Granica wiecznego śniegu i podstawowe pojęcia glacjalne

Granica wiecznego śniegu to kluczowe pojęcie w geomorfologii glacjalnej. Jest to wysokość, powyżej której więcej śniegu przybywa niż ubywa w cyklu rocznym. Granica wiecznego śniegu najwyżej przebiega w okolicach równika, osiągając około 6000 m n.p.m., natomiast najniżej znajduje się na biegunach, gdzie sięga poziomu morza.

Lodowce przechodzą przez różne fazy ruchu:

1. Transgresja (nasuwanie się) - gdy więcej śniegu dopływa niż wytapia się u czoła.
2. Stagnacja (postój) - gdy ilość śniegu dopływającego i wytapiającego się równoważy się.
3. Recesja (cofanie się) - gdy więcej lodu wytapia się u czoła niż napływa.

Erozja lodowcowa obejmuje trzy główne procesy:

1. Detersja - wygładzanie i szlifowanie podłoża materiałem niesionym przez lodowiec.
2. Detrakcja - wyorywanie i wyrywanie bloków skalnych z podłoża.
3. Egzaracja - zdzieranie podłoża przez czoło nasuwającego się lodowca.

Vocabulary: Morena - materiał skalny transportowany przez lodowiec.

Definition: Glina morenowa (zwałowa) - skała powstała w wyniku akumulacji materiału morenowego.

Formy akumulacyjne związane z działalnością lodowców to m.in.:

• Morena czołowa - wał materiału skalnego wytopionego podczas postoju lodowca.
• Morena denna - materiał wytopiony podczas wycofywania się lodowca.
• Głazy narzutowe (eratyki) - duże głazy przywleczone i porzucone przez lodowiec.

Example: Wygłady lodowcowe to gładko wyszlifowane powierzchnie skalne, świadczące o działalności lodowca.

Jeziora polodowcowe w Polsce są ważnym elementem krajobrazu polodowcowego. Dzielą się na:

• Rynnowe - powstałe w rynnach podlodowcowych.
• Morenowe - utworzone w zagłębieniach moreny dennej.
• Wytopiskowe (oczka) - powstałe z wytopienia brył martwego lodu.

Highlight: Pradoliny to szerokie doliny równoległe do czoła lądolodu, wyżłobione przez wody roztopowe i rzeki płynące z obszarów niezlodowaconych.