Historia unii polsko-litewskiej
Unia polsko-litewska z 1569 roku, znana jako unia lubelska, była kulminacją długiego procesu zbliżenia między Polską a Litwą. Wydarzenie to miało miejsce pod koniec panowania Zygmunta Augusta, ostatniego króla z dynastii Jagiellonów.
Highlight: Unia lubelska przekształciła dotychczasową unię personalną w unię realną, tworząc Rzeczpospolitą Obojga Narodów.
Okoliczności zawarcia unii były złożone i wynikały z różnych interesów:
- Większość szlachty dążyła do ściślejszej unii Polski i Litwy.
- Polska szlachta i magnateria liczyły na zyskanie nowych obszarów na Litwie.
- Litewska szlachta chciała uzyskać nowe prawa, podobne do tych, które posiadała szlachta polska.
- Możnowładcy polscy obawiali się, że po bezpotomnej śmierci Zygmunta Augusta unia może się rozpaść.
Example: Obawy o rozpad unii po śmierci Zygmunta Augusta były jednym z głównych czynników przyspieszających zawarcie unii lubelskiej.
Główne postanowienia unii lubelskiej obejmowały:
- Wspólnego władcę
- Wspólny sejm
- Wspólną politykę zagraniczną
- Wspólną monetę
Jednocześnie zachowano odrębne wojsko, skarb i urzędy dla obu części Rzeczypospolitej.
Definition: Unia realna - forma związku między państwami, w której zachowują one pewną autonomię, ale tworzą jeden organizm państwowy z wspólnymi instytucjami.
Warto zauważyć, że jedyną grupą przeciwną ściślejszej unii była magnateria litewska, obawiająca się utraty wpływów. Król pokonał jej opór, włączając część Litwy (Kijów, Podlasie i Wołyń) bezpośrednio do Polski.
Quote: "W 1569 r. na sejmie w Lublinie zdecydowano o zawarciu nowej unii."
Ta decyzja doprowadziła do powstania Rzeczypospolitej Obojga Narodów, jednego z największych i najbardziej wpływowych państw ówczesnej Europy.
