Germanizacja w zaborze pruskim i sytuacja w zaborze austriackim w XIX wieku stanowiły kluczowe elementy polityki zaborców wobec Polaków. W zaborze pruskim prowadzono intensywną germanizację, podczas gdy w Galicji Polacy cieszyli się względną autonomią.
• Władze pruskie pod przewodnictwem Bismarcka prowadziły systematyczną politykę germanizacyjną poprzez Kulturkampf i działalność Komisji Kolonizacyjnej
• Postawy Polaków wobec germanizacji przejawiały się w różnych formach oporu, w tym w słynnym strajku dzieci we Wrześni w 1901 roku
• W Galicji Polacy uzyskali szeroką autonomię, włączając polonizację szkolnictwa i administracji
• Kościół katolicki odgrywał kluczową rolę w zachowaniu polskiej tożsamości narodowej