Alternatywny zapis:

w wyniku upłynnienia skał pod wpływem wysokiej temperatury. Lawa - jest to magma, która wydostaje się na powierzchnię. Rodzaje erupcji wulkanicznych: Centralne - magma pojawia się po wylotu krateru (Etna na Sycylii) Linijne - magma wydobywa się przez szczeliny wzdłuż pęknięć (wulkany na Islandii) Arealne - wielkie powierzchnie wylewów Ze względu na skład chemiczny wyróżniamy: Erupcje ekspluzywne - wybuch jest gwałtowny Erupcje efuzywne - wybuch jest spokojny Kaldera - to pozostałość po dawnym stożku wulkanicznym Klasyfikacja wulkanów: ● Ze względu na produkty erupcji Ekspluzywne Efuzywne Stratowulkanów Ze względu na aktywność Czynne (Etna) Drzemiące (Fudżi) Wygasłe (Kilimandżaro, Ostrzyca) Ze względu na kształt Szczelinowe Tarczowe Stożkowe Produkty erupcji wulkanicznych: Bomby wulkaniczne Lapille (są to drobne kamyszki) Popioły wulkaniczne Pyły wulkaniczne Budowa wulkanu: Ognisko magmowe – zbiornik magmy, jest źródłem materiału erupcji wulkanicznej. Połączony kominem z powierzchnią ziemi. Komin wulkaniczny – kanał którym produkty erupcji są dostarczane na powierzchnię ziemi Krater - lejkowate zagłębienie na końcu komina, ujście Stożek wulkaniczny - wzniesienie utworzone przez wydobywającą się lawę Stożek pasożytniczy - mały stożek wulkaniczny powstały na stokach głównego stożka Rozmieszczenie wulkanów: Ognisty Pierścień Pacyfiku Basen Morza Śródziemnego Morze Karaibskie Wielkie Rowy Afrykańskie Kamczatka Andy Islandia Japonia Indonezja Skutki erupcji wulkanicznych: Zmiany w rzeźbie tereny i krajobrazu Powstawanie wysp lub ich zniszczenie Zmiany klimatyczne Atrakcje turystyczne Powstają żyzne gleby Powstają złoża wielu surowców naturalnych Śmierć wielu tysięcy ludzi Tsunami TRZĘSIENIA ZIEMI Trzęsienie ziemi - to drgania skorupy ziemskiej Hipocentrum - to ognisko trzęsienia ziemi Epicentrum - to punkt na powierzchni ziemi w którym wstrząsy są najsilniejsze Rodzaje trzęsień ziemi: Tektoniczne - powstają w wyniku ruchu płyt litosfery (90% trzęsień ziemi) Wulkaniczne - po erupcjach wulkanów (ok. 7% wstrząsów ziemi) Zapadliskowe - np. na skutek zapadania stro0pów jaskiń lub chodników w kopalniach (3%) Ze względu na głębokość występowania hipocentrum trzęsienia ziemi dzielimy na: Płytkie - do 70km (85%) Średnie - od 70km do 350km (12%) Głębokie - od 350km do 700km (3%) Rozmieszczenie trzęsień ziemi Obszary sejsmiczne – wstrząsy są częste i silne (np. Ognisty Pierścień Pacyfiku) Obszary pen sejsmiczne - wstrząsy występują bardzo rzadko i są słabe Obszary asejsmiczne - brak wstrząsów Skutki trzęsień ziemi: Śmierć wielu ludzi Znaczne straty materialne Powstają szczeliny w skorupie ziemskiej Powstają osuwiska Powstają tsunami Zmienia się poziom wód gruntowych Ruchy epejrogeniczne (lądotwórcze) – powolne, długotrwałe pionowe ruchy skorupy ziemskiej, obejmujące duże powierzchnie i niewywołujące na ogół większych deformacji warstw skalnych. Ruchy izostatyczne - powolne pionowe ruchy litosfery.