Narodziny socjalizmu
Socjalizm utopijny powstał jako odpowiedź na problemy społeczne wywołane rewolucją przemysłową. Jego główni przedstawiciele HenrideSaint−Simon,CharlesFourier,RobertOwen krytykowali kapitalizm i nierówności społeczne, postulując sprawiedliwość, równość i poprawę warunków życia robotników. Nazwano go "utopijnym", ponieważ jego założenia wydawały się nieosiągalne.
Myśliciele ci marzyli o idealnym społeczeństwie. Fourier proponował tworzenie falansterów - samowystarczalnych zrzeszeń produkcyjnych, które miały zapewnić harmonię społeczną. Jednocześnie rozwijał się ruch czartystów domagających się praw wyborczych dla wszystkich mężczyzn.
W połowie XIX wieku Karol Marks i Fryderyk Engels sformułowali znacznie bardziej radykalną wersję socjalizmu, nazywając ją socjalizmem naukowym (komunizmem). W opublikowanym w 1848 r. "Manifeście partii komunistycznej" postulowali zniesienie własności prywatnej i stworzenie bezklasowego społeczeństwa.
Warto zapamiętać: Marks uważał, że przyczyną konfliktów społecznych jest walka klas, a rewolucja jest konieczna do obalenia kapitalizmu i stworzenia równego społeczeństwa.
Socjalizm naukowy różnił się od utopijnego głównie metodami działania - zamiast pokojowych reform proponował rewolucję jako drogę do zmiany ustroju. Ta ideologia miała ogromny wpływ na ruchy robotnicze i politykę światową w następnym stuleciu.