Nowe nurty i skutki reformacji
Reformacja nie ograniczała się tylko do luteranizmu. W Szwajcarii działał Jan Kalwin, który stworzył kościół ewangelicko-reformowany. Jego nauka opierała się na wierze w predestynację - przekonaniu, że Bóg z góry wyznacza ludzi do zbawienia lub potępienia. Kalwinizm, znany z surowych zasad i dyscypliny, rozprzestrzenił się w Holandii, Szkocji, Szwajcarii, na Węgrzech i częściowo w Polsce.
W Anglii narodził się anglikanizm, który miał dość nietypowy początek. Król Henryk VIII, chcąc uzyskać rozwód z Katarzyną Aragońską (czego papież mu odmówił), ogłosił w 1534 roku akt supremacji. Na jego mocy król stał się głową Kościoła anglikańskiego, zakazano płacenia danin papieżowi i rozwiązano zakony.
Reformacja przyniosła trwałe zmiany w historii Europy. Zakończyła epokę średniowiecza i doprowadziła do podziału religijnego kontynentu na kraje katolickie i protestanckie. Około jedna trzecia wiernych odeszła od Kościoła katolickiego, co zakończyło jego religijny uniwersalizm.
🔍 Zwróć uwagę, że reformacja nie była jednorodnym ruchem! Różne nurty protestanckie często rywalizowały ze sobą, a nawet prześladowały się wzajemnie - przykładem jest spalenie na stosie Miguela Serveta za sprawą Kalwina.
Niestety, reformacja przyniosła też wiele wojen religijnych i doprowadziła do wzrostu nietolerancji. Jednak z drugiej strony przyczyniła się do rozwoju języków narodowych (przez tłumaczenia Biblii) i wpłynęła na kulturę wielu krajów. Zmiany te ukształtowały współczesną Europę i jej różnorodność religijną, która istnieje do dziś.