Definicja: Masa powietrza to rozległa objętość troposfery o jednolitych właściwościach fizycznych, szczególnie temperaturze i wilgotności.

Przemieszczanie się mas powietrza wpływa na pogodę i klimat danego obszaru. W Polsce występują głównie masy powietrza polarnego morskiego i kontynentalnego, co przekłada się na zmienność warunków pogodowych w ciągu roku.

Shired buds waathostery
house of skills
ATMOSFERA- powłoka Ziemi stanowiąca mieszaminę gazow
Twana powietrzem atmosferycznym nie me zmienia

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Ciśnienie atmosferyczne i układy baryczne

Atmosfera Ziemi podlega różnym zjawiskom fizycznym, z których jednym z najważniejszych jest ciśnienie atmosferyczne. Jest to siła, z jaką słup powietrza naciska na powierzchnię Ziemi. Standardowa wartość ciśnienia atmosferycznego na poziomie morza wynosi 1013,25 hPa, jednak zmienia się ona wraz z wysokością - im wyżej, tym ciśnienie jest niższe.

W atmosferze ziemskiej występują dwa podstawowe układy baryczne: niż baryczny (cyklon) oraz wyż baryczny (antycyklon). Podczas wyżu obserwujemy słoneczną pogodę z wysokimi amplitudami temperatur. W tym układzie chłodne cząsteczki powietrza opadają i ogrzewają się. Z kolei w niżu mamy do czynienia z pochmurną pogodą i niskimi amplitudami temperatur, gdzie ciepłe cząsteczki powietrza unoszą się i ulegają ochłodzeniu.

Definicja: Ciśnienie atmosferyczne to siła nacisku słupa powietrza na jednostkę powierzchni. Jest ono kluczowym parametrem meteorologicznym wpływającym na pogodę.

Szczególnie istotna jest cyrkulacja powietrza w atmosferze, która tworzy charakterystyczne komórki: Hadleya, Ferrela i polarną. W strefie międzyzwrotnikowej znajduje się komórka Hadleya, gdzie powietrze jest silnie nagrzane i lekkie. Powyżej występuje komórka Ferrela, a w obszarach polarnych - komórka polarna z chłodnym, suchym powietrzem.

Shired buds waathostery
house of skills
ATMOSFERA- powłoka Ziemi stanowiąca mieszaminę gazow
Twana powietrzem atmosferycznym nie me zmienia

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Systemy wiatrów w atmosferze

Warstwy atmosfery są areną różnorodnych systemów wiatrów, z których najważniejsze to pasaty, monsuny i bryzy. Pasaty to stałe wiatry wiejące od zwrotników do równika - na północy jako północno-wschodnie, a na południu jako południowo-wschodnie. Powstają one w wyniku różnicy ciśnienia między strefami wyżów zwrotnikowych a niżem równikowym.

Monsun jest charakterystyczny dla klimatów zwrotnikowych i podzwrotnikowych, powstający wskutek nierównomiernego nagrzewania się obszarów lądowych i oceanicznych. Wyróżniamy monsun letni (od połowy maja do połowy września) oraz zimowy (od połowy listopada do połowy lutego).

Przykład: Bryza to lokalny wiatr występujący na wybrzeżach, zmieniający kierunek w cyklu dobowym. W dzień wieje od morza (bryza morska), a w nocy od lądu (bryza lądowa).

Szczególnym rodzajem wiatru jest fen - ciepły, suchy wiatr występujący po zawietrznej stronie gór. Podczas jego występowania temperatura powietrza wzrasta, a wilgotność spada. Na przeciwnym biegunie znajduje się bora - zimny, porywisty wiatr spływający z gór do dolin.

Shired buds waathostery
house of skills
ATMOSFERA- powłoka Ziemi stanowiąca mieszaminę gazow
Twana powietrzem atmosferycznym nie me zmienia

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Opady i wilgotność atmosferyczna

Skład atmosfery ma kluczowe znaczenie dla powstawania opadów atmosferycznych. Wilgotność powietrza, czyli zawartość pary wodnej, zależy głównie od temperatury - im cieplejsze powietrze, tym więcej pary wodnej może pomieścić. Wyróżniamy trzy główne rodzaje opadów: konwekcyjne, orograficzne i frontalne.

Opady konwekcyjne są charakterystyczne dla terenów o dużym nasłonecznieniu. Opady orograficzne powstają przy przeszkodach terenowych, takich jak góry. Opady frontalne występują na styku różnych mas powietrza i są najczęstsze w Polsce.

Highlight: Największe sumy opadów występują w strefie klimatów równikowych, monsunowych oraz zwrotnikowych, podczas gdy najmniejsze obserwuje się w obszarach z zimnymi prądami morskimi.

Osady atmosferyczne to inne formy kondensacji pary wodnej, takie jak rosa, szron (powstający w wyniku resublimacji), szadź (zamarzanie kropel mgły) oraz gołoledź (zamarzanie kropel opadu). Mgły dzielą się na radiacyjne (powstające w wyniku wypromieniowania ciepła), adwekcyjne (przy napływie różnych mas powietrza), frontalne i zboczowe.

Shired buds waathostery
house of skills
ATMOSFERA- powłoka Ziemi stanowiąca mieszaminę gazow
Twana powietrzem atmosferycznym nie me zmienia

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Rodzaje chmur i ich charakterystyka

Budowa atmosfery wpływa na formowanie się różnych rodzajów chmur, które są skupiskami produktów kondensacji i resublimacji pary wodnej. Chmury dzielą się na trzy podstawowe piętra: wysokie, średnie i niskie.

W piętrze wysokim znajdują się cirrusy (chmury pierzaste), cirrocumulusy (kłębiasto-pierzaste) oraz cirrostratusy (warstwowo-pierzaste). Są one zbudowane głównie z kryształków lodu i często zapowiadają zmiany pogody. Piętro średnie zajmują altocumulusy (średnie kłębiaste) i altostratusy (średnie warstwowe), zbudowane z kropelek wody lub kryształków lodu.

Słownictwo: Chmury niskiego piętra to stratusy (warstwowe), nimbostratusy (warstwowo-deszczowe) oraz stratocumulusy (kłębiasto-warstwowe). Są one odpowiedzialne za większość opadów docierających do powierzchni Ziemi.

Każdy rodzaj chmur ma charakterystyczny wygląd i strukturę, co pozwala na ich identyfikację i przewidywanie związanych z nimi zjawisk atmosferycznych. Znajomość typów chmur jest kluczowa dla prognozowania pogody i zrozumienia procesów zachodzących w atmosferze.

Shired buds waathostery
house of skills
ATMOSFERA- powłoka Ziemi stanowiąca mieszaminę gazow
Twana powietrzem atmosferycznym nie me zmienia

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Rodzaje Chmur o Budowie Pionowej: Cumulus i Cumulonimbus

Budowa atmosfery ziemskiej obejmuje różne rodzaje chmur, wśród których szczególnie interesujące są chmury o budowie pionowej. Dwa najważniejsze typy takich chmur to Cumulus (Cu) i Cumulonimbus (Cb), które odgrywają kluczową rolę w kształtowaniu lokalnych warunków pogodowych.

Cumulus, znana również jako chmura kłębiasta, charakteryzuje się wyraźną, kopulastą strukturą z płaską, ciemniejszą podstawą. Te chmury mogą występować pojedynczo lub w ławicach, a ich górna część jest zazwyczaj wyraźnie zaokrąglona, choć może być postrzępiona. Zbudowane są głównie z kropelek wody i zwykle nie przynoszą opadów, towarzysząc raczej pięknej, słonecznej pogodzie.

Cumulonimbus, czyli chmura kłębiasto-deszczowa, jest znacznie bardziej imponująca i potężna. To pojedyncza, silnie rozbudowana w pionie struktura, często przypominająca kształtem ogromne kalafiory lub wieże. Jej charakterystyczną cechą jest ciemna podstawa i znaczna wysokość, sięgająca nawet kilku kilometrów. W przeciwieństwie do swojego "spokojniejszego" kuzyna Cumulusa, Cumulonimbus przynosi intensywne opady i często towarzyszy burzom.

Definicja: Chmury o budowie pionowej to struktury atmosferyczne charakteryzujące się znacznym rozwojem wertykalnym, powstające na skutek silnych prądów wznoszących w atmosferze.

Shired buds waathostery
house of skills
ATMOSFERA- powłoka Ziemi stanowiąca mieszaminę gazow
Twana powietrzem atmosferycznym nie me zmienia

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Znaczenie Chmur w Atmosferze Ziemskiej

Warstwy atmosfery i występujące w nich chmury mają fundamentalne znaczenie dla ziemskiego klimatu. Chmury o budowie pionowej są szczególnie istotne, gdyż uczestniczą w procesach wymiany ciepła i wilgoci między różnymi warstwami atmosfery.

Skład atmosfery w obszarze występowania tych chmur ulega ciągłym zmianom. W dolnej części chmur Cumulonimbus znajdują się głównie kropelki wody, podczas gdy w górnych partiach dominują kryształki lodu. Ta różnorodność wpływa na stężenie procentowe tlenu w atmosferze Ziemi w danym miejscu i czasie.

Obecność chmur Cumulus i Cumulonimbus ma istotny wpływ na lokalne stężenie CO2 w atmosferze. Podczas intensywnych opadów związanych z chmurami Cumulonimbus następuje naturalne oczyszczanie powietrza, co wpływa na zawartość CO2 w powietrzu na przestrzeni krótkiego czasu.

Przykład: Chmura Cumulonimbus może osiągać wysokość nawet 12-16 km, przechodząc przez kilka warstw atmosfery ziemskiej, od troposfery aż po dolną stratosferę. To sprawia, że jest ona jednym z najbardziej imponujących zjawisk meteorologicznych.

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

Knowunity zostało wyróżnione przez Apple i widnieje się na szczycie listy w sklepie z aplikacjami w kategorii edukacja w takich krajach jak Polska, Niemcy, Włochy, Francje, Szwajcaria i Wielka Brytania. Dołącz do Knowunity już dziś i pomóż milionom uczniów na całym świecie.

Ranked #1 Education App

Pobierz z

Google Play

Pobierz z

App Store

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

4.9+

Średnia ocena aplikacji

15 M

Uczniowie korzystają z Knowunity

#1

W rankingach aplikacji edukacyjnych w 12 krajach

950 K+

Uczniowie, którzy przesłali notatki

Nadal nie jesteś pewien? Zobacz, co mówią inni uczniowie...

Użytkownik iOS

Tak bardzo kocham tę aplikację [...] Polecam Knowunity każdemu!!! Moje oceny poprawiły się dzięki tej aplikacji :D

Filip, użytkownik iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze zaprojektowana. Do tej pory zawsze znajdowałam wszystko, czego szukałam :D

Zuzia, użytkownik iOS

Uwielbiam tę aplikację ❤️ właściwie używam jej za każdym razem, gdy się uczę.