Unia lubelska - przyczyny i skutki
W 1569 roku w Lublinie Polska i Litwa zawarły unię realną, która utworzyła Rzeczpospolitą Obojga Narodów. Było to zwieńczenie procesu, który rozpoczął się w 1385 roku, gdy oba państwa połączyła unia polsko-litewska w Krewie, mająca wtedy charakter tylko personalny (wspólny władca).
Do zawarcia ściślejszej unii dążyły różne grupy społeczne. Polska szlachta liczyła na nowe ziemie na Litwie, a litewska szlachta chciała uzyskać takie same prawa, jakie mieli Polacy. Ważnym powodem była też obawa, że po bezpotomnej śmierci Zygmunta Augusta (ostatniego Jagiellona) związek obu państw mógłby się rozpaść.
Główne postanowienia unii lubelskiej obejmowały: wspólnego władcę, sejm, politykę zagraniczną i monetę. Jednocześnie oba państwa zachowały odrębne wojsko, skarb i urzędy. Przeciwna unii była tylko magnateria litewska, obawiająca się utraty wpływów. Król przełamał jej opór włączając część ziem litewskich (Kijów, Podlasie i Wołyń) bezpośrednio do Korony.
Warto wiedzieć: Skutki unii polsko-litewskiej były dalekosiężne - doprowadziła ona do powstania potężnego państwa, ale też zapoczątkowała proces polonizacji elit litewskich i ruskich oraz wzmocniła wpływy magnaterii, co w przyszłości miało negatywne konsekwencje dla kraju.