Akcja "Burza" i Powstanie Warszawskie
Akcja "Burza" rozpoczęła się w styczniu 1944 roku z zamiarem wyzwolenia Polski spod niemieckiej okupacji. Plan zakładał włączenie Armii Krajowej do walki z Niemcami przy współpracy z Armią Czerwoną. Ważne jest, że polskie władze nie wiedziały wtedy o ustaleniach konferencji w Teheranie dotyczących powojennych granic.
Pierwsze walki AK rozpoczęły się na Wołyniu i w Galicji Wschodniej, ale nie powiodły się. Sowieci zlikwidowali oddziały polskie, aresztowali oficerów, a żołnierzy wcielili do armii Berlinga. Podobny los spotkał Polaków podczas "Operacji Ostra Brama" w lipcu 1944, kiedy próbowano zdobyć Wilno, oraz we Lwowie.
Powstanie Warszawskie wybuchło 1 sierpnia 1944 roku o godzinie 17 (zwanej "godziną W"). Komendant Tadeusz Komorowski wydał rozkaz rozpoczęcia walk na podstawie fałszywych informacji o wkroczeniu wojsk sowieckich do Warszawy. Początkowo Polacy odnosili sukcesy, ale Niemcy utrzymali strategiczne punkty jak mosty i ściągnęli 50 tysięcy żołnierzy SS.
Warto zapamiętać: Powstanie trwało 63 dni i zakończyło się 2 października kapitulacją Warszawy. ZSRS nie wsparło powstańców, podczas gdy Wielka Brytania organizowała zrzuty zaopatrzenia.
Skutki powstania były druzgocące: 150 tysięcy ofiar wśród mieszkańców, zniszczenie 80% zabudowy miasta, 18 tysięcy zabitych powstańców i 25 tysięcy rannych. Po stronie niemieckiej zginęło 16 tysięcy żołnierzy. Najważniejszym skutkiem politycznym było wstrzymanie ofensywy sowieckiej, co miało znaczący wpływ na późniejsze ustalenia w Teheranie (1943) i Jałcie (1945), gdzie zadecydowano o losach Polski.