Kryzys gospodarczy i narodziny opozycji

Pod koniec lat 70. Polska w czasach Gierka zaczęła odczuwać skutki kryzysu paliwowego na Zachodzie. Wzrost oprocentowania kredytów spowodował problemy z ich spłatą, co doprowadziło do kryzysu gospodarczego i zubożenia Polaków. Pojawiły się podwyżki cen i masowe emigracje.

Highlight: Dekada Gierka plusy i minusy obejmowały z jednej strony rozwój infrastruktury i wzrost poziomu życia, a z drugiej narastające zadłużenie i problemy gospodarcze.

W 1975 roku wprowadzono nowy podział administracyjny kraju na 49 województw, likwidując powiaty. Skutkowało to wzrostem wydatków i rozwojem biurokracji.

Kryzys gospodarczy przejawiał się brakiem podstawowych produktów w sklepach. Powstały sklepy komercyjne z wyższymi cenami oraz sieć Pewex, oferująca luksusowe towary dostępne za dolary lub specjalne bony.

Vocabulary: Pewex (Przedsiębiorstwo Eksportu Wewnętrznego) - sieć sklepów w PRL oferujących towary niedostępne w zwykłym obrocie, głównie za waluty wymienialne.

Narastające niezadowolenie społeczne doprowadziło do strajków w czerwcu 1976 roku, z największymi protestami w Ursusie, Płocku i Radomiu. Brutalna reakcja władz na te wydarzenia przyczyniła się do narodzin opozycji demokratycznej.

W 1976 roku powstał Komitet Obrony Robotników (KOR), którego działaczami byli m.in. Jacek Kuroń, Jan Józef Lipski i Antoni Macierewicz. KOR zajmował się pomocą dla represjonowanych robotników i ich rodzin oraz ujawnianiem przypadków łamania praw człowieka przez władze.

Quote: "Wołam, ja, syn polskiej ziemi, a zarazem ja, Jan Paweł II, papież [...]: Niech zstąpi Duch Twój! Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi. Tej ziemi!" - słynne słowa Jana Pawła II wypowiedziane podczas pierwszej pielgrzymki do Polski w 1979 roku.