Polska w późnym średniowieczu - Rozkwit kultury i nauki
XV wiek w Polsce to okres niezwykłego rozkwitu kulturalnego, często określany mianem "Złotej Jesieni średniowiecznej Polski". Mimo że przypadał na schyłek epoki średniowiecza, charakteryzował się licznymi wybitnymi osiągnięciami, które przyczyniły się do dynamicznego rozwoju działalności artystycznej w kraju.
Główne ośrodki kulturalne znajdowały się na dworze królewskim oraz w siedzibach wysokich urzędników. Twórcy mogli liczyć na wsparcie króla Kazimierza Jagiellończyka i biskupa krakowskiego Zbigniewa Oleśnickiego, jednej z najbardziej wpływowych postaci tamtych czasów.
Highlight: Polska kultura rycerska nie odbiegała od wzorców zachodnioeuropejskich. W kraju organizowano turnieje, podczas których rycerze mogli prezentować swoje umiejętności i imponować wybranym osobom.
Zamożni mieszczanie starali się dorównać właścicielom zamków pod względem ubioru i posiadanego majątku. Ratusze i budynki najbogatszych patrycjuszy często przewyższały liczebnie rezydencje rycerskie, a nawet siedziby władców w czasach ich świetności. Cechy rzemieślnicze i bractwa zakonne fundowały w kościołach kaplice i ołtarze.
Vocabulary: Patrycjusze - najbogatsi i najbardziej wpływowi mieszczanie w miastach średniowiecznych.
Akademia Krakowska, która podupadła po śmierci Kazimierza Wielkiego, została odnowiona w 1400 roku dzięki funduszom przekazanym przez królową Jadwigę. Uczelnia szybko osiągnęła wysoki poziom nauczania prawa, astronomii i matematyki. Wykładali tam wybitni astronomowie i matematycy, m.in. Marcin Król i Wojciech z Brudzewa.
Example: Wśród absolwentów Akademii Krakowskiej znaleźli się tak wybitni uczeni jak prawnik Paweł Włodkowic i astronom Mikołaj Kopernik.
Szczególną postacią tego okresu był Jan Długosz, który rozpoczął studia na Akademii Krakowskiej w wieku 13 lat. Po ukończeniu nauki został sekretarzem biskupa krakowskiego Zbigniewa Oleśnickiego, a później opiekunem synów Kazimierza Jagiellończyka.
Quote: "Jan Długosz spędził 25 lat swojego życia, pisząc po łacinie historię Polski od jej najdawniejszych czasów."
To monumentalne dzieło, znane jako "Roczniki czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego", stanowi jedno z najważniejszych źródeł do poznania historii średniowiecznej Polski.
