Zjednoczenie Niemiec - przyczyny i skutki
Przyczyny zjednoczenia Niemiec w XIX wieku były wieloaspektowe i wynikały z długotrwałego rozdrobnienia politycznego na terenie dzisiejszych Niemiec. Przez większość swojej nowożytnej historii, obszar ten był podzielony na mozaikę mniejszych i większych państw o różnym statusie, władcach i ustroju. Mimo formalnego zwierzchnictwa cesarza, w praktyce były one samodzielnymi tworami.
W XIX wieku narastały dążenia zjednoczeniowe, szczególnie wśród młodego pokolenia Niemców, którzy pragnęli utworzenia nowych, zjednoczonych i silnych Niemiec. Miało to również swoje uzasadnienie ekonomiczne - liczne cła między różnymi krajami niemieckimi oraz różnice w polityce gospodarczej i finansowej znacząco utrudniały handel i transport. Z tego powodu idea zjednoczenia zyskała poparcie również wśród wyższych warstw społecznych.
Highlight: Wyrazem dążeń zjednoczeniowych był rok 1848, czyli słynna Wiosna Ludów, gdzie jednym z podstawowych haseł głoszonych przez rewolucjonistów było zjednoczenie państwa, wokół Austrii lub Prus.
Kluczową rolę w procesie zjednoczenia odegrał Otto von Bismarck, pruski, a później niemiecki mąż stanu. Ten ambitny i bezwzględny, ale niezwykle utalentowany i inteligentny polityk miał wizję zjednoczonych Niemiec i konsekwentnie dążył do jej realizacji.
Quote: Bismarck mówił swoim współpracownikom słynne słowa, że Niemcy nie zostaną zjednoczone przez dyskusje i zjazdy, ale "krwią i żelazem".
Skutki zjednoczenia Niemiec były dalekosiężne i miały ogromny wpływ na kształtowanie się Europy w kolejnych dekadach. W latach 1864-1871 Prusy prowadziły serię zwycięskich wojen przeciwko kolejnym przeciwnikom, którzy mogli zagrozić ich planom zjednoczeniowym w stosunku do państw Związku Niemieckiego. Po pokonaniu Danii, Austrii i wreszcie Francji, 18 stycznia 1871 roku w Wersalu doszło do utworzenia Cesarstwa Niemieckiego, znanego też jako II Rzesza Niemiecka.
Zjednoczone Niemcy bardzo szybko się rozwijały i bogaciły. W wyniku wojny francusko-pruskiej Niemcy otrzymały ogromne reparacje wojenne od pokonanej Francji, które wykorzystano między innymi do budowy szeregu gmachów użyteczności publicznej. Do dziś w wielu miastach byłego zaboru niemieckiego widoczne są ślady tych inwestycji w postaci monumentalnych ratuszów, urzędów pocztowych czy powiatowych, zbudowanych z charakterystycznej czerwonej cegły.
Example: Wielką sławę zyskało imperium finansowe Kruppa, oparte na posiadanych przez niego zakładach metalurgicznych i zbrojeniowych.
Niemcy szybko zaangażowały się w wyścig militarny i kolonialny, choć jako ostatni gracze w tym drugim nie mogły liczyć na duże zdobycze. Od początku XX wieku rozpoczęto również wielką rozbudowę floty, co jednak okazało się błędem strategicznym, gdyż zaniepokoiło Wielką Brytanię, tradycyjnego hegemona na morzach.
Etapy zjednoczenia Niemiec obejmowały zatem nie tylko sam akt polityczny, ale także długotrwały proces gospodarczy i militarny, który doprowadził do powstania potężnego państwa w centrum Europy, zmieniając tym samym układ sił na kontynencie i przyczyniając się do narastania napięć międzynarodowych w kolejnych dekadach.
