Wojny grecko-perskie i ich skutki
Wszystko zaczęło się na wybrzeżu Azji Mniejszej, gdzie greckie kolonie, takie jak Milet, zostały przyłączone do Persji. Persowie narzucili Grekom podatki i obowiązek dostarczania żołnierzy, co doprowadziło do powstania jońskiego. Choć powstanie upadło w 494 r. p.n.e., to pomoc udzielona przez Ateny i Eretrię stała się pretekstem dla króla Dariusza do ataku na Grecję.
Grecy odnieśli kilka spektakularnych zwycięstw. W 490 r. p.n.e. pod Maratonem pokonali wojska Dariusza. W 480 r. p.n.e., mimo heroicznej porażki w wąwozie Termopile, odnieśli przełomowe zwycięstwo morskie w cieśninie salamińskiej pod dowództwem Temistoklesa. Ostateczne zwycięstwo pod Platejami w 479 r. p.n.e. przypieczętowało porażkę Persji.
Wojny te przyniosły daleko idące zmiany. W 449 r. p.n.e. zawarto pokój, Persowie uznali wolność wszystkich greckich miast. Ateny i Sparta objęły hegemonię wśród polis greckich, choć później walczyły ze sobą o przywództwo. Najważniejszym skutkiem dla Aten było wprowadzenie demokracji, gdy wioślarze z floty otrzymali prawa polityczne.
Ciekawostka: Po wojnach Ateńczycy stworzyli Związek Morski - sojusz miast wokół Morza Egejskiego, który miał chronić Greków przed Persją, ale stał się narzędziem budowania potęgi Aten.
W złotym wieku Aten demokracja opierała się na kilku filarach. Najważniejszym było Zgromadzenie, w którym uczestniczył każdy obywatel. Rada Pięciuset przygotowywała prace Zgromadzenia, archonci i strategowie wykonywali jego uchwały. Ciekawym zjawiskiem był ostracyzm - głosowanie na skorupkach glinianych, które mogło skazać polityka na 10-letnie wygnanie z Aten.