Narodziny nowych państw słowiańskich w Europie Środkowo-Wschodniej

Od drugiej połowy IX wieku zaczęły kształtować się nowe państwa słowiańskie w Europie Środkowo-Wschodniej. Dwa najważniejsze z nich to państwo czeskie i Ruś Kijowska.

Państwo czeskie

Początki państwa czeskiego są ściśle związane z państwem wielkomorawskim. Czechy początkowo wchodziły w jego skład i w tym czasie przyjęły chrześcijaństwo. Po upadku Wielkich Moraw powstało niezależne państwo czeskie.

Highlight: Władzę w Czechach objęła dynastia Przemyślidów, a stolicą państwa stała się Praga.

Przemyślidzi zdołali zjednoczyć pod swoim panowaniem wszystkie czeskie plemiona, a z czasem rozszerzyli swoje władztwo na Morawy, Słowację, południową Małopolskę i Śląsk. Państwo czeskie od początku musiało walczyć o swoją niezależność z władcami niemieckimi, ostatecznie uznając ich zwierzchność.

Example: W 1085 roku Czechy stały się królestwem, co znacznie podniosło ich prestiż na arenie międzynarodowej.

Ruś Kijowska

Ruś Kijowska to państwo, które odegrało kluczową rolę w historii Słowian wschodnich. Jego powstanie przypisuje się Waregom, czyli skandynawskim wikingom.

Vocabulary: Waregowie - skandynawscy wikingowie, którzy odegrali znaczącą rolę w powstaniu państwowości na Rusi.

W drugiej połowie IX wieku wareski wódz Ruryk przejął rządy w Nowogrodzie Wielkim. Jego następca, Oleg, zajął Kijów i uczynił go nową stolicą państwa, dając początek Rusi Kijowskiej. Kolejni władcy, Igor i Światosław, kontynuowali podboje, znacznie poszerzając terytorium państwa.

Quote: "W 998 r. Włodzimierz Wielki (syn Światosława) przyjął chrzest z Bizancjum. Został również mężem siostry ówczesnego cesarza bizantyjskiego."

Przyjęcie chrześcijaństwa przez Włodzimierza Wielkiego w 988 roku było przełomowym momentem w historii Rusi, włączając ją w krąg kultury bizantyjskiej. Po śmierci Jarosława Mądrego w 1054 roku nastąpił na Rusi okres rozbicia dzielnicowego, co zakończyło okres świetności tego państwa.

Państwo Wielkomorawskie

Państwo wielkomorawskie to kolejny ważny etap w rozwoju pierwszych państw słowiańskich. Zostało założone na początku IX wieku w południowych Morawach i szybko stało się potęgą regionalną.

Highlight: Władcy wielkomorawscy prowadzili aktywną politykę podbojów, zajmując m.in. Czechy, Słowację i część Śląska.

Wybitnym władcą państwa wielkomorawskiego był Świętopełk, rządzący w drugiej połowie IX wieku. Za jego panowania państwo osiągnęło szczyt swojej potęgi. Ważnym elementem w historii tego państwa było przyjęcie chrześcijaństwa od Franków, co włączyło je w krąg kultury zachodniej.

Vocabulary: Chrzest - przyjęcie wiary chrześcijańskiej, często wiążące się z istotnymi zmianami politycznymi i kulturowymi.

Niestety, państwo wielkomorawskie upadło na początku X wieku w wyniku najazdów Węgrów. Mimo to, jego dziedzictwo miało ogromny wpływ na późniejszy rozwój państwowości słowiańskiej w regionie.

Misja Cyryla i Metodego

Niezwykle istotnym wydarzeniem dla rozwoju kultury słowiańskiej była misja Cyryla i Metodego. Ci bizantyjscy misjonarze, nazywani "apostołami Słowian", przybyli do Wielkich Moraw w 862 roku na zaproszenie władcy Świętopełka.

Quote: "Cyryl (Konstanty) i Metody są nazywani tzw. apostołami Słowian."

Ich działalność miała ogromne znaczenie dla rozwoju piśmiennictwa słowiańskiego. Misjonarze posługiwali się językiem miejscowej ludności i przetłumaczyli niektóre pisma liturgiczne na opracowaną przez siebie głagolicę - pierwsze pismo słowiańskie oparte na alfabecie greckim.

Definition: Głagolica - najstarsze pismo słowiańskie, stworzone przez Cyryla i Metodego w celu tłumaczenia tekstów religijnych na język słowiański.

Misja Cyryla i Metodego spotkała się z oporem ze strony duchowieństwa zachodniofrankijskiego, które uważało te tereny za swoją strefę wpływów. Mimo to, udało im się utworzyć arcybiskupstwo morawskie, któremu przewodził Metody. Choć początkowo papiestwo akceptowało język słowiański w liturgii, ostatecznie zdecydowano o używaniu wyłącznie łaciny w Kościele rzymskim. Po śmierci Metodego w 885 roku zakazano obrządku słowiańskiego.