próby zjednoczenia ziem polskich

Alternatywny zapis:

znajdowały się insygnia królewskie. Z tych względów Kraków odgrywał kluczową rolę w planach zjednoczenia ziem polskich. W 1279 r. zmarł bezdzietnie książę krakowski Bolesław Wstydliwy, a rządy przejął Leszek Czarny (wnuk Konrada Mazowieckiego), który również nie pozostawił po sobie połomków. Z tego powodu rozpoczął się kolejny spór o ziemię krakowską pomiędzy żyjącymi Piasłami. Stronami konfliktu byli książę kujawski Władysław Łokietek i książę wrocławski Henryk Probus. Zwycięstwo odniósł drugi władca, który w 1288 r. zdobył Kraków. Henryk zamierzał się koronować na króla Polski, ale jego plany przerwała śmierć w 1290 r. Nie miał synów i dlatego wcześniej ogłosił swoim następcą księcia wielkopolskiego - Przemysła II. Początkowo nowy władca musiał walczyć o tron krakowski z Łokietkiem. Później do walki dołączył także czeski król Wacław II (z dynastii Przemyślidów), który uzyskał poparcie małopolskich możnych. Przemysł II ostatecznie musiał zrezygnować z Krakowa na rzecz Wacława II. Mimo tego zabrał ze sobą królewskie insygnia koronacyjne. Kilka lat później książę wielkopolski poszerzył swoje panowanie o Pomorze Gdańskie. Następnie dążył do uzyskania tytułu króla Polski, w czym poparł go arcybiskup gnieźnieński Jakub Świnka. W 1295 r. odbyła się koronacja królewska Przemysła II w Gnieźnie. W następnym roku król został zamordowany w Rogoźnie przez Brandenburczyków, którzy zamierzali zdobyć Pomorze Gdańskie. RZĄDY CZESKIE W POLSCE Po bezdzietnej śmierci Przemysła II wybuch spór o jego ziemie. Rywalizowali o nie Władysław Łokietek i Henryk Głogowski (książę ze Śląska). Pierwszy z nich opanował Pomorze Gdańskie, ale musiał podzielić się Wielkopolską ze swoim przeciwnikiem. Konflikt pomiędzy Piastami wykorzystał czeski władca Wacław II, który podjął próbę zjednoczenia ziem polskich pod swoim panowaniem. To zmusiło Łokietka do ucieczki z kraju. Król Czech zdołał zająć m.in. Wielkopolskę, Kujawy, Pomorze Gdańskie. Ponadto uzależnił od siebie część książąt piastowskich. W 1300 r. Wacław II został koronowany w Gnieźnie na króla Polski. Za jego panowania na ziemiach polskich pojawili się starości, czyli urzędnicy mający władzę administracyjną, wykonawczą i sądowniczą. Rządy Przemyślida budziły niezadowolenie polskich możnych, którzy zostali pozbawieni dawnego znaczenia. Antyczeskie nastroje wykorzystał Łokietek, który w 1304 r. wrócił do Polski. W 1305 r. zmarł Wacław II, a władzę przejął jego syn Wacław III. Jednak nowy król zginął w następnym roku i nie pozostawił po sobie potomka. Po wymarciu dynastii Przemyślidów głównym kandydatem do objęcia rządów w Polsce stał się Władysław Łokietek. Od tego momentu zaczęła się jego walka o ponowne zjednoczenie ziem polskich.