Lodowce górskie i pokrywy lodowe
Granica wiecznego śniegu to kluczowy koncept w glacjologii, definiujący wysokość, powyżej której śnieg utrzymuje się przez cały rok.
Definition: Granica wiecznego śniegu to linia na określonej wysokości, powyżej której śnieg nie topi się całkowicie nawet w najcieplejszym okresie roku.
Granica wiecznego śniegu przebiega na różnych wysokościach w zależności od szerokości geograficznej. Na równiku znajduje się najwyżej, około 4000-5000 m n.p.m., obniżając się w kierunku biegunów.
Highlight: Gdzie najwyżej przebiega granica wiecznego śniegu? Na równiku, ze względu na najwyższe temperatury i intensywne nasłonecznienie.
Proces formowania lodowca obejmuje kilka etapów:
- Akumulacja śniegu
- Przekształcenie śniegu w firn
- Transformacja firnu w lód firnowy
Vocabulary: Firn to przejściowa forma między śniegiem a lodem lodowcowym, charakteryzująca się większą gęstością niż świeży śnieg.
Budowa lodowca górskiego obejmuje pole firnowe w górnej części oraz jęzor lodowcowy w dolnej części.
Example: Lodowiec alpejski jest klasycznym przykładem lodowca górskiego, z wyraźnie widocznym polem firnowym i jęzorem lodowcowym.
Ruch lodowca może przybierać różne formy:
- Ablacja - ubytek masy lodowca przez topnienie i sublimację
- Transgresja - wydłużanie się lodowca
- Stagnacja - równowaga między ubytkiem a dostawą śniegu
Typy lodowców górskich obejmują:
- Himalajski (dendrytyczny) - rozgałęziony system lodowców
- Fiordowy (norweski) - lodowce spływające do morza
- Przedgórski (podgórski) - tworzący rozległe pokrywy u podnóża gór
Highlight: Dwa główne typy lodowców to lodowce górskie i kontynentalne (lądolody).
Współcześnie obserwuje się globalną regresję lodowca, czyli cofanie się lodowców. Jest to jeden z najbardziej widocznych skutków globalnego ocieplenia.
Quote: "Regresja lodowca to proces cofania się czoła lodowca, spowodowany przewagą ablacji nad akumulacją."
Lodowce górskie w Europie są szczególnie narażone na zmiany klimatyczne, co ma istotne implikacje dla gospodarki wodnej i ekosystemów alpejskich.
