Otwórz aplikację

Przedmioty

Co to jest autonomia galicyjska i ciekawostki o Ignacym Łukasiewiczu

Otwórz

63

2

user profile picture

Magdalena Zelmanska

19.01.2023

Historia

Autonomia w Galicji (WSiP kl 7)

Co to jest autonomia galicyjska i ciekawostki o Ignacym Łukasiewiczu

Autonomia galicyjska to okres szerokiej autonomii politycznej i kulturalnej Polaków w zaborze austriackim w latach 1867-1918. Przyniosła ona znaczący rozwój polskiego szkolnictwa, kultury i życia politycznego w Galicji.

  • Autonomia Galicji obejmowała własny sejm, administrację i język polski w urzędach
  • Rozwinęło się polskie szkolnictwo, w tym uniwersytety w Krakowie i Lwowie
  • Działały polskie instytucje kulturalne jak teatry i biblioteki
  • Ignacy Łukasiewicz wynalazł lampę naftową i rozwinął przemysł naftowy
  • Mimo pewnego rozwoju, Galicja borykała się z problemami gospodarczymi i biedą
...

19.01.2023

2606

Autonomia w Galicji
Po klęsce w wojnie z Prusami cesarz austriacki
Franciszek Józef I zreorganizowałam państwo.
Monarchia absolutna stała si

Zobacz

Rozwój szkolnictwa i kultury w Galicji

W zaborze austriackim działały polskojęzyczne wyższe uczelnie, co było wyjątkowe na tle innych zaborów. W Krakowie funkcjonował Uniwersytet Jagielloński i Szkoła Sztuk Pięknych, a we Lwowie - Uniwersytet Jana Kazimierza i politechnika. Galicyjskie gimnazja osiągnęły wysoki poziom, choć na szkoły podstawowe brakowało środków. Mimo to, udało się zmniejszyć procent analfabetyzmu.

Highlight: Hrabia Agenor Romuald Gołuchowski, polski arystokrata i trzykrotny namiestnik Galicji, przyczynił się do ufundowania Akademii Umiejętności w Krakowie i politechniki we Lwowie.

W Galicji kwitło polskie życie kulturalne - działały polskie uniwersytety, teatry, biblioteki, wydawano polską prasę i literaturę. Jednym z wybitnych przedstawicieli kultury tego okresu był Jan Matejko 183818931838-1893, organizator i pierwszy dyrektor krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych.

Example: Szkolnictwo w zaborze austriackim rozwijało się znacznie lepiej niż szkolnictwo w zaborze rosyjskim czy edukacja w zaborze pruskim, dzięki autonomii i możliwości nauczania w języku polskim.

W Sejmie Krajowym Galicji większość stanowili konserwatywni politycy, zwolennicy postawy ugodowej i legalnych działań w ramach autonomii. Zalecali oni również Polakom z innych zaborów trójlojalizm - lojalność wobec władz zaborczych oraz pracę organiczną.

Vocabulary: Praca organiczna to działalność społeczna i gospodarcza mająca na celu wzmocnienie narodu polskiego pod zaborami poprzez rozwój oświaty, gospodarki i kultury.

Autonomia w Galicji
Po klęsce w wojnie z Prusami cesarz austriacki
Franciszek Józef I zreorganizowałam państwo.
Monarchia absolutna stała si

Zobacz

Rozwój gospodarczy i społeczny Galicji

Stańczycy, grupa polityków krytykujących ideę powstań narodowych, dążyli do rozwoju gospodarczego i politycznego Galicji. Ich nazwa pochodziła od artykułów prasowych "Teka Stańczyka" – nawiązujących do XVI-wiecznego błazna królewskiego, który krytykował wady polityki polskiej i przepowiadał klęski.

Quote: "Nowe pokolenie Polaków miało odznaczać się cnotami obywatelskimi, poszanowaniem prawa i porządku społecznego oraz pracowitością."

