świat po II wojnie światowej

Alternatywny zapis:

na celu niesienie sobie pomocy w razie agresji z zewnątrz i zjednoczenie przeciw komunizmowi ZSRR- powiększyło się o Litwę, Łotwę, Estonię, wschodnie kresy II Rzeczypospolitej, Ruś Zakarpacką oraz Besarabię, jego strefa wpływów objęła całą Europę Środkowo-Wschodnią Kraje Demokracji Ludowej to Polska, Czechosłowacja, Węgry, Rumunia, Bułgaria i NRD. Cechy charakterystyczne to: kultura, obyczaje na wzór sowiecki, kolektywizacja rolnictwa, izolacja od państw Europy Zachodniej, władza w rękach komunistów, szerzenie ateizmu RWPG- Rada Wzajemnej Pomocy Gospodarczej 1949r. Józef Stalin zmarł 5 marca 1953r. Nowym został Nikita Chruszczow. Destalinizacja- odejście od sprawowania władzy za pomocą terroru (ogłoszenie amnestii dla więźniów politycznych, uniewinniono skazanych i zgładzono cenzurę. Polityką odprężenia nazywa się relacje pomiędzy USA i ZSRR po przejęciu władzy przez Chruszczowa do 1960r. Powstanie na Węgrzech- wybuchło październiku 1956r. w wyniku demonstracji, podczas których domagano się demokratyzacji państwa. Na czele Imre Nagy. W listopadzie 1956r. powstanie zostało krwawo stłumione przez ZSRR. Chiny. - przejęcie władzy przez komunistów z Mao Zedogem polityka wielkiego skoku-1958r. rewolucja kulturalna-1966r. - 1949r. powstanie Chińskiej Republiki Ludowej (ChRL) oraz Republika Chińska na Tajwanie Korea - w czasie II wojny światowej Korea była okupowana przez Japonię ISLANDIA WIELKA BRYTANIA HISZPANIA DANIA - 1945r. Koreańska Republika Ludowa- Demokratyczna na północy i Republika Korei na południu - w 1950r. północ zaatakowała Południe. W 1953r. podpisano tymczasowy rozejm w Panmundżomie, który trwa do dziś PLAN MARSCHALLA OD 1948 ROKU TURCIA Indie i Pakistan powstały w 1947r. po wycofaniu z Indii Brytyjczyków. Na obszarze Indii dominuje hinduizm, a w Pakistanie islam. Państwa pozostają w konflikcie, którego rejonu dotyczy kaszmir Indochiny - Laos, Kambodża, Wietnam. W nich francuzi próbowali utrzumać swoje wpływy jednak w bitwie pod Dien Bien Phu w 1954r. przegrali i musieli opuścić Indochiny. Rok Afryki - ogłoszenie przez 17. państw afrykańskich niepodległości Neokolonializm- dawne kolonie już jako niepodległe kraje w wielu przypadkach nadal kontrolowane przez mocarstwa lub międzynarodowe koncerny kraje | świata- kraje zachodnie, kapitalystyczne/ kraje II świata- komunistyczne/ kraje III świata- kraje, które nie opowiedziały się za żadnym światem ROZPAD SYSTEMU KOLONIALNEGO ■ Rozpad systemu kolonialnego II wojna światowa przyczyniła się w ogromnym stopniu do upadku systemu kolonialnego. W wy- niku tego doszło do dekolonizacji. Oznacza ona wyzwolenie się ludów Afryki i Azji z zależności od krajów kolonialnych oraz utworzenie przez te ludy niepodległych państw. Przyczyny rozpadu systemu kolonialnego • Państwa kolonialne: Wielka Brytania, Francja, Belgia, Holandia zostały bardzo osłabione w wyniku II wojny światowej. • Koszty utrzymywania oddziałów wojskowych, policji i administracji w wielu koloniach były wysokie. - Upadł mit „niezwyciężonego białego człowieka" - miesz- kańcy Azji widzieli, jak żołnierze brytyjscy czy holender- scy ponoszą porażki i są masowo brani do niewoli przez Japończyków. . Coraz więcej osób na świecie uważało kolonializm za zjawisko niemoralne. . Podczas zimnej wojny supermocarstwa rywalizowały o tereny kolonii; nieposiadający kolonii ZSRS za pomocą propagandy