Folwark szlachecki i jego znaczenie
Folwark szlachecki to rozległe gospodarstwo rolne należące do szlachcica. Centrum folwarku stanowił dwór - siedziba szlachcica i jego rodziny. Wokół dworu rozciągały się zabudowania gospodarcze, pola uprawne i pastwiska.
Ważnymi budynkami folwarku były lamus, gdzie składowano nieużywane na co dzień przedmioty, oraz spichlerz służący do przechowywania zbóż. System folwarczny rozwinął się szczególnie po odzyskaniu przez Polskę Pomorza Gdańskiego w 1466 roku.
Kluczowym elementem gospodarki folwarcznej była pańszczyzna - przymusowa, darmowa praca chłopów na polu właściciela folwarku. Chłopi pracowali w zamian za możliwość użytkowania ziemi należącej do szlachcica. Statuty piotrkowskie z 1496 roku wzmocniły ten system.
Ciekawostka: Rozwój folwarków pańszczyźnianych w Polsce był związany ze spławem rzecznym - transportem towarów, głównie zboża, drogą wodną. Dzięki spławowi wiślanemu rozwijały się miasta położone nad rzekami, a szlachta bogaciła się na eksporcie zboża.
Szlachta, chcąc zapewnić sobie monopol na produkcję zboża, dążyła do ograniczenia praw mieszczan. Tak rozwinęła się gospodarka folwarczno-pańszczyźniana w Polsce, która wpłynęła na strukturę społeczną i ekonomiczną kraju na wiele stuleci.