Po zakończeniu II wojny światowej nastąpiła fundamentalna zmiana w układzie sił w Europie.
Sytuacja Niemiec po II wojnie światowej była niezwykle skomplikowana. Kraj został całkowicie pokonany i zniszczony w wyniku działań wojennych. Miasta leżały w gruzach, gospodarka była w ruinie, a społeczeństwo musiało zmierzyć się z traumą wojny i odpowiedzialnością za zbrodnie nazistowskie. Zwycięskie mocarstwa zdecydowały o podziale Niemiec na strefy okupacyjne - amerykańską, brytyjską, francuską i radziecką. Każda ze stref była zarządzana według odmiennych zasad, co doprowadziło do pogłębiających się różnic między wschodnią i zachodnią częścią kraju.
W kontekście narastającej zimnej wojny i polityki powstrzymania, podział Niemiec stał się symbolem konfliktu między Wschodem a Zachodem. Strefy zachodnie zjednoczyły się w 1949 roku, tworząc Republikę Federalną Niemiec (RFN), podczas gdy w strefie radzieckiej powstała Niemiecka Republika Demokratyczna (NRD). RFN przyjęła model demokracji parlamentarnej i gospodarki rynkowej, otrzymując znaczące wsparcie w ramach Planu Marshalla. NRD natomiast została włączona w orbitę wpływów sowieckich, z gospodarką centralnie planowaną i systemem jednopartyjnym. Symbolem tego podziału stał się Mur Berliński, wzniesiony w 1961 roku, który fizycznie oddzielił od siebie mieszkańców wschodniego i zachodniego Berlina, stając się najbardziej wymownym symbolem żelaznej kurtyny w Europie.
