Ruchy Ziemi i ich następstwa
Ruch obiegowy Ziemi to jedno z kluczowych zagadnień w temacie "Ziemia we wszechświecie". Nasza planeta okrąża Słońce w ciągu 365 dni, 5 godzin i 49 minut. Ten ruch ma istotne następstwa dla życia na Ziemi.
Highlight: Najważniejsze następstwa ruchu obiegowego Ziemi to:
- Zmiana oświetlenia Ziemi w ciągu roku
- Występowanie pór roku
- Zmiana miejsca wschodu i zachodu Słońca na widnokręgu
- Zmiana wysokości górowania Słońca nad horyzontem
- Zmiana długości trwania dnia i nocy
W wyniku ruchu obiegowego powstają strefy oświetlenia Ziemi: strefa międzyzwrotnikowa (gorąca), strefy umiarkowane (północna i południowa) oraz strefy podbiegunowe.
Ruch obrotowy Ziemi to obrót planety wokół własnej osi, który trwa 24 godziny i odbywa się z zachodu na wschód.
Example: Następstwa ruchu obrotowego Ziemi obejmują:
- Pozorną wędrówkę Słońca i innych gwiazd po niebie
- Występowanie dnia i nocy
- Spłaszczenie Ziemi przy biegunach
- Występowanie siły Coriolisa
Siła Coriolisa ma istotny wpływ na zjawiska zachodzące na Ziemi.
Vocabulary: Siła Coriolisa powoduje odchylenie kierunku ruchu ciał na półkuli północnej w prawą stronę, a na półkuli południowej - w lewą.
Zjawiska spowodowane działaniem siły Coriolisa to:
- Odchylenie kierunków wiania wiatrów (np. pasatów)
- Odchylenie przebiegu prądów morskich
- Wschodnie odchylenie ciał spadających na obu półkulach
W kontekście ruchu obrotowego Ziemi ważne jest zrozumienie pojęcia czasu. Wyróżniamy:
- Czas słoneczny - określany na podstawie górowania Słońca nad danym południkiem
- Czas strefowy - oparty na podziale kuli ziemskiej na 24 strefy czasowe
- Czas urzędowy - czas umowny dostosowany do granic państw
Example: W Polsce czasem urzędowym jest czas strefy środkowoeuropejskiej (UTC+1), obejmujący czas letni i zimowy, różniące się o 1 godzinę.
Zrozumienie tych zagadnień jest kluczowe dla pełnego pojęcia tematu "Ziemia we wszechświecie" i przygotowania się do sprawdzianów czy egzaminów z geografii, w tym Geografia rozszerzona.