Starożytny Rzym

Alternatywny zapis:

nazwane na cześć budowniczego, rozbudował dalej port w Ostii i wprowadził liczne przepisy zmuszające bogaczy do inwestowania środków w Italiii Za jego panowania dużą część centrum Rzymu strawił wielki pożar. Winę za wybuch pożaru Neron skierował na chrześcijan. Nowy i bardzo szybko rozwijający się kult bliskowschodni spotkał się z brutalnymi prześladowaniami. 117 AD LESARSTNO POD KONIEC PANOHANIA TRAJANA MAREK AURELIUSZ (161-180) - nazywany filozofem na tronie, był wyznawcą podejścia stoickiego. Zasłynął jako władca znający umiar, kierujący się rozsądkiem Jego panowanie przypadło na trudny dla imperium czas. Zaraza dżumy, najazdy ludów germańskich i Partów, pożary w Rzymie i wylew Tybru. Mimo to był w stanie pokonac wszelkie przeciwności i utrzymać siłę cesarstwa. Był ostatnim z piątki dobrych cesarzy i długo Rzym czekał na następnych władców tego formatu. ATLANTIC OCEAN W SPAIN Saguntumo Cartagen MAURETANIA Key Roman Republic in 201 B.C. Additions by 100 B.C. KASIA KODQ 49P. GAUL 53 P.N.E L P.N.E Masli CORSICA NUMIDIA CORAZ MOCNIEJSZE WŁADZY KONCENTROHANIE ITALY SARDINIA - Catha oZama Rome Capua - SICKY MACEDONIA EPIRUS MEDITERRANEAN SEA BLACK SEA LZAS TRWANIA URZĘDU DYKTATORSKIEGO JULIUSZA CEZARA ASIA CYRENAICA W 88 P.N.E RZYM. NA WSKUTEK ANTY RZYMSKIEGO POWSTANA, NADAŁ OBYWATELSTWO CAŁOSHOWE, WB CZĘŚCIOWE WSZYSTKIM ITALSKIM soyusZNIKOM EXPANSION OF ROME about 2nd Century B.C. -1 TRIUM WIRAT ~60 R.P.N.E POROZUMIENIE POLITYCZNE ZAWARTE PRZEZ: GNEJUSZA POMPEJUSZA JEDEN Z WYBIJAJĄCYCH SIĘ DOWÓDCÓW Z CZASÓW WALK U BOKU SULLI MARKA LICYNIUSZA KRASSUSA - JEDEN Z NAJBOGATSZYCH I WPŁYWOWYCH LUDZI W IMPERIUM PEENIĄCY URZĘDY NAJWYŻSZEGO KAPŁANA RZYMU JULIUSZA CEZARA SCALE OF MILES 200 300 400 500 600 44 P.NE ZAMACH I ŚMIERĆ CEZARA Magnesia 20 KRASSUS PONIÓSŁ ŚMIERC W BITWIE POD CARRHAE OBAWIAJĄC SIĘ ZAMORDOWANIA W STOLICY, JULIUSZ PRZEKROCZYŁ RZEKĘ RUBIKON -ZACZYNAJĄC W TEN SPOSÓB WOJNE DOMOWA DO ROZSTRZYGAJĄCEY BITWY DOSZŁO POD FARSALOS W 48 P.N.E, PO KTÓREJ POMPEJUSZ ZOSTAJE ZABITY Pryncypat - czasy nazywane inaczej,,komedią republiki". Pomimo formalnego istnienia wszelkich instytucji przedstawicielskich, władza znajdowała się w pełni w rękach Oktawiana Augusta. PORZEZ KONFUFT O PODZIAŁ ZIEM, DOSZŁO DO KONFLIKTU OPTY MATÓW I POPULATÓW OPTYMACI: ŚRODOWISKO KONSERWATYWNE DOMAGALI SIĘ ZAPRZESTANIA PODBOJÓW BYL PRECIWICO WSTĘPOWANIU WDZI Z PROWINCJI DO ŻYCIA SPOŁECZNEGO RZYMU POPULARZY: CHĘĆ SPRAWIEDLIWEGO PODZIAŁU ZIEM POMIĘDZY PLEBS NASTĘPNYM WŁADCĄ ZOSTAŁ OKTAWIAN AUGUST (27 P.NE-14 P.N.E) Oktawian wyciągnął wnioski z upadku swojego przysposobionego ojca. Zrezygnował z planów koronacji i formalnego zaorania republiki. Zamiast tego wykorzystał system do faktycznego zdobycia jednowładztwa. Był jednocześnie: 1. Konsulem - władza wojskowa i polityczna. 2.Trybunem Ludowym - prawo do weta i inicjatywa ustawodawcza 3. Edylem - organizacja żywności i zabaw (jak Igrzyska) 4. Pontifeixem Maximusem - najważniejszym kapłanem, odpowiadającym za wróżby i zasady kultu. 5. Cenzorem - układanie list senackich STAROŻYTNY RZYM PERIODYZACJA: 1. Okres Królewski (753-509 p.n.e) 2. Okres Republiki (509 -27 p.n.e) 3. Okres pryncypatu (27 p.n.e - 284 n.e) 4. Okres dominatu (284 n.e - 476 n.e), DRUGIM WŁADCĄ ZOSTAŁ M NUMA POMPILIUSZ 2 PLEMIENIA SABINOW Za jego panowania powołano urząd Pontifexa Maximusa (najwyższego kapłana, zwierchnika zakonów i świątyń), sprowadzono do miasta Westalki (patronowały miejscom poświęconym Weście, bogini domowego ogniska, ich zadaniem było pilnowanie aby świątynny ogień nigdy nie zgasł) oraz wybudowano świątynie boga Janusa (patron wojny i wszelkich początków, uznawano otwarte drzwi za symbol trwającej wojny, zamknięte za czas pokoju). Zreformował także kalendarz W VI WIEKU P.N.E. PLEBEJUSZY DOPUSZCZONO DO WIĘKSZOŚCI URZĘDÓW KASIA KODQ MIT WILCZYCY KAPITOLIŃSKIEJ: WYCHOWYWANI PRZEZ NIĄ, A NASTĘPNIE PASTERZA FAUSTULUSA REMUS I ROMULUS, ZAŁOŻYLI NOWĄ OSADĘ NA WZGÓRZU PALATYN →ROMULUS ZABIE BRATA- UWAŻANY JEST WIĘC ZA 1-EGO WŁADCĘ. | WOYNA Zasady dotyczące urzędów: -kolegialność (urząd pełniony przez więcej niż jedną osobę), wyjątkiem był urząd dyktatora -wybieralność (poza dyktatorem) -kadencyjność (różna długość kadencji w zależności do urzędu) -bezpłatność (za urzędy nie otrzymywało się żadnej diety, podobnie nie istniały subwencje za prowadzenie kampanii wyborczej, sposobem na zarobkowanie na urzędach państwowych było zwyczajowe przeniesienie urzędnika który skończył pełnić urząd w Rzymie, na inne stanowisko już na prowincji. Powodowało to rozrost korupcji i wręcz bandycką politykę administracji prowincjonalnej. - niepołączalność, wporwadzona w 342 r.p.n.e, zakazywała skupiania więcej niż jednego urzędu w jednej osobie. 509 P.N.E PUNICKA 264-241 P.N.E. WYWOŁANA RYWALIZACJĄ 2 KARTAGINĄ W SYCYLI ->ZAKOŃCZONA SUKCESEM RZYMU P.N.E OKRES REPUBLIKAŃSKI RAMY CZASONE: 753P.N.E-476N.E władza należała do wybieranych na roczne kadencje urzędników zwanych konsulami. Było ich dwóch (urząd kolektywny), a na wypadek zagrożenia (kataklizm, wojna) powoływano na półrocze dyktatora ● PIERWSZYMI SUKCESAMI PLEBEJUSZY BYŁY CODYFIKACJA 2 449 P.N.E PRAWO XII TABUC ORAZ UZNANIE URZĘDU TRYBUNA LUDOWEGO (POWOŁYWANI PRZEZ KOMISJUM PLEBEJSKIE) LEX HORTNENSIA 287 P.N.E= ZAKOŃCZENIE WALK POMIĘDZY PATRYCJUSZAMI I PLEBEJUSZAMI POPRZEZ NADANIE PLEBEJUSZOM PRAWA DO DECYZYJNOŚCI BEZ POTRZEBY ZATWIERDZANIA PRZEZ SENAT WIELKA SECESYA PLEBEJUSZY- ZAPOCZĄTKOHAŁO WALKĘ KLAS SPOŁECZNYCH O WPŁYWY URZĄD KWESTOR PRETOR EDYLOWIE CENZOROWIE 4. Zarząd skarbem państwa GŁÓWNE ZADANIE -SKARBOWOŚĆ - PRAWOTWÓRSTWO - PRZEBIEG ŻYCIA MIEJSICIEGO - 6PIS LUDNOŚCI (CENSUS) Kompetencje Senatu: 1. Wybór interrexa, 2. Zatwierdzanie ustawodawstwa zgromadzeń ludowych. 3. Zatwierdzanie urzędników wybranych przez zgromadzenia ludowe 5. Reprezentowanie państwa w stosunkach zagranicznych & RZĄDY NAJBOGATSZYCH 6. Nadzorowanie sprzymierzeńców ludu rzymskiego + ORGAN III WOJNA PUNICKA 149- 146 P.N.E. -ZBURZENIE KARTAGINY I WYPRZEDANIE LUDNOŚCI W NIEWOLĘ SENATU POCZĄTKOWO 300 OSÓB ↓ZA CZASÓW SULII 600 OSÓB ZWIĘKSZONA PRZEZ CEZARA 900 OSÓB + Ustalanie konieczności powołania dyktatora i ogłaszanie stanu wyjątkowego, 11 WOJNA PUNICKA 218-201 P.N.E WYWOŁANA PRZEZ CHĘĆ ZDOBYCIA ZIEM DZISIEJSZEJ HISZPANII PRZEZ KARTAGINE DOWÓDCA KARTAGIŃSKI. HANNIBAL PRZEKROCZYŁ Z WOJSKIEM ALPY (LZEGO RZYMIANIE SIĘ NIE SPODZIEWALI) DOPROWADZIŁO TO DO ZWYCIĘSTW KARTAGINY, KTÓRE ZAKOŃCZYŁY SIĘ NA BITWIE POD ZAMĄ (202PNE)→ ROZSTRZYGAJĄCĄ PORAŻKĄ ->ZAKOŃCZONE PODPISANIEM NIEKORZYSTNEGO DLA KARTAGINY POKOJU WII WIEKU N.E CESARSTWO WEJDZIE W OKRES WIELKICH TO ARMIA / PRETORIANIE BEDĄ DECYDOWAĆ O OBSADZIE TRONU CZASY PANOWANIA DIOKLECJANA (284-305 N.E) ZAŁAGODZENIE KRYZYSU PODNIESIENIE AUTORYTETU CESARZA WPROWADZENIE TETRARCHII RZĄDY CZTERE CH ↓ 395 AD = W 410 roku doszło do zdobycia i złupienia Rzymu przez wizygockiego wodza Alaryka. W 451 roku wodzowi rzymskiemu Aecjuszowi udaje się zatrzymać Hunów Atylli, pokonując ich w bitwie na Polach Katalunijskich. Nie powstrzymało to jednak stepowych wojowników od splądrowania dużej części Italii Wkrótce po sukcesie odniesionym nad Hunami, Aecjusz został zamordowany. Wraz z jego śmiercią zakończył się kruchy sojusz z plemionami germańskimi (Alemanowie, Gepidzi, Goci). Nie było już nikogo o podobnym autorytecie i umiejętnościach dowódczych. Kolejne plemiona przelewały się przez rzymski limes, szukając miejsca do osiedlenia. W 455 Rzym zostaje ponownie zdobyty i splądrowany przez plemię Wandlów KASIA_ KOD Q ATLANTIC OCEAN Western Roman Empire Jutes Angles BRITANNIAE BRITAIN SPAIN Saxons Franks Chalons 451 North Sea Vandals Trier* Tours GALLIAE VIENNENSIS NIEPOKOJÓW. GERMANIC PEOPLES Corsica Rome Sardinia AFRICA LPS PANNONIA Milan LYRIA Sirmiunt Ravenna ITALIA ALMATIA Hippo Carthage DOPROWADZIŁO TO JEDNAK DO ANARCHII, ORAZ PODZIAŁU CESARSTWA NA 4 POPRZEZ WALKI, ŁĄCZY JE PONOWNIE KONSTANTYN PANOWANIE KONSTANTYNA: WPROWADZENIE AKTU MEDIOLAŃSKIEGO-ZLEGALIZOWANIE CHRZEŚCIJAŃSTWA PRZENIESIENIE STOLICY DO BIZANCJUM, ZACZYNA BYĆ NAZYWANE KONSTANTYNOPOLEM KONSTANTYN PIERWSZY CHRZEŚCIJAŃSKI CESARZ Huns Vandals Baltic Se Nursia Goths TEODOZJUSZ WIELKI = OSTATNI WŁADCA PANUJĄCY NAD LAŁYM IMPERIUM PODZIAŁ LESARSTWA ΝΑ WSCHODNIE I ZACHODNIE Rome Mediterranean Sea Alexandria Carthage Visigoths District of Constantius as Caesar District of Maximian as Augustus District of Galerius as Caesar District of Diocletian as Augustus ITALIA Dioceses and boundary District capitals DACIA Danube R BALKAN MTS MOESIAE THRACIA Byzantium Thessalonika, Chalcedo Nicomedia MACEDONIA Nicaeas PONTICA ASIANA.Caesarea Ephesus yan Antioch Hun Capital Cree Huns OSTROGOTHS Ostrogoths ECYDT Black Sea SYRIA Cyprus ORIENS PALESTINE Bethlehem Adrianople 378 ARABIA Invasions of the Roman Empire 100-500 CE ARMENIA Ostrogoths ESOR Empire Constantinople ★ Eastern Roman Angles, Saxons Franks Goths Visigoths Ostrogoths Huns Vandals Germanie okupujący Brytanię, Galię i Hiszpanię pojęli, że potęga rzymska należy już do przeszłości i zaczęli otwarcie poszerzać swoje terytoria, nie zachowując nawet pozorów przyjaźni z Rzymem. Od tego czasu imperium naprawdę zaczęło się rozpadać