Rozpad systemu kolonialnego i powstanie nowych państw

II wojna światowa przyspieszyła proces dekolonizacji, prowadząc do rozpadu systemu kolonialnego i powstania wielu nowych, niepodległych państw w Azji i Afryce. Ten proces, znany jako dekolonizacja, był jednym z najważniejszych wydarzeń po 2 wojnie światowej.

Definition: Dekolonizacja to proces wyzwalania się terytoriów zależnych spod władzy państw kolonialnych i tworzenia niepodległych państw.

Przyczyny rozpadu systemu kolonialnego:

1. Osłabienie państw kolonialnych (Wielka Brytania, Francja, Belgia, Holandia) w wyniku II wojny światowej
2. Wysokie koszty utrzymania administracji kolonialnej
3. Upadek mitu o "niezwyciężonym białym człowieku" po klęskach Europejczyków w walkach z Japończykami
4. Wzrost świadomości narodowej w koloniach i rozwój ruchów niepodległościowych

Highlight: Rok 1960 został nazwany "Rokiem Afryki", gdyż aż 17 afrykańskich krajów ogłosiło wówczas niepodległość.

Najważniejsze wydarzenia w procesie dekolonizacji:

• 1947: Niepodległość Indii i Pakistanu
• 1949: Powstanie Chińskiej Republiki Ludowej
• 1954: Klęska Francji w Indochinach (bitwa pod Dien Bien Phu)
• 1960: "Rok Afryki" - masowe ogłaszanie niepodległości przez kraje afrykańskie

Example: W Indiach ruch niepodległościowy pod przywództwem Mahatmy Gandhiego doprowadził do pokojowego uzyskania niepodległości w 1947 roku.

Konsekwencje dekolonizacji:

• Powstanie wielu nowych państw, często borykających się z problemami ekonomicznymi i politycznymi
• Rozwój ruchu państw niezaangażowanych (tzw. Trzeci Świat)
• Zjawisko neokolonializmu - ekonomicznej zależności byłych kolonii od dawnych metropolii

Vocabulary: Neokolonializm to forma zależności ekonomicznej i politycznej byłych kolonii od dawnych metropolii lub innych potęg gospodarczych, mimo formalnej niepodległości.

Polska i świat po 2 wojnie światowej wkroczyły w erę zimnej wojny, dekolonizacji i gwałtownych przemian politycznych, które ukształtowały współczesny ład międzynarodowy.

Konferencja w Poczdamie i jej postanowienia

Konferencja w Poczdamie odbyła się w dniach 17 lipca - 2 sierpnia 1945 roku z udziałem przywódców ZSRR, USA i Wielkiej Brytanii. Podjęto na niej kluczowe decyzje dotyczące powojennego ładu w Europie, ze szczególnym uwzględnieniem Niemiec i Polski.

Highlight: Postanowienia konferencji poczdamskiej obejmowały podział Niemiec i Austrii na cztery strefy okupacyjne, ustalenie reparacji wojennych oraz wprowadzenie zasady czterech D.

Najważniejsze postanowienia konferencji w Poczdamie w sprawie Niemiec to:

1. Podział Niemiec i Austrii oraz ich stolic na cztery strefy okupacyjne
2. Zobowiązanie Niemiec do wypłaty reparacji wojennych
3. Wprowadzenie zasady czterech D:
   • Denazyfikacja - usunięcie nazistów z życia publicznego
   • Demilitaryzacja - rozbrojenie kraju
   • Dekartelizacja - podział wielkich koncernów
   • Demokratyzacja - wprowadzenie systemu demokratycznego

Definition: Denazyfikacja to proces usuwania z życia politycznego i społecznego osób związanych w przeszłości z systemem nazistowskim.

Postanowienia konferencji poczdamskiej w sprawie Polski obejmowały:

• Ustalenie przebiegu zachodnich i północnych granic Polski
• Przekazanie ZSRR rejonu Królewca
• Decyzję o wysiedleniu Niemców z terenów Polski, Czechosłowacji i Węgier

Vocabulary: Reparacje wojenne to odszkodowania, które państwo przegrane w wojnie musi zapłacić zwycięzcom za poniesione straty.