Analiza Sonetu V Mikołaja Sępa Szarzyńskiego
Sonet V pt. "O nietrwałej miłości rzeczy świata tego" to jeden z najsłynniejszych utworów Mikołaja Sępa Szarzyńskiego. Utwór ten doskonale ilustruje cechy charakterystyczne dla poezji metafizycznej oraz stylu barokowego.
Oto pełny tekst sonetu:
Quote:
I nie miłować ciężko, i miłować
Nędzna pociecha, gdy żądzą zwiedzione
Myśli cukrują nazbyt rzeczy one,
Które i mienić, i muszą się psować.
Komu tak będzie dostatkiem smakować
Złoto, sceptr, sława, rozkosz i stworzone
Piękne oblicze, by tym nasycone
I mógł mieć serce, i trwóg się warować?
Miłość jest własny bieg bycia naszego,
Ale z żywiołów utworzone ciało
To chwaląc, co zna początku równego,
Zawodzi duszę, której wszystko mało,
Gdy Ciebie, wiecznej i prawej piękności,
Samej nie widzi, celu swej miłości.
Warstwa stylistyczna utworu jest niezwykle bogata. Sonet rozpoczyna się antytezą, zestawieniem elementów przeciwstawnych znaczeniowo, co nadaje większą ekspresję wypowiedzi podmiotu lirycznego.
Highlight: Początkowe słowa sonetu "I nie miłować ciężko, i miłować" stanowią doskonały przykład barokowego konceptu.
Koncept ten ma na celu zaskoczenie czytelnika i przyciągnięcie jego uwagi. Podmiot liryczny czuje się rozdarty między sprzecznymi wartościami - równie trudno jest kochać, jak i żyć bez miłości.
Główne przesłanie utworu można streścić następująco:
- Ziemskie szczęście nigdy nie zapewni ludziom prawdziwego spełnienia.
- Można posiadać ukochaną osobę, majątek i sławę, ale żadna z tych wartości nie zaspokoi duchowych potrzeb człowieka.
- Wieczne szczęście ludzkość odnajduje tylko w Bogu.
Vocabulary: Liryka inwokacyjna - rodzaj liryki, w której podmiot liryczny bezpośrednio zwraca się do adresata.
Utwór należy do liryki inwokacyjnej. Mimo poruszonej tematyki miłosnej, adresatem nie jest ukochana kobieta, a Bóg. W ostatniej strofie pojawia się apostrofa do Stwórcy: "Gdy Ciebie, wiecznej i prawej piękności".