przedstawiał się jako obrońca narodów uciskanych przez zachodnie mocarstwa. ■Kryzys sueski Egip- W 1954 r. władzę w sąsiadującym z Izraelem Egip- cie objął Gamal Abdel Naser, który w polityce za- granicznej: • dążył do zjednoczenia państw arabskich; • zbroił armię egipską w broń kupowaną od ZSRS; popierał Palestyńczyków przeprowadzających ataki na państwo żydowskie. W 1956 r. Naser ogłosił nacjonalizację Kanału Sueskiego, który do tej pory znajdował się pod kon- trolą międzynarodowej spółki, głównie z kapitałem brytyjskim. Wielka Brytania, Francja oraz Izrael . Pozostałe wojny Izraela z państwami arabskimi Wojna sześciodniowa - 1967 r. Przyczyny Konflikt arabsko-żydowski stał się częścią zimnej wojny - Arabowie byli wspierani przez ZSRS i państwa komunistycz- ne, a Izraelczycy-przez USA i ich sojuszników. .Wywiad izraelski wykrył plany ataku państw arabskich na Izrael. Przebieg -Izrael dokonal ataku wyprzedzającego: jego lotnictwo zniszczyło siły powietrzne wroga, następnie natarly siły pancerno-zmotoryzowane. - W ciągu 6 dni izrael rozbił armie Egiptu, Syrii i Jordanii. Skutki -Izrael zajął syryjskie wzgórza Golan, jordański Zachodni Brzeg wraz z Jerozolimą oraz egipski półwysep Synaj. Plan Marshalla - 1947 r. USA zaoferowały wsparcie w gospodarczej odbudowie powojennej Europy. Pomoc była realizowana pod postacią kredytów, surow- ców oraz dostaw żywności. .Komunistyczne państwa Europy Wschodniej pod presją Moskwy odrzuciły zaoferowaną pomoc. •Plan Marshalla posłużył odbudowie Europy Zachodniej i stał się jednym z impulsów do integracji europejskiej. Powstanie Beneluksu- 1948 r. .Po wyzwoleniu spod niemieckiej okupacji Belgia, Holandia i Luksemburg (w skrócie od ich angielskich nazw - Beneluks) współpracowały ze sobą przy odbudo- wie ze zniszczeń wojennych. • Zawarto unię celną obejmującą terytorium tych państw. • Współpracę państw Beneluksu uznaje się za jeden z etapów integracji europejskiej. poczuły się tymi działaniami zagrożone, dlateg opracowały plan ataku na Egipt. Wojna wybuchła w październiku 1956 r., gdy wojska izraelskie, francuskie i brytyjskie zaatako wały Egipt. Armia egipska została szybko rozbit jednak zarówno ZSRS, jak i USA potępiły ten atak Prezydent Stanów Zjednoczonych Dwight Eises hower chciał zażegnać bliskowschodni konflik który - po dołączeniu ZSRS - mógł przekształ cić się w wojnę światową. Dlatego zmusił wojska brytyjskie, francuskie i izraelskie do wycofania się z terenów egipskich pod nadzorem sił ONZ. Wojna Jom Kippur - 1973 r. Przyczyny Masowe dostawy broni z ZSRS dla państw arabskich odbu- dowały potencjał ich armii. • Kraje arabskie chciały odzyskać ziemie utracone w wyniku wojny sześciodniowej. Przebieg . Niespodziewany atak państw arabskich. • Izrael obchodził święto Jom Kippur (Dzień Pojednania) i wielu żołnierzy było na przepustkach. . Początkowo siły arabskie odnosiły sukcesy. • Masowe dostawy broni z USA dla Izraela pozwoliły Żydom przetrwać i uzyskać przewagę. Skutki • Izrael, mimo poniesienia znacznych strat, odparł atak. 1947r.- podział Palestyny na część arabską i żydowską oraz oddanie miast Jerozolimy pod kontrolę międzynarodową, Arabowie odrzucają 1948r.- powstanie państwa Izrael 1948-1049r.- atak państw arabskich na Izrael, zwycięstwo Izraela i zajęcie przez Żydów większości arabskiej Palestyny 1956r.- atak Izraela, W. Brytanii Francji na Egipt (kryzys sueski), przyczyna próba nacjonalizacji kanału sueskiego przez Egipt 1964r.