Od wojny krymskiej do zjednoczenia Włoch
Wojna krymska (1853-1856) rozpoczęła się, gdy car Mikołaj I zażądał prawa do opieki nad chrześcijanami w Turcji, licząc na kontrolę cieśnin między Morzem Śródziemnym a Czarnym. Gdy sułtan odmówił, Rosja zajęła Mołdawię i Wołoszczyznę, co doprowadziło do tureckiej odpowiedzi zbrojnej.
Na pomoc Turcji przybyły Wielka Brytania, Francja i Królestwo Sardynii. Po 11-miesięcznym oblężeniu Sewastopola i upadku twierdzy, wojna zakończyła się traktatem paryskim w 1856 roku. Rosja musiała oddać Besarabię, a Morze Czarne ogłoszono neutralnym. Wojna ukazała słabość Rosji i jej zacofanie gospodarcze, co doprowadziło do okresu reform zwanych "odwilżą posewastopolską".
Warto wiedzieć: Wojna krymska zrewolucjonizowała pielęgniarstwo za sprawą Florence Nightingale, której praca z rannymi żołnierzami położyła podwaliny pod nowoczesną opiekę medyczną.
Po wojnie krymskiej wzrosły nastroje zjednoczeniowe we Włoszech. Największą rolę odegrało Królestwo Sardynii-Piemontu z królem Wiktorem Emanuelem II i premierem Camillo Cavourem. W 1859 roku Austria zaatakowała Sardynię, ale została pokonana w bitwach pod Magentą i Solferino. W wyniku traktatu w Villafranca Austria straciła Lombardię na rzecz Sardynii.
Ruch wyzwoleńczy rozszerzał się - w 1860 roku obalono monarchie w Toskanii, Parmie i Modenie. W tym samym roku Giuseppe Garibaldi ze swoimi "czerwonymi koszulami" wyzwolił Sycylię. W 1861 ogłoszono powstanie Królestwa Włoch, a w 1870 roku, wykorzystując wojnę francusko-pruską, Włosi zajęli Rzym, ograniczając posiadłości papieża do Watykanu. Zjednoczenie Włoch stało się faktem.