Wojny Rzeczypospolitej w XVII wieku doprowadziły do znaczących zmian terytorialnych i politycznych. Najazd szwedzki na Rzeczpospolitą 1655 oraz wojna o dostęp do Bałtyku w XVII wieku zakończyły się niekorzystnie dla Polski, a rozejm w Andruszowie 1667 przypieczętował podział Ukrainy.
• Konflikt z Moskwą (1654-1667) rozpoczął się od uznania przez cara zwierzchnictwa nad Ukrainą
• Potop szwedzki (1655-1660) doprowadził do znaczących strat terytorialnych
• Wojna zakończyła się podziałem Ukrainy i utratą części ziem na rzecz Moskwy
• Rzeczpospolita utraciła dominującą pozycję w regionie
• Prusy Książęce uzyskały niezależność jako efekt polityki Jana Kazimierza