Totalitaryzm to system polityczny, który ukształtował się w XX wieku i wywarł ogromny wpływ na historię Europy i świata.
Cechy totalitaryzmu obejmują pełną kontrolę państwa nad wszystkimi dziedzinami życia obywateli, kult jednostki (wodza), terror jako narzędzie sprawowania władzy oraz rozbudowaną propagandę. W państwach totalitarnych władza dążyła do całkowitego podporządkowania sobie społeczeństwa poprzez ingerencję w życie prywatne, kontrolę mediów i edukacji oraz eliminację przeciwników politycznych.
Najważniejsze systemy totalitarne rozwinęły się w trzech krajach: faszystowskich Włoszech pod rządami Mussoliniego, nazistowskich Niemczech pod przywództwem Hitlera oraz komunistycznym ZSRR za czasów Stalina. Totalitaryzm w Niemczech charakteryzował się skrajnym rasizmem i antysemityzmem, podczas gdy totalitaryzm w ZSRR opierał się na ideologii komunistycznej i walce klas. Totalitaryzm we Włoszech koncentrował się na idei państwa narodowego i kulcie przywódcy. Wszystkie te systemy łączyło dążenie do ekspansji terytorialnej i budowy imperium.
Totalitaryzm w Europie doprowadził do największej tragedii w dziejach ludzkości - II wojny światowej. Totalitaryzm w Polsce przejawił się głównie w okresie stalinowskim (1948-1956), gdy kraj znalazł się pod wpływem ZSRR. Systemy totalitarne pozostawiły trwały ślad w świadomości społecznej i są przestrogą przed nadużywaniem władzy państwowej. Współcześnie służą jako przykład tego, jak ważna jest obrona demokracji i praw człowieka.
