Porządek powojenny i początek zimnej wojny
Po zakończeniu II wojny światowej w Poczdamie spotkali się przywódcy trzech mocarstw: Józef Stalin, Harry Truman oraz Winston Churchill. Ustalili oni ważne zasady powojennego ładu, w tym kwestie reparacji wojennych (odszkodowań za zniszczenia) i podstawy przyszłego porządku.
Niemcy miały przejść proces określany jako "4D": denazyfikacja, demilitaryzacja, dekartelizacja i demokratyzacja. Świat zachodni zaczął organizować się w nowym porządku - powstała Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ), mająca utrzymywać pokój na świecie. W 1947 roku pojawiły się dwie ważne inicjatywy amerykańskie: doktryna Trumana (powstrzymywania komunizmu) oraz Plan Marshalla (odbudowy gospodarki europejskiej).
Napięcia między Wschodem a Zachodem narastały. Churchill w 1946 roku w Fulton (USA) użył określenia "żelazna kurtyna", opisując podział Europy. Nastąpił podział Niemiec na RFN (zachodnie) ze stolicą w Bonn i NRD (wschodnie) ze stolicą w Berlinie. W Europie Wschodniej powstały kraje demokracji ludowej podporządkowane Sowietom: Polska, Czechosłowacja, Rumunia, NRD, Węgry i Bułgaria.
Warto zapamiętać! Rywalizacja między blokami wschodnim i zachodnim, nazwana zimną wojną, nie była bezpośrednim konfliktem zbrojnym, ale walką o wpływy na całym świecie.
Po śmierci Stalina (5 marca 1953) władzę przejął Nikita Chruszczow. W 1955 roku jako odpowiednik NATO powstał Układ Warszawski obejmujący kraje bloku wschodniego. Próby wyzwolenia się spod wpływów sowieckich, jak powstanie węgierskie w 1956 roku pod przywództwem Imre Nagy'ego, były brutalnie tłumione przez Sowietów.
Równocześnie zachodził proces dekolonizacji - wyzwalania się ludów Afryki i Azji spod zależności od metropolii. 1960 rok został nazwany Rokiem Afryki, gdyż niepodległość uzyskało aż 17 państw. W 1948 roku powstało państwo Izrael, którego pierwszym premierem został Dawid Ben Gurion.