Początki opozycji demokratycznej
Kryzys gospodarczy i społeczny
W drugiej połowie lat 70. sytuacja w Polsce zaczęła się pogarszać. Zaciągnięte przez Gierka kredyty nie były już przeznaczane na inwestycje, a jedynie na konsumpcję. W całym kraju panowało bezrobocie, w sklepach zaczęło brakować towarów, narastały trudności w zaopatrzeniu w energię elektryczną.
Highlight: Kryzys gospodarczy i społeczny stał się katalizatorem dla rozwoju ruchu opozycyjnego w Polsce.
W tej sytuacji w kraju zaczął rozwijać się ruch opozycyjny. Jedną z pierwszych organizacji było Polskie Porozumienie Niepodległościowe (PPN), skupiające intelektualistów na czele z Zdzisławem Najderem. Dążyli oni do odzyskania przez Polskę suwerenności i przywrócenia demokracji.
Wydarzenia 1976 roku
24 czerwca 1976 roku premier Jaroszewicz wygłosił przemówienie sejmowe, w którym zapowiedział podniesienie cen produktów żywnościowych o kilkadziesiąt procent. W odpowiedzi na to, 25 czerwca 1976 roku robotnicy z około 100 zakładów z całej Polski, w tym z Radomia, Ursusa i Płocka, ogłosili strajk, domagając się cofnięcia podwyżek.
Example: Strajki w Radomiu, Ursusie i Płocku stały się symbolem protestów przeciwko podwyżkom cen w 1976 roku.
Gdy nie uzyskali odpowiedzi, zaczęli niszczyć państwowe urzędy. Władze zdecydowały się na siłowe stłumienie protestów, doszło do aresztowań i pobić. Organizowano tzw. "ścieżki zdrowia" - aresztowani byli przeganiani przez szpaler bijących ich pałkami milicjantów. Tego samego dnia rząd cofnął podwyżki.
Początki opozycji
We wrześniu 1976 roku utworzono Komitet Obrony Robotników (KOR) przez działaczy niepodległościowych, w tym: Jacka Kuronia, Edwarda Lipińskiego, Jana Józefa Lipskiego, Antoniego Macierewicza i Adama Michnika.
Definition: Komitet Obrony Robotników (KOR) - organizacja opozycyjna utworzona w 1976 roku w celu pomocy represjonowanym robotnikom i ich rodzinom.
KOR podjął szereg działań:
- Wystosował Apel do społeczeństwa i władz PRL, wzywając do zaprzestania represji i pomocy robotnikom poszkodowanym na skutek czerwcowych strajków
- Nieodpłatnie bronił oskarżonych w sądach
- Organizował głodówki jako formę protestu wobec władzy
- Przeprowadzał zbiórki pieniędzy dla rodzin osób wyrzuconych z pracy
- Zbierał podpisy pod petycjami
Działania KOR-u stanowiły początek zorganizowanej opozycji demokratycznej w PRL i przyczyniły się do wzrostu świadomości społecznej oraz solidarności między różnymi grupami społecznymi.
