Wojny grecko-perskie i wojna peloponeska
Wojny grecko-perskie
Główną przyczyną wojen grecko-perskich była ekspansja imperium perskiego oraz powstanie Greków w Azji Mniejszej 499−494r.p.n.e.. Pierwszą kampanię rozpoczął władca perski Dariusz, która doprowadziła do słynnej bitwy pod Maratonem w 490 r. p.n.e. Grecy pod dowództwem Miltiadesa odnieśli wtedy spektakularne zwycięstwo!
W 480 r. p.n.e. kolejny władca perski, Kserkses, ruszył z nową inwazją. W trakcie tej kampanii rozegrała się heroiczna bitwa pod Termopilami, gdzie król Sparty Leonidas i jego 300 wojowników ponieśli klęskę po zdradzie. Mimo to Grecy odnieśli później ważne zwycięstwa - w bitwie morskiej pod Salaminą oraz w bitwach pod Platejami i Mykale (479 r. p.n.e.).
Ciekawostka: Biegacz Filippides pokonał około 40 km z Maratonu do Aten, by przekazać wieść o zwycięstwie. Na jego cześć organizuje się dziś biegi maratońskie!
Wojna peloponeska
Po odparciu zagrożenia perskiego, w Grecji narastał konflikt między dwoma potęgami - Atenami i Spartą. Ateny, stojące na czele Związku Morskiego (utworzonego w 478 r. p.n.e.), zaczęły tłumić bunty członków sojuszu, co wywołało napięcia. W wyniku wojny peloponeskiej między Atenami a Spartą, ta druga odniosła zwycięstwo dzięki wsparciu... Persów!
Skutki wojny peloponeskiej były tragiczne dla Grecji - ogromne straty ludzkie i materialne, kryzys moralny oraz ustanowienie hegemonii Sparty. Wojna ta pokazuje, jak wewnętrzne konflikty osłabiły greckie poleis, które wcześniej potrafiły wspólnie pokonać potężne imperium perskie.