Ignacy Łukasiewicz, pionier przemysłu naftowego, wynalazł lampę naftową i jako pierwszy przeprowadził destylację ropy naftowej w 1853 roku. Uruchomił w Bóbrce pod Krosnem pierwszą na świecie kopalnię ropy naftowej, a jego destylarnie zaopatrywały w naftę całe Austro-Węgry.

Highlight: Ignacy Łukasiewicz, pionier przemysłu naftowego, nie tylko dorobił się wielkiego majątku, ale także przeznaczył dużą część pieniędzy na cele społeczne, m.in. na budowę szkół, szpitali, dróg i mostów oraz na pomoc biednym.

Mimo pewnych sukcesów, Galicja borykała się z problemami gospodarczymi. Władze austriackie nie inwestowały w rozwój gospodarczy regionu, a dochody z górnictwa naftowego odprowadzano poza granice prowincji. Dominowały małe gospodarstwa chłopskie, zbyt małe, by wyżywić liczne rodziny. Rolnictwo było zacofane, a chłopi utracili dostęp do pastwisk i lasów po uwłaszczeniu.

Example: Skutki autonomii galicyjskiej były złożone - z jednej strony nastąpił rozwój kultury i edukacji, z drugiej jednak region borykał się z problemami gospodarczymi i biedą, co doprowadziło do zjawiska znanego jako "nędza galicyjska".

Autonomia w Galicji
Po klęsce w wojnie z Prusami cesarz austriacki
Franciszek Józef I zreorganizowałam państwo.
Monarchia absolutna stała si

Zobacz

Rozwój ruchu spółdzielczego i konflikty narodowościowe

Na ziemiach polskich rozwijał się ruch spółdzielczy. Tworzono kasy oszczędnościowo-pożyczkowe wspierające drobnych producentów, chłopów i rzemieślników. Powstawały spółdzielnie spożywcze i mleczarskie. Uczono oszczędności, poszerzano wiedzę zawodową i kształtowano więzi lokalne.

Highlight: Franciszek Stefczyk, historyk i nauczyciel, przyczynił się do powstania sieci wiejskich kas spółdzielczych w Galicji.

Ludność ukraińska RusiniRusini stanowiła 43% ludności Galicji. Narastał konflikt między ludnością polską a ukraińską. Rząd Galicji, zdominowany przez Polaków, był niechętny budzącej się świadomości narodowej Ukraińców.

Example: Konflikt polsko-ukraiński w Galicji można porównać do współczesnych napięć w Autonomii Palestyńskiej, gdzie różne grupy narodowe rywalizują o wpływy i prawa.

Konflikt ten nasilił się po 1918 roku, co pokazuje, że autonomia galicyjska, mimo wielu pozytywnych aspektów, nie rozwiązała wszystkich problemów społecznych i narodowościowych regionu.

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

Knowunity zostało wyróżnione przez Apple i widnieje się na szczycie listy w sklepie z aplikacjami w kategorii edukacja w takich krajach jak Polska, Niemcy, Włochy, Francje, Szwajcaria i Wielka Brytania. Dołącz do Knowunity już dziś i pomóż milionom uczniów na całym świecie.

Ranked #1 Education App

Pobierz z

Google Play

Pobierz z

App Store

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

4.9+

Średnia ocena aplikacji

21 M

Uczniowie korzystają z Knowunity

#1

W rankingach aplikacji edukacyjnych w 17 krajach

950 K+

Uczniowie, którzy przesłali notatki

Nadal nie jesteś pewien? Zobacz, co mówią inni uczniowie...

Użytkownik iOS

Tak bardzo kocham tę aplikację [...] Polecam Knowunity każdemu!!! Moje oceny poprawiły się dzięki tej aplikacji :D

Filip, użytkownik iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze zaprojektowana. Do tej pory zawsze znajdowałam wszystko, czego szukałam :D

Zuzia, użytkownik iOS

Uwielbiam tę aplikację ❤️ właściwie używam jej za każdym razem, gdy się uczę.

 

Historia

2606

19 sty 2023

4 strony

Co to jest autonomia galicyjska i ciekawostki o Ignacym Łukasiewiczu

Autonomia galicyjska to okres szerokiej autonomii politycznej i kulturalnej Polaków w zaborze austriackim w latach 1867-1918. Przyniosła ona znaczący rozwój polskiego szkolnictwa, kultury i życia politycznego w Galicji.

  • Autonomia Galicji obejmowała własny sejm, administrację i język polski w urzędach
  • Rozwinęło... Pokaż więcej

Autonomia w Galicji
Po klęsce w wojnie z Prusami cesarz austriacki
Franciszek Józef I zreorganizowałam państwo.
Monarchia absolutna stała si

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Rozwój szkolnictwa i kultury w Galicji

W zaborze austriackim działały polskojęzyczne wyższe uczelnie, co było wyjątkowe na tle innych zaborów. W Krakowie funkcjonował Uniwersytet Jagielloński i Szkoła Sztuk Pięknych, a we Lwowie - Uniwersytet Jana Kazimierza i politechnika. Galicyjskie gimnazja osiągnęły wysoki poziom, choć na szkoły podstawowe brakowało środków. Mimo to, udało się zmniejszyć procent analfabetyzmu.

Highlight: Hrabia Agenor Romuald Gołuchowski, polski arystokrata i trzykrotny namiestnik Galicji, przyczynił się do ufundowania Akademii Umiejętności w Krakowie i politechniki we Lwowie.

W Galicji kwitło polskie życie kulturalne - działały polskie uniwersytety, teatry, biblioteki, wydawano polską prasę i literaturę. Jednym z wybitnych przedstawicieli kultury tego okresu był Jan Matejko 183818931838-1893, organizator i pierwszy dyrektor krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych.

Example: Szkolnictwo w zaborze austriackim rozwijało się znacznie lepiej niż szkolnictwo w zaborze rosyjskim czy edukacja w zaborze pruskim, dzięki autonomii i możliwości nauczania w języku polskim.

W Sejmie Krajowym Galicji większość stanowili konserwatywni politycy, zwolennicy postawy ugodowej i legalnych działań w ramach autonomii. Zalecali oni również Polakom z innych zaborów trójlojalizm - lojalność wobec władz zaborczych oraz pracę organiczną.

Vocabulary: Praca organiczna to działalność społeczna i gospodarcza mająca na celu wzmocnienie narodu polskiego pod zaborami poprzez rozwój oświaty, gospodarki i kultury.

Autonomia w Galicji
Po klęsce w wojnie z Prusami cesarz austriacki
Franciszek Józef I zreorganizowałam państwo.
Monarchia absolutna stała si

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Rozwój gospodarczy i społeczny Galicji

Stańczycy, grupa polityków krytykujących ideę powstań narodowych, dążyli do rozwoju gospodarczego i politycznego Galicji. Ich nazwa pochodziła od artykułów prasowych "Teka Stańczyka" – nawiązujących do XVI-wiecznego błazna królewskiego, który krytykował wady polityki polskiej i przepowiadał klęski.

Quote: "Nowe pokolenie Polaków miało odznaczać się cnotami obywatelskimi, poszanowaniem prawa i porządku społecznego oraz pracowitością."

Ignacy Łukasiewicz, pionier przemysłu naftowego, wynalazł lampę naftową i jako pierwszy przeprowadził destylację ropy naftowej w 1853 roku. Uruchomił w Bóbrce pod Krosnem pierwszą na świecie kopalnię ropy naftowej, a jego destylarnie zaopatrywały w naftę całe Austro-Węgry.

Highlight: Ignacy Łukasiewicz, pionier przemysłu naftowego, nie tylko dorobił się wielkiego majątku, ale także przeznaczył dużą część pieniędzy na cele społeczne, m.in. na budowę szkół, szpitali, dróg i mostów oraz na pomoc biednym.

Mimo pewnych sukcesów, Galicja borykała się z problemami gospodarczymi. Władze austriackie nie inwestowały w rozwój gospodarczy regionu, a dochody z górnictwa naftowego odprowadzano poza granice prowincji. Dominowały małe gospodarstwa chłopskie, zbyt małe, by wyżywić liczne rodziny. Rolnictwo było zacofane, a chłopi utracili dostęp do pastwisk i lasów po uwłaszczeniu.

Example: Skutki autonomii galicyjskiej były złożone - z jednej strony nastąpił rozwój kultury i edukacji, z drugiej jednak region borykał się z problemami gospodarczymi i biedą, co doprowadziło do zjawiska znanego jako "nędza galicyjska".

Autonomia w Galicji
Po klęsce w wojnie z Prusami cesarz austriacki
Franciszek Józef I zreorganizowałam państwo.
Monarchia absolutna stała si

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Rozwój ruchu spółdzielczego i konflikty narodowościowe

Na ziemiach polskich rozwijał się ruch spółdzielczy. Tworzono kasy oszczędnościowo-pożyczkowe wspierające drobnych producentów, chłopów i rzemieślników. Powstawały spółdzielnie spożywcze i mleczarskie. Uczono oszczędności, poszerzano wiedzę zawodową i kształtowano więzi lokalne.

Highlight: Franciszek Stefczyk, historyk i nauczyciel, przyczynił się do powstania sieci wiejskich kas spółdzielczych w Galicji.

Ludność ukraińska RusiniRusini stanowiła 43% ludności Galicji. Narastał konflikt między ludnością polską a ukraińską. Rząd Galicji, zdominowany przez Polaków, był niechętny budzącej się świadomości narodowej Ukraińców.

Example: Konflikt polsko-ukraiński w Galicji można porównać do współczesnych napięć w Autonomii Palestyńskiej, gdzie różne grupy narodowe rywalizują o wpływy i prawa.

Konflikt ten nasilił się po 1918 roku, co pokazuje, że autonomia galicyjska, mimo wielu pozytywnych aspektów, nie rozwiązała wszystkich problemów społecznych i narodowościowych regionu.

Autonomia w Galicji
Po klęsce w wojnie z Prusami cesarz austriacki
Franciszek Józef I zreorganizowałam państwo.
Monarchia absolutna stała si

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Autonomia w Galicji

Po klęsce w wojnie z Prusami, cesarz austriacki Franciszek Józef I zreorganizował państwo, przekształcając monarchię absolutną w konstytucyjną. Władza ustawodawcza należała do dwuizbowej Rady Państwa, która uchwalała ustawy i budżet dla całego państwa. Sejmy krajowe zajmowały się sprawami prowincji krajoˊwkoronnychkrajów koronnych monarchii habsburskiej.

Highlight: Na mocy ugody między Austrią a Węgrami w 1867 roku powstała monarchia austro-węgierska.

Cesarstwo Austrii i Królestwo Węgier stały się oddzielnymi państwami, związanymi unią pod rządami wspólnego dziedzicznego monarchy z dynastii Habsburgów. Pozostałe kraje otrzymały pewne swobody. Galicja, jako kraj koronny, uzyskała szeroką autonomię.

Definition: Autonomia galicyjska oznaczała, że Galicja posiadała własny Sejm Krajowy sprawujący władzę ustawodawczą, Wydział Krajowy wykonujący uchwały sejmu i zajmujący się administracją prowincji, oraz namiestnika mianowanego przez cesarza, który stał na czele administracji prowincji.

Lwów stał się siedzibą władz autonomicznych Galicji. Co istotne, w urzędach obowiązywał język krajowy - polski, co było znaczącym elementem autonomii Galicji.

Example: Na czym polegała autonomia Polaków mieszkających w zaborze austriackim? Polegała ona na możliwości używania języka polskiego w urzędach, posiadaniu własnego sejmu i administracji, oraz rozwoju polskiego szkolnictwa i kultury.

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Zobacz, co mówią o nas nasi użytkownicy. Pokochali nas — pokochasz też i Ty.

4.9/5

App Store

4.8/5

Google Play

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS