Zjednoczenie Niemiec - etapy i konflikty zbrojne
Proces zjednoczenia Niemiec opierał się na dwóch konkurencyjnych koncepcjach: małoniemieckiej (bez Austrii, popieranej przez Prusy) oraz wielkoniemieckiej (z Austrią i znaczącą rolą Habsburgów). Ostatecznie zwyciężyła pierwsza z nich.
Zjednoczenie rozpoczęło się w 1834 roku od utworzenia Niemieckiego Związku Celnego. Kluczowy moment nastąpił, gdy w 1861 roku władcą Prus został Wilhelm I Hohenzollern, a rok później kanclerzem Otto von Bismarck. To właśnie Bismarck wprowadził słynną politykę "krwi i żelaza", zakładającą zjednoczenie Niemiec siłą militarną.
Droga do zjednoczenia wiodła przez serię konfliktów zbrojnych. W 1864 roku Prusy wraz z Austrią pokonały Danię. Jednak już w 1866 roku doszło do wojny prusko-austriackiej, rozstrzygniętej pod Sadową na korzyść Prus. W wyniku pokoju w Pradze rozwiązano Związek Niemiecki, a w 1867 roku utworzono Związek Północnoniemiecki skupiający 19 państw.
Warto zapamiętać! "Krew i żelazo" Bismarcka nie było tylko hasłem - Prusy rzeczywiście zjednoczyły Niemcy poprzez trzy wojny: z Danią (1864), Austrią (1866) i Francją (1870-1871).
Ostatnim etapem zjednoczenia była wojna z Francją w 1870 roku, sprowokowana przez tzw. depeszę emską. Po kapitulacji Francuzów w twierdzy Sedan i upadku Komuny Paryskiej podpisano pokój 10 maja 1871 roku. Francja utraciła Alzację i Lotaryngię. Wcześniej, 18 stycznia 1871 roku, w Wersalu ogłoszono powstanie II Rzeszy Niemieckiej pod władzą cesarza Wilhelma I. Tak zakończył się proces zjednoczenia Niemiec, który całkowicie zmienił układ sił w Europie.