Okupacja niemiecka i sowiecka Polski podczas II wojny światowej
Polska pod okupacją niemiecką i sowiecką była podzielona na różne strefy administracyjne. Na zachodzie i północy Niemcy wcielili polskie tereny bezpośrednio do Rzeszy, prowadząc tam intensywną germanizację. Ludność polską i żydowską deportowano m.in. do obozu koncentracyjnego Stutthof koło Gdańska.
Centralna część okupowanej Polski została przekształcona w Generalne Gubernatorstwo (GG), którym zarządzał niemiecki gubernator Hans Frank. W GG Niemcy planowali stopniową germanizację, realizując tzw. "Generalny Plan Wschodni". Przeprowadzano masowe egzekucje Polaków, a porządku pilnowała niemiecka policja.
Highlight: W listopadzie 1939 roku Niemcy rozpoczęli realizację swojego planu na Zamojszczyźnie, co było początkiem systematycznego wyniszczania polskiej ludności na tych terenach.
W czerwcu 1940 roku przywieziono pierwszy transport więźniów do obozu Auschwitz (Oświęcim). Od 1942 roku funkcjonował tam również obóz zagłady Auschwitz-Birkenau, gdzie mordowano ludzi bezpośrednio po przybyciu.
Definition: Obóz koncentracyjny to miejsce masowego odosobnienia, przeznaczone głównie dla więźniów politycznych, w którym panowały bardzo ciężkie warunki bytowe. Obóz zagłady natomiast był przeznaczony do masowej i natychmiastowej eksterminacji ludności.
Polacy różnie reagowali na prześladowania Żydów. Niektórzy, zwani szmalcownikami, wydawali ukrywających się Żydów Niemcom. Jednak wielu Polaków aktywnie pomagało Żydom, m.in. poprzez organizację "Żegota" - Radę Pomocy Żydom. Irena Sendlerowa i Antonina Żabińska to przykłady osób, które z narażeniem życia ratowały Żydów.
Example: Irena Sendlerowa, działaczka "Żegoty", uratowała około 2500 żydowskich dzieci z warszawskiego getta, organizując ich przerzut na "aryjską" stronę i zapewniając im schronienie.
Na terenach okupowanych przez Sowietów, tzw. Kresach Wschodnich, prowadzono politykę sowietyzacji. Przeprowadzono trzy masowe deportacje Polaków na Syberię i do Kazachstanu. W kwietniu 1940 roku NKWD zamordowało około 14,5 tys. polskich oficerów i inteligencji w Katyniu, Charkowie i Twerze.
Vocabulary: Sowietyzacja oznaczała narzucanie sowieckiego modelu społeczno-politycznego, w tym kolektywizację rolnictwa, nacjonalizację przemysłu i walkę z religią.
Druga okupacja sowiecka w Polsce rozpoczęła się w 1944 roku, gdy Armia Czerwona wkroczyła na tereny Polski. Różnice między okupacją niemiecką a sowiecką były znaczące, ale obie charakteryzowały się brutalnością wobec ludności polskiej i dążeniem do zniszczenia polskiej tożsamości narodowej.
