Konferencja w Jałcie i represje wobec Podziemia
Podczas konferencji w Jałcie 4−11lutego1945r. zapadły kluczowe decyzje dotyczące powojennej Polski. Ustalono utworzenie Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej (TRJN), w którym mieli zasiadać zarówno komuniści, jak i przedstawiciele emigracji z Zachodu. Obiecano przeprowadzenie demokratycznych wyborów, choć bez międzynarodowej kontroli.
Granica wschodnia Polski miała opierać się na linii Curzona, a w zamian Polska miała otrzymać "znaczny przyrost terytorialny" na północy i zachodzie. Polski rząd na uchodźstwie uznał te decyzje za zdradę ze strony zachodnich aliantów.
Początek 1945 roku przyniósł nasilenie represji wobec Polskiego Państwa Podziemnego. Armia Czerwona wraz z polskimi komunistycznymi siłami bezpieczeństwa zaczęła likwidować struktury niepodległościowego podziemia. 19 stycznia 1945 r. generał Leopold Okulicki rozwiązał Armię Krajową, chcąc uchronić żołnierzy przed represjami.
💡 Pod presją Brytyjczyków przywódcy polskiego podziemia podjęli próbę porozumienia z komunistami, co skończyło się ich podstępnym aresztowaniem i wywiezieniem do Moskwy.
W czerwcu 1945 r. odbył się pokazowy "proces szesnastu", w którym oskarżono polskich przywódców o szpiegostwo i działalność na szkodę ZSRR. Okulicki i Jankowski zostali skazani na wieloletnie więzienie. Obaj zmarli w sowieckich więzieniach, a mocarstwa zachodnie nie zareagowały na to bezprawie, uznając Polskę za strefę wpływów ZSRR.