Nazwa antyk pochodzi od łacińskiego słowa antiquus i oznacza dawny. Około 900 r. p.n.e. (753 założenie Rzymu) do (upadek Cesarstwa Zachodniorzymskiego) następuje podział na lirykę, epikę i dramat. W 476 r. n.e. antyk przybiera dwie postaci: antyk chrześcijański, zdominowany przez Rzymian, i antyk mityczny, zdominowany przez Greków. Wśród mitycznych elementów greckich dominują mity teogoniczne, mity kosmogoniczne, mity antropogeniczne i mity genealogiczne.
Mity teogoniczne opowiadają o życiu bogów, mity kosmogoniczne o powstaniu świata i zjawiskach przyrodniczych, mity antropogeniczne o powstaniu człowieka, a mity genealogiczne to historie bohaterów z najsławniejszych rodów, niosące ze sobą treści dotyczące obyczajów, norm moralnych, oraz motywów ludzkich działań.
Funkcje mitów
Mitologia pełni kilka funkcji, między innymi poznawczą - poprzez mity ludzie wyjaśniali pewne niezrozumiałe zjawiska przyrody, światopoglądową - jako podstawa wierzeń religijnych, oraz sakralną - przedstawiając wzorce rytualnych obrzędów i nakazując czcić bogów. Deklarowana w mitach wartość toposu, czyli stałego motywu w kulturze, może być zauważona na przykładzie toposu herosa, który jest odważny, mężny, honorowy oraz szlachetny. Archetyp natomiast to prastary symbol znajdujący się w podświadomości ludzkiej.
Główne kierunki filozoficzne
Rozwój filozofii w antyku dał początek różnym szkołom filozoficznym. Stoicyzm promował zachowanie spokoju wewnętrznego i harmonii ducha jako drogę do szczęścia, podczas gdy filozofia cynicka kładła nacisk na etykę, cnotę, umiar, wstrzemięźliwość i nieprzywiązywanie wagi do przedmiotów materialnych. Sceptycy postulowali całkowitą obojętność, a epikurejczycy i hedoniści koncentrowali się na przyjemności, uznając, że szczęście można osiągnąć jedynie życiem pełnym radości i rozkoszy.
Przykłady mitów i archetypy
Wśród przykładów mitów greckich znajdują się odpowiednio Biblia oraz mitologia, czyli zbiór mitów opowiadających o wierzeniach starożytnych Greków. Archetypy, czyli prastare symbole znajdujące się w podświadomości ludzkiej, można zaobserwować między innymi w postaciach Syzyfa, Afrodyty, Ikar, Dydala, Prometeusza, Romea i Julii, Antygony czy Edypa.
Rozwój gatunków literackich
Epos to najstarszy znany gatunek literacki, którego wstęp to inwokacja oraz wzniosły styl patetyczny. Za twórcę eposu uznaje się Homera, który odważnie opowiada historię wojny trojańskiej w swoim dziele "Iliada". Ważnym elementem antycznego teatru były też maski noszone przez aktorów oraz buty na koturnach, które pomagały publiczności odróżnić grane postacie.
Podsumowanie
W antyku, główne nurty filozoficzne, rodzaje mitów oraz gatunki literackie, odegrały kluczową rolę w kształtowaniu dziedzictwa kulturowego. Dzięki nim, dziedzictwo antyczne stanowi cenne źródło inspiracji dla współczesnych nurtów filozoficznych i literackich.
