Pierwszy rozbiór Polski i jego konsekwencje
W 1772 roku Austria, Prusy i Rosja dokonały pierwszego rozbioru Polski, zawierając traktat rozbiorowy. Wydarzenie to było kulminacją długotrwałego procesu osłabiania Rzeczypospolitej przez sąsiednie mocarstwa.
Highlight: 1 rozbiór Polski rok to 1772, kiedy to trzy mocarstwa: Austria, Prusy i Rosja, dokonały podziału ziem Rzeczypospolitej.
1 rozbiór Polski kto co zabrał:
- Prusy zajęły tereny z dobrze rozwiniętą gospodarką: Pomorze Gdańskie (bez Gdańska i Torunia) oraz Warmię
- Austria zagarnęła gęsto zaludnione obszary południowej Małopolski, w tym Lwów i kopalnie soli pod Krakowem
- Rosja przejęła rozległe, ale zacofane gospodarczo i słabo zaludnione ziemie białoruskie nad górną Dźwiną i Dnieprem
Example: 1 rozbiór Polski mapa pokazywałaby, że Prusy zyskały dostęp do Morza Bałtyckiego, Austria do bogatych terenów Małopolski, a Rosja rozszerzyła swoje wpływy na zachód.
Pomysłodawcą pierwszego rozbioru Polski był król Prus Fryderyk II Wielki, który dążył do połączenia pruskich posiadłości w jeden spójny organizm terytorialny.
Sejm rozbiorowy, zwołany pod naciskiem zaborców, zatwierdził postanowienia rozbiorowe. Mimo heroicznego sprzeciwu niewielkiej grupy posłów na czele z Tadeuszem Rejtanem, sejm:
- Wyraził zgodę na rozbiór Polski
- Potwierdził prawa kardynalne, utrwalając tym samym słabość ustrojową państwa
Quote: "Nie pozwalam!" - słynne słowa Tadeusza Rejtana, który próbował nie dopuścić do zatwierdzenia rozbioru przez sejm.
1 rozbiór Polski przyczyny i skutki były złożone. Do przyczyn należały wewnętrzna słabość Rzeczypospolitej, ingerencja mocarstw ościennych oraz nieudane próby reform. Skutki obejmowały znaczne zmniejszenie terytorium państwa, osłabienie jego pozycji międzynarodowej oraz utworzenie Rady Nieustającej jako organu kontrolowanego przez Rosję.
Próby reform Rzeczypospolitej w XVIII wieku, choć ambitne, okazały się niewystarczające wobec presji zewnętrznej i wewnętrznych podziałów. Pierwszy rozbiór Polski stał się bolesną lekcją, która miała zmobilizować naród do dalszych prób ratowania państwa w kolejnych latach.