- powstanie OWP- Organizacji Wyzwolenia Palestyny 1967r.- wojna sześciodniowa - prewencyjny atak Izraela na kraje arabskie, Izrael zajmuje syryjskie wzgórza Golan, całą Jerozolimę, jordański Zachodni brzeg Jordanu i egipski półwysep Synaj i strefę Gazy 1973r.- wojna Jom Kipur- nieudany atak państw arabskich na Izrael 1979r.- podpisanie egipsko-izraelskiego traktatu pokojowego, zwrócenie przez Izrael półwyspu Synaj i strefy Gazy Egiptowi 1979r.- rewolucja islamska- wybuchła w Iranie i zapoczątkowała rządzy fundamentalistów muzułmańskich w tym kraju 1990r.- wojna w Zatoce Perskiej- armia iracka zajęła zasobny w ropę naftową Kuwejt. USA I W.Brytania w ramach operacji pustynna burza rozbiła siły irackie, czym zmusiła je do wycofania się 1993r.- podpisanie w Waszyngtonie układu o powstaniu Autonomii Palestyńskiej 1994r.- podpisanie izraelsko-jordańskiego traktatu pokojowego metody walki: ataki terrorystyczne, intifady Kryzys na Kubie- rządzonej przez Fidela Castro- wybuchł w 1963r. i był skutkiem rywalizacji USA i ZSRR. Chruszczow chciał umieścić na Kubie wyrzutnie rakiet z ładunkami jądrowymi, co zagroziło rozpętaniem III wojny atomowej. Ostatecznie przywódca ZSRR wycofał się z tych planów, a USA wcześniej ogłosiło blokadę morską Kuby. Wojna w Wietnamie to konflikt, w który zaangażowały się wojska USA. Nacisk amerykańskiej opinii społecznej spowodował ich wycofanie. W 1975r. cały Wietnam zajęli komuniści Praska Wiosna w 1968r, była próbą wprowadzenia reform w komunistycznej Czechosłowacji.. Zakończyła się interwencją wojsk Układu Warszawskiego i zatrzymaniem przemian demokratycznych. Demokratyzacja Europy Zachodniej - w Niemczech i we Włoszech upadły rządy totalitarne, w RFN wprowadzono system demokratyczny, zreformowano ustrój we Francji. W Grecji, Portugalii i Hiszpanii doszło do przemian demokratycznych i upadku dyktatur. Integracja europejska rozpoczęła się po wojnie, państwa zachodnie współpracowały podczas planu Marshalla. Powstała też Europejska Wspólnota Węgla i Stali. W 1957r. podpisano traktaty rzymskie powołujące europejską wspólnotę gospodarczą (ewg) i europejską wspólnotę etergii atomowej. (euratom) 1992r. - powstanie Unii Europejską, rok później zaczęła swoje pierwsze działanie Układ w Schengen to układ o stopniowym znoszeniu kontroli na granicach między państwami członkowskimi wspólnot. Integracja europejska przyczyny: wspólna odbudowa Europy po wojnie, współpraca po wojnie, obawa przed kolejną wojną skutki: powstanie europejskich organizacji, otwarcie granic, wspólna waluta cechy rewolucji obyczajowej: podważenie autorytetu rodziców i nauczycieli próba podważenia chrześcijańskich wartości tolerancja dla nagości - krytykowanie instytucji zachęcanie do porzucenia tradycyjnego wzorca rodziny = Subkultury- nieformalne ruchy młodzieżowe Kontestacja - kwestionowanie dotychczasowych norm życia społecznego pacyfizm- ruch społeczno- polityczny dążący do pokoju na świecie Przyczyny i skutki soboru watykańskiego II przyczyny: -odchodzenie społeczeństw od religii - laicyzacja skutki: - języki narodowe w liturgii - nabożeństwa odprawiane przez kapłanów stojących twarzą do wiernych rozmowy z innymi kościołami i wyznawcami religii - uznano za niebyłe eskomuniki kolektywizacja rolnictwa - to łączenie gruntów chłopskich w większe gospodarstwa na rzecz państwa sankcje- kary pieniężne nakładane za nieprzestrzeganie, złamanie.prawa