Pierwsze próby reform
Mimo ogólnego upadku państwa, w czasach saskich pojawiły się pierwsze próby reform i odrodzenia kraju. Najważniejszą inicjatywą było założenie Collegium Nobilium w 1740 roku przez pijara Stanisława Konarskiego.
Collegium Nobilium było nowoczesną szkołą dla młodej szlachty, która miała kształcić przyszłych reformatorów państwa. Program nauczania obejmował historię, prawo, języki obce i matematykę, a więc przedmioty praktyczne, przydatne w życiu publicznym.
Szkoła Konarskiego odegrała ogromną rolę w kształtowaniu nowego pokolenia polityków, którzy później, za czasów Stanisława Augusta Poniatowskiego, próbowali ratować Rzeczpospolitą. To właśnie absolwenci Collegium Nobilium stawali się rzecznikami reform i unowocześnienia państwa.
💡 Ciekawostka: Stanisław Konarski uczył w Collegium Nobilium odwagi cywilnej i niezależnego myślenia, co było rewolucyjne w tamtych czasach. Jego motto brzmiało: "Sapere auso" (Odważ się być mądrym).