Rozwój demograficzny świata jest złożonym procesem, który można analizować poprzez różne metody ustalania liczby ludności świata oraz badanie zmian zachodzących w populacji na przestrzeni lat.
Przyczyny eksplozji demograficznej są wielorakie i obejmują znaczącą poprawę warunków życia, rozwój medycyny i dostęp do lepszej opieki zdrowotnej, co przyczyniło się do spadku śmiertelności przy jednoczesnym utrzymaniu wysokiego wskaźnika urodzeń. W krajach rozwijających się obserwuje się gwałtowny wzrost liczby ludności, podczas gdy w krajach rozwiniętych tempo przyrostu naturalnego jest znacznie wolniejsze. Istotnym czynnikiem jest także rozwój rolnictwa i przemysłu, który zapewnił lepsze warunki żywieniowe i bytowe dla rosnącej populacji.
Fazy rozwoju demograficznego społeczeństw to model teoretyczny opisujący etapy przemian demograficznych, przez które przechodzą społeczeństwa w procesie rozwoju. W pierwszej fazie występuje wysoka rodność i wysoka umieralność, co prowadzi do powolnego wzrostu liczby ludności. W kolejnych fazach następuje spadek umieralności przy utrzymującej się wysokiej rodności, co skutkuje szybkim wzrostem populacji. W późniejszych fazach obserwuje się spadek rodności, co prowadzi do stabilizacji liczby ludności. Ostatnia faza charakteryzuje się niską rodnością i niską umieralnością, co jest typowe dla krajów wysoko rozwiniętych. Zrozumienie tych faz jest kluczowe dla przewidywania przyszłych trendów demograficznych i planowania polityki społecznej.
Współczesne metody badania demografii wykorzystują zaawansowane narzędzia statystyczne, spisy ludności, rejestry administracyjne oraz badania reprezentacyjne. Pozwala to na dokładniejsze prognozowanie zmian demograficznych i lepsze zrozumienie procesów zachodzących w populacji światowej. Szczególnie istotne jest monitorowanie wskaźników takich jak przyrost naturalny, współczynnik dzietności czy struktura wieku ludności, które mają kluczowe znaczenie dla planowania rozwoju społeczno-gospodarczego.