Geografia- atmosfera

Alternatywny zapis:

+60 stopni), w głębi kontynentów w okolicach koła podbiegunowego 2. CIŚNIENIE ATMOSFERYCZNE. CIŚNIENIE ATMOSFERYCZNE- nacisk, który powietrze wywiera na powierzchnię ziemi. Średnia wartość ciśnienia atmosferycznego na poziomie morza wynosi 1013 hektopaskal (hPa). Oznacza to, że na 1cm (2) jakiejkolwiek powierzchni naciska 1kg Im wyżej tym powietrze staje się rzadsze. Co oznacza, że wraz ze wzrostem wysokości maleje wartość ciśnienia atmosferycznego. Izobary- linie na mapie łączące punkty o jednakowej wartości ciśnienia. WYŻ BARYCZNY - układ baryczny, w którym ciśnienie wzsrasta w kierunku środka układu, a najwyższą wartość osiąga w centrum. NIŻ BARYCZNY- układ baryczny, w którym ciśnienie maleje w kierunku środka układu, a najniższą wartość osiąga w jego centrum. NIŻ BARYCZNY: NIŻ N 985 990 995 WYŻ W 1010 1005 of 1000 1. ciepłe powietrze się unosi 2. wznoszące się powietrze ulega ochłodzeniu 3. powstają chmury i opady 4. zmniejsza się siła nacisku powietrza- powstaje niż baryczny WYŻ BARYCZNY: 1. ogromne masy chłodnego powietrza osiadają i się ogrzewają 2. brak chmur i opadów 3. zwiększa się siła nacisku powietrza- powstaje wyż baryczny ROZKŁAD CIŚNIENIA NA KULI ZIEMSKIEJ najwyższe ciśnienie występuje w strefie zwrotnikowej w okolicach równika przez cały rok utrzymuje się obniżone ciśnienie ośrodki ciśnienia nad morzem są stale, na lądzie ulegają sezonowym zmianom. Latem nad lądem tworzą się niże, a zimą tworzą się wyże GLOBALNA CYRKULACJA POWIETRZA- krążenie powietrza na kuli ziemskiej. Wynika ze zróżnicowanego ciśnienia panującego w różnych szerokościach geograficznych. CYRKULACJA W STREFIE MIĘDZYZWROTNIKOWEJ W pobliżu równika powietrze się ogrzewa i unosi ku górze, w czego efekcie tworzy się okołorównikowa strefa niskiego ciśnienia. W górnej warstwie troposfery powietrze się rozdziela i odpływa w dwóch kierunkach, ku wyższym szerokościom geograficznym, w postaci antypasatu. W okolicach 30 - 35° szerokości geograficznej N i S powietrze się ochładza, w wyniku czego staje się cięższe i opada w dół. W konsekwencji tworzy się tu układ wysokiego ciśnienia. Przy powierzchni Ziemi część powietrza odpływa ku wyższym szerokościom geograficznym, a część kieruje się z powrotem w stronę równika, w postaci pasatu. Po dotarciu do równika powietrze ponownie się ogrzewa i cykl się powtarza. CYRKULACJA POWIETRZA W STREFACH UMIARKOWANYCH Ciepłe powietrze miesza się z chłodnym. Ciepłe powietrze pochodzi znad zwrotników i dociera do umiarkowanych szerokości dzięki wiatrom zachodnim. Chłodne powietrze pochodzi znad biegunów. W tej strefie mieszania się powietrza o różnych właściwościach- powstają niże baryczne. CYRKULACJA POWIETRZA W STREFACH UMIARKOWANYCH nad zimnymi biegunami osiada wychłodzone i ciężkie powietrze, co powoduje powstawanie wyżów barycznych. Chłodne powietrze z wyżów biegunowych przemieszcza się w kierunku niżów w umiarkowanych szerokościach geograficznych. Tak powstają wiatry zachodnie. CYRKULACJA MONSUNOWA powstaje na skutek nierównego nagrzewania się sąsiadujących ze sobą dużych obszarów oceanicznych i lądowych. Przyczynia się do powstania wiatru- monsunu, który dwa razy w roku zmienia swój kierunek. WIATR- poziomy ruch powietrza z obszaru podwyższonego ciśnienia do strefy obniżonego ciśnienia. 3) OPADY ATMOSFERYCZNE kondensacja- skraplanie resublimacja- zamarzanie Z powstałych skupisk kropel wody i kryształków lodu, tworzą się chmury. Czasem kondensacja pary wodnej zachodzi nisko przy gruncie i wtedy powstaje mgła. Gdy zawarta w powietrzu para wodna osadza się na powierzchni ziemi powstaje osad atmosferyczny. DO OSADU ATMOSFERYCZNEGO ZALICZAMY; rosę szron szadź gołoledź Znajdujące się w chmurach kryształki lodu i krople wody zderzają się ze sobą i łączą się. W wyniku tego stają się coraz cięższe i większe. Gdy są zbyt ciężkie- opadają tworząc opad atmosferyczny. CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA WIELKOŚĆ OPADÓW; 1. globalna cyrkulacja powietrza- występowanie opadów jest związane z rozmieszczeniem układów niskiego i wysokiego ciśnienia oraz powietrza krążącego między nimi. 2. wysokość nad poziomem morza- wraz ze wzrostem wysokości, temperatura obniża się. Takie warunki sprzyjają ochładzaniu się powietrza, skraplania pary wodnej i powstawaniu opadów. 3. rzeźba terenu- na obszarach nizinnych powietrze przepływa swobodnie, natomiast obszary górskie stanowią naturalną barierę. 4. odległość od mórz i oceanów- im dalej od wody, wielkość opadów maleje. Na obszarach położonych w sąsiedztwie móz i oceanów odnotowuje się większe opady niż w głębi lądu 5. prądy morskie- ciepłe prądy morskie powodują wilgotność powietrza, a co za tym idzie większe. Natomiast zimne opady zmniejszają wilgotność powietrza, więc występują mniejsze opady. Rozmieszczenie opadów atmosferycznych na ziemi jest nierównomierne. Najwyższe sumy opadów- obszary okołorównikowe Najniższe sumy opadów- obszary okołozwrotnikowe PROGNOZOWANIE POGODY pogoda- chwilowy stan atmosfery w danym miejscu i czasie. Aby opisać pogodę, należy dokonać jej obserwacji i pomiarów. elementy pogody; -temperatura powietrza - wilgotność -ciśnienie atmosferyczne -wiatr zachmurzenie - opady i osady atmosferyczne Stan poszczególnych składników pogody ustala się na podstawie: obserwacje i pomiary meteorologiczne mapy zdjęcia satelitarne W Polsce badaniem pogody zajmuje się INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ (imgw) prognozowanie pogody polega na określaniu jej stanu i przewidywaniu dalszego przebiegu. mapy synoptyczne -mapy, które wykorzystują dane pochodzące z obserwacji i pomiarów meteorologicznych a także analizy map i zdjęć satelitarnych. KLIMATY NA KULI ZIEMSKIEJ klimat-przebieg pogody na danym obszarze określone na podstawie wieloletnich obserwacji. Zależy od: szerokość geograficzna wysokość n.p.m rozmieszczenie lądów i oceanów rzeźby terenu prądy morskie PIĘĆ STREF KLIMATYCZNYCH: 1. strefa klimatów równikowych 2. strefa klimatów zwrotnikowych 3. strefa klimatów podzwrotnikowych 4. strefa klimatów umiarkowanych 5. strefa klimatów okołobiegunowych