Kontrreformacja i jej wpływ na barok
Kontrreformacja to działania Kościoła katolickiego mające na celu przeciwstawienie się reformacji. Kluczowym wydarzeniem był Sobór w Trydencie (1545-1563), który ustalił ostateczny kształt doktryny katolickiej.
Definition: Kontrreformacja definicja - ruch w Kościele katolickim dążący do oczyszczenia wiary, obrzędowości, literatury i sztuki z elementów uznanych za heretyckie i niemoralne.
Główni propagatorzy kontrreformacji:
- Jezuici (Towarzystwo Jezusowe) - zakon założony przez Ignacego Loyolę, którego celem była walka z reformacją i szerzenie posłuszeństwa Bogu.
Highlight: Kontrreformacja barok skutki obejmowały m.in. oczyszczenie sztuki i literatury z elementów uznanych za sprzeczne z doktryną katolicką oraz wzmocnienie pozycji Kościoła.
Motyw vanitas w literaturze baroku
Motyw vanitas to jeden z kluczowych tematów literatury barokowej, wywodzący się z Księgi Koheleta. Jego istotą jest przypominanie o przemijalności ziemskiej egzystencji człowieka i wszelkich dóbr materialnych.
Quote: "Vanitas vanitatum et omnia vanitas" (Marność nad marnościami i wszystko marność)
Example: Motyw vanitas w literaturze baroku przykłady obejmują symbole takie jak ludzka czaszka, więdnące rośliny czy zegary, które przypominają o upływającym czasie i nieuchronności śmierci.
Motyw vanitas barok był obecny nie tylko w literaturze, ale także w sztukach plastycznych, muzyce i filozofii epoki, stanowiąc ważny element refleksji nad kondycją ludzką i sensem życia.
Sarmatyzm jako fenomen polskiego baroku
Sarmatyzm to unikalne zjawisko kulturowe charakterystyczne dla polskiego baroku. Wiązało się z przekonaniem szlachty o jej pochodzeniu od starożytnego rodu Sarmatów.
Cechy sarmatyzmu:
- Specyficzne obyczaje i stroje
- Charakterystyczny język literacki (makaronizmy)
- Ksenofobia i odrzucenie renesansowej ciekawości świata
Vocabulary: Makaronizmy - długie wstawki w obcych językach (najczęściej po łacinie) w tekstach literackich.
Sarmatyzm wpłynął na wszystkie aspekty życia szlachty, od codzienności po uroczystości, kształtując unikalną kulturę polskiego baroku.
