Strona 3: Rozwój edukacji i literatury w renesansowej Polsce

Kultura renesansu w Polsce charakteryzowała się rozwojem edukacji i literatury. Powstawały szkoły parafialne i gimnazja humanistyczne, gdzie uczono czytania, pisania i przemawiania po łacinie. Kolegia jezuickie skupiały się na pogłębianiu wiary katolickiej. Ważnymi ośrodkami edukacyjnymi były akademie w Krakowie, Wilnie, Zamościu i Rakowie. Wynalezienie druku przez Gutenberga przyczyniło się do rozwoju literatury. Biernat z Lublina wydał pierwszą drukowaną książkę po polsku. Twórcy literatury renesansu w Polsce to m.in. Mikołaj Rej, uznawany za ojca polskiej literatury, oraz Jan Kochanowski, znany z kunsztownego języka.

Cytat: "A niechaj narodowie wżdy postronni znają, iż Polacy nie gęsi, iż swój język mają" - słynne słowa Mikołaja Reja, podkreślające znaczenie języka polskiego w literaturze renesansowej.

Słownictwo: Literatura sowizdrzalska to nurt w literaturze polskiego renesansu, przedstawiający "świat na opak" i często zawierający krytykę społeczną.

Strona 1: Rozwój sztuki renesansowej w Polsce

Kultura i sztuka renesansu w Polsce rozwijała się głównie w XVI-XVII wieku, z Krakowem jako głównym ośrodkiem artystycznym. Znaczący wpływ na ten rozwój miały kontakty z Włochami, w tym małżeństwo Zygmunta Starego z Boną Sforzą w 1518 roku. Ważnymi postaciami tego okresu byli Filip Kalimach, wychowawca synów Kazimierza Jagiellończyka, oraz architekci Franciszek Florentczyk i Bartolomeo Berecci, którzy nadzorowali przebudowę zamku wawelskiego. Architektura renesansu w Polsce charakteryzowała się przebudową ratuszy i kamienic, które wyróżniały się zdobieniami ornamentów, płaskorzeźb oraz attykami. Gdańsk był drugim po Krakowie ważnym ośrodkiem sztuki renesansowej, z charakterystycznym stylem manieryzmu północnego.

Przykład: Przykładem sztuki polskiego renesansu są arrasy - ozdobne tkaniny w formie obrazów przedstawiające sceny biblijne, które zdobiły wnętrza zamków i pałaców.

Definicja: Polichromie to malowidła ścienne, które w okresie renesansu wyróżniały się bogactwem barw i kontrastową kolorystyką.