Hitler i Stalin dzielą Europę: Konsekwencje paktu Ribbentrop-Mołotow
Pakt Ribbentrop-Mołotow, podpisany 23 sierpnia 1939 roku w Moskwie, stanowił kluczowy moment w historii Europy, prowadząc do podziału kontynentu między nazistowskie Niemcy a Związek Radziecki. Dokument ten, formalnie znany jako traktat o nieagresji, zawierał tajne protokoły, które drastycznie zmieniły mapę polityczną Europy Środkowo-Wschodniej.
Highlight: Postanowienia paktu Ribbentrop-Mołotow obejmowały rozgraniczenie stref wpływów sowieckich i niemieckich w Europie Środkowo-Wschodniej, w tym podział Polski oraz przyznanie Finlandii, Estonii i Łotwy do strefy sowieckiej, a Litwy do niemieckiej.
Konsekwencje paktu były natychmiastowe i dalekosiężne. 28 września 1939 roku, po inwazji na Polskę, Niemcy i ZSRR podpisały w Moskwie kolejny traktat o granicach i przyjaźni, który uszczegółowił podział ziem polskich. W następstwie tego porozumienia, Gestapo i NKWD rozpoczęły współpracę w zwalczaniu polskiego podziemia, organizując wspólne konferencje.
Example: Przykładem bezpośrednich skutków paktu była wojna zimowa między ZSRR a Finlandią, która rozpoczęła się 30 listopada 1939 roku. Finami dowodził doświadczony marszałek Karl Gustaf Mannerheim, stawiając zacięty opór sowieckim najeźdźcom.
W czerwcu 1940 roku Stalin, realizując postanowienia paktu, zajął Litwę, Łotwę i Estonię, efektywnie kończąc niepodległość państw bałtyckich. Równolegle, Hitler rozpoczął ekspansję w Skandynawii, atakując 9 kwietnia 1940 roku Danię i Norwegię. W tej kampanii odznaczyła się polska Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich, walcząc bohatersko w bitwie o port Narwik.
Vocabulary: Fall Gelb - kryptonim niemieckiej ofensywy na Zachodzie, rozpoczętej 10 maja 1940 roku, która doprowadziła do błyskawicznego podboju państw Beneluksu (Belgii, Holandii i Luksemburga) oraz Francji.
Upadek Francji nastąpił szybko - 14 czerwca 1940 roku Niemcy wkroczyli do Paryża, a na czele kolaboracyjnego rządu stanął marszałek Philippe Pétain. W odpowiedzi na kapitulację Francji, w Londynie powstał Komitet Wolna Francja pod przywództwem generała Charles'a de Gaulle'a, kontynuujący walkę z okupantem.
Definition: Lend-Lease Act - ustawa przyjęta przez Kongres USA, umożliwiająca udzielanie wsparcia materialnego krajom walczącym z Niemcami, co znacząco wpłynęło na przebieg wojny.
Kluczowym momentem w początkowej fazie wojny była bitwa o Anglię (10 lipca - 31 października 1940), zakończona zwycięstwem brytyjskim, które uniemożliwiło Hitlerowi inwazję na Wyspy Brytyjskie.
Quote: "Nigdy w dziejach ludzkich konfliktów tak wielu nie zawdzięczało tak wiele tak nielicznym" - słynne słowa Winstona Churchilla odnoszące się do pilotów RAF walczących w bitwie o Anglię.
Warto podkreślić niezwykły wkład polskich matematyków: Mariana Rajewskiego, Henryka Zygalskiego i Jerzego Różyckiego, którzy przyczynili się do złamania kodu niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma, co miało ogromne znaczenie dla aliantów w toku całej wojny.
Ostatnim akordem tego okresu była niemiecka kampania na Bałkanach w kwietniu 1941 roku, podczas której wojska Hitlera podbiły Jugosławię i Grecję, przejmując kontrolę nad całym regionem i przygotowując się do inwazji na Związek Radziecki, która miała nastąpić w czerwcu tego samego roku.
