Władze polskie na emigracji
Po ataku ZSRS na Polskę, polskie władze zostały internowane w Rumunii. Prezydent Ignacy Mościcki wyznaczył Władysława Raczkiewicza na nowego prezydenta, który z kolei mianował Władysława Sikorskiego na premiera i Naczelnego Wodza Sił Zbrojnych.
Sikorski natychmiast zajął się organizacją Polskiej Armii we Francji, gromadząc około 85 tysięcy żołnierzy. Po upadku Francji większość sił ewakuowano do Wielkiej Brytanii, gdzie utworzono słynne jednostki, jak Dywizjon 303 oraz okręty wojenne "Błyskawica", "Burza" i "Grom". Polskie siły zbrojne walczyły praktycznie na wszystkich frontach II wojny światowej.
Relacje polsko-sowieckie uległy zmianie po niemieckim ataku na ZSRS. 30 lipca 1941 podpisano układ Sikorski-Majski, który przewidywał odnowienie stosunków dyplomatycznych i wzajemną pomoc w walce przeciwko Niemcom. Miała również powstać polska armia z uwolnionych jeńców i więźniów.
Warto wiedzieć: Armia Andersa, formowana w ZSRS, była mniej liczna niż zakładano, ponieważ Sowieci nie wywiązali się z umowy o uwalnianiu polskich jeńców. Ostatecznie armia ta została przeniesiona do Iranu i Iraku.
Odkrycie masowych grobów w Katyniu w 1943 roku doprowadziło do kryzysu w stosunkach polsko-sowieckich. Gdy Polska poprosiła Międzynarodowy Czerwony Krzyż o zbadanie sprawy, ZSRS zerwał stosunki dyplomatyczne, oskarżając Polaków o współpracę z Niemcami.
Sytuację skomplikował tragiczny wypadek lotniczy na Gibraltarze 4 lipca 1943 roku, w którym zginął generał Sikorski. Nowym premierem został Stanisław Mikołajczyk, a Naczelnym Wodzem - Kazimierz Sosnkowski. Równocześnie w ZSRS powstawały polskie organizacje komunistyczne - Polska Partia Robotnicza i Związek Polskich Patriotów, które miały stanowić alternatywę dla rządu londyńskiego.