pradzieje i historia starożytnego Wschodu

Alternatywny zapis:

wierzeń oraz umiejętnością korzystania z bogactw naturalnych Mezopotamia cywilizacja miejska Konsekwencje: kształtowanie się hierarchii społecznej ·brak osób wyspecjalizowanych w danych dziedzinach Gumerowie Twórcy najstarszej cywilizacji mezopotamskiej. Osiedlili się w Dolnej Mezopotamii w IV w. p.n.e. Nigdy nie stworzy- li państwa, a obszar, który zajmowali był nazywany Sumerem. Ich osiągnięcia: miasta państwa: Kisz, Lagosz, Nippur, Ur, Uruk • kapkan-kun pismo wynalezienie koła budowa miast i świątyń • system sześćdziesiętny Cywilizacje dominujące na terenie Mezopotamii: - Imperium Akadyjskie Sargona Hielkiego (XXIV w. p.n.e.) - państwo babilońskie za Hammurabiego (ok. 1750 r. p.n.e.) państwo Herytów (XIV w. p.n.e.) - państwo Asyrytów (VII w. p.n.e.) system irygacyjny - tworzenie wałów do ochrony przed zalaniem miasta oraz kanałów odprowadzających wodę w bezpieczne miejsce rewolucja urbanistyczna w IV w. p.n.e. na terenie Mezopotamii zaczęło powstawać coraz więcej państw, które były bardzo liczne. Proces ten nazwano rewolucją urbanistyczną, ponieważ rolnicy zaczęli uzyskiwać nad- wyżki plonów. Dlatego część ludzi zajęła się rzemiosłem lub handlem. król kaptan-namiestnik Bogów, zapewniał poddanym przychylność opieki bostw, pełnił władzę, centrainą w państwie system pałacowy - organizacja przestrzeni polegająca na uczynieniu z pałacu central - nego punktu okolicy, wokół którego skupiały się małe osady rolnicze ↳W W w. pn.e. w Mezopotamii powstało pierwsze pismo ideograficzne (było oparte na zna - kach, które odpowiadały całym pojęciom - ideogramach). Znaki uproszczono i w III w. p.n.e. powstało pismo klinowe. Mało osób umiało się nim posługiwać, dlatego tych nielicznych nazy- wano pisarzami. STAROŻYTNY EGIPT HIV w. p.n.e. ludność egipska w wyniku zmian klimatycznych skupiła się dolinie Nitu i delcie Nilu. Tylko tereny w pobliżu rzeki nadawały się do upraw zbórz. Aby zwiększyć wydajność upraw budowano kanały nawadniające. Najbardziej rozpowszechnionymi zbożami były orkisz i jęczmień, egipcjanie specjalizowali się też w uprawie Inu i papirusu. Egipcjanie troszczyli się o rozbudowę i utrzymanie kanałów nawadnia jących. Wymagało to odpowiedniej koordynacji pracy wielu osób. Piramida społeczna Egiptu faraon egipski władca He zyr najwyższy urzędnik osoby umiejące postugiwać się pismem ŚRODZIEMNE pisarze, urzędnicy, kapłani Pastyra 2012 odpowiedzialni za sprawowanie obrzędów religijnych odpowiedzialni za administrowanie państwem i wcielanie poleceń władcy w życie chłopi, rzemieślnicy zobowiązani do oddawania zarządcy ziemi części plonów Hegipcie używano pisma hieroglificznego. życie religijne Egipcjanie byli politeistami. Przykładali dużą wagę do regularnego składania ofiar i modlitw. Wierzyli, że smierc nie oznacza końca egzystencji, więc ciała zmarłych poddawali mumifikacji. Sztuka i architektura Sztuka służyła w Egipcie do stawienia wielkości Faraonow oraz bogów. Najczęstsze motywy stanc- wili władcy obcujący z bogami. Architektura miała podkreślać potęgę władców i bostw. Ciata fa- raonów składano w wielkich grobowcach zwanych piramidami. DZIEJE I RELIGIA STAROŻYTNEGO IZRAELA ↳ Izraelici, czyli inaczej Hebrajczycy byli Żydami, wyznawcami monoteizmu. Hierzyli w jednego Boga - Jahwe. Założenia judaizmu są w Biblii. Chrześcijanie nazwali spisywane księgi jako Stary Testament, a te których nie uznają Żydzi jako Nowy Testament. Tora - 5 ksiąg, Pięcioksiąg Mojżesza, najważniejszy zbiór praw Żydów. Według Biblii Jahwe zawarł przymierze z Abrahamem, który poprowadził Żydów do Ziemi obie- canej. Izraelici trafili do Egiptu z powodu głodu, tam zmuszono ich do ciężkiej pracy. Ich los odmienił Mojżesz. Na ta cześć jest obchodzone święto Paschy. Po śmierci Mojżesza na czele Zydow stanąt Jozue. ↳Izraelici uważali się za potomków Abrahama, jego syna Izaaka i wnuka Jakuba i jego dwunastu synów zwanych patriarchami lub praojcami. Na górze Synaj Mojrzesz miał otrzymać od Boga tablice 2 dziesięcioma przykazaniami Dekalog. Przechowywano ją w specjalnej skrzyni - Arce Przymierza. Dawid i Salomon Ok. IV w. p.n.e. przez zagrożenie wrogów Izrael zjednoczył się. Słynnym władcą był Dawid, kto- ry zdobył Jerozolimę, po nim panował Salomon. Po jego śmierci nastąpił podział na kroles- two Judy i Izraela, po czym podbili ich Asyryjczycy. Zapowiadano nadejście mesja sza. Horod żyadw dużym szacukiem cieszyli się prorocy (osoba przemawiająca w imieniu Boga) Prorok Izajasz zapowiedział nadejście mesjasza (król namaszczony świętym olejem) niewola habilvriska - królestwo Judy zostało podbite przez króla Babilonii. Władca Persou uwolnił żydów, po czym ich państwo znów zostało zagarnięte, gdy ponownie odzyskało wolność zaatakowali ich reymianie STAROŻYTNE INDIE | CHINY Pierwsza cywilizacja Indyjska powstała w dolinie Indusu i Gangesu, a pierwsze miasta to Mohendżo Daro i Harappa. kasta zamknięta grupa społeczeństwa w Indiach. kapłani Ariowie to grupa ludów przybyłych do Indii wojownicy pracownicy hinduizmidyjska religia mająca na celu zaprzestanie reinkarnacji wedy - święte księgi hinduizmu buddyzm - religia opierająca się na prawdach, które uczą, czym jest cierpienie i jak sobie z nim należy radzić ↳Indie zostały zjednoczone przez dynastie Maurjów. W dolinie rzeki Huang He powstała pierwsza cywilizacja chińska. Pierwszą chińską dynastią byt rod Szang. A dynastia Qin ponownie zjednoczyła kraj konfucjonizm - system filozoficzny stworzony w Chinach jedwabny silak - szlak handlowy, którym przewożono jedwab