Początki kapitalizmu i nowe formy organizacji produkcji
Przemiany gospodarcze i społeczne w XVIII wieku miały swoje korzenie w XVI stuleciu, kiedy to pojawiły się pierwsze oznaki kapitalizmu. Pojęcie to wywodzi się od inwestowania pieniędzy (kapitału) w działalność gospodarczą. W XVI wieku wykształciły się nowe formy organizacji produkcji, które stanowiły fundament dla późniejszego rozwoju gospodarczego.
Definition: Kapitalizm to system ekonomiczny oparty na prywatnej własności środków produkcji i ich wykorzystywaniu w celu osiągnięcia zysku.
Jedną z nowych form organizacji produkcji był system nakładczy. W tym systemie organizatorami pracy poza zakładami rzemieślniczymi byli najczęściej kupcy. Dostarczali oni wykonawcom materiał i narzędzia, a ci w swoich domach wytwarzali proste elementy części wyrobu. Kupcy odbierali wytworzone elementy, organizowali ich wykończenie, a gotowy produkt sprzedawali z dużym zyskiem.
Drugą ważną formą były manufaktury - zakłady produkcyjne, w których obowiązywał określony podział pracy. Każdy pracownik odpowiadał za wykonanie konkretnego zadania, co sprawiało, że praca w takim zakładzie była szybsza i wydajniejsza niż w tradycyjnym zakładzie rzemieślniczym.
Highlight: Cechy kapitalizmu widoczne w XVI wieku to m.in. inwestowanie kapitału, nowe formy organizacji pracy oraz dążenie do maksymalizacji zysku.
Rozwój nowych form produkcji miał znaczące skutki kapitalizmu. Ograniczyły one rolę rzemieślniczych cechów, jednocześnie zapewniając zatrudnienie rosnącej liczbie mieszkańców miast. W Anglii proces ten doprowadził do zjawiska znanego jako "ogradzanie" - zamiany pól uprawnych w pastwiska dla owiec, co z kolei spowodowało migrację ludności wiejskiej do miast.
Example: Przykładem państwa kapitalistycznego w Europie w XVI wieku może być Anglia, gdzie proces ogradzania i rozwój manufaktur położyły podwaliny pod przyszłą rewolucję przemysłową.
Rozwój handlu był kolejnym kluczowym elementem przemian gospodarczych. Napływ towarów i surowców z kolonii doprowadził do rozkwitu portów i miast handlowych. Wzrosło znaczenie banków, które udzielały kredytów i pośredniczyły w transakcjach między kupcami. Powstały również giełdy towarowe, gdzie zawierano transakcje na większe ilości towarów i surowców.
Vocabulary: Gospodarka Europy w XVI wieku - termin opisujący system ekonomiczny kontynentu europejskiego w okresie renesansu, charakteryzujący się początkami kapitalizmu, rozwojem handlu międzynarodowego i nowymi formami organizacji produkcji.